Η "πάσχουσα" παιδεία

Αναδημοσίευση από cogito ergo sum

Κάποτε, λέγαμε ότι στις εξετάσεις έπεσε Ξενοφών, Λυσίας ή -αν ήμασταν τυχεροί- Ισοκράτης. Αργότερα, όταν τα αρχαία εξοβελίστηκαν από τα σχολεία, οι μαθητές έλεγαν ότι έπεσε Νιρβάνας, Μυριβήλης ή Σικελιανός. Τώρα, στο "νέο σχολείο" που ονειρεύονται ο Γιωργάκης με την Αννούλα, τα παιδιά μπορούν περήφανα να λένε ότι έπεσε...Μανδραβέλης! Άντε βρε και εις ανώτερα. Του χρόνου μπορεί να πέσει Καρακούσης ή Πρετεντέρης! Εμ, πώς; Τζάμπα θα πάνε τόσα λιβανιστήρια των εξωνημένων καθεστωτικών δημοσιογράφων των "έγκυρων" Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης;

Κάποτε δίνονταν στους μαθητές αποσπάσματα από έργα αναγνωρισμένων -αρχαίων ή νεώτερων- συγγραφέων και το ζητούμενο ήταν η διερεύνηση του περιεχομένου όσων εκείνοι είχαν γράψει. 

Σήμερα, στο "νέο σχολείο" της Αννούλας και του Γιωργάκη, τα πράγματα άλλαξαν. 
Για την ακρίβεια, θυμίζουν την τακτική της χούντας: παίρνουμε ως δεδομένο το συμπέρασμα στο οποίο θέλουμε να καταλήξουν οι μαθητές και τους δίνουμε το κατάλληλο κείμενο για να προκύψει το ζητούμενο συμπέρασμα. Φυσικά, αν δεν μπορούμε να βρούμε τέτοιο κείμενο κάποιου καταξιωμένου συγγραφέα, μπορούμε άνετα να επιλέξουμε κείμενο οποιουδήποτε φελλού.

Επειδή, όμως, τούτο το ιστολόγιο δεν αρέσκεται στους αφορισμούς, ας δούμε προσεκτικώτερα το κείμενο του Μανδραβέλη, το οποίο μπήκε προχτές στις εξετάσεις.
Ένα κείμενο, για το οποίο ο Βασίλης Ξυδιάς σημειώνει ότι, από γλωσσικής απόψεως, είναι τόσο κακό ώστε δύσκολα θα έπαιρνε πάνω από δώδεκα με δεκατρία (σημ.: ολόκληρο το θέμα των εξετάσεων εδώ).

Η κακή μέρα φάνηκε από την αρχή. Γράφει ο Πάσχος: "Είναι δεδομένο ότι το διαδίκτυο έφερε μια πιο ισότιμη πρόσβαση στη γνώση". Πρώτη παρατήρηση: εκείνο το αόριστο άρθρο "μια", τι παριστάνει; Η ηλίθια γλώσσα της τηλεόρασης μπαίνει στο σχολείο; Άντε τώρα να διδάξει ο δάσκαλος την χρήση του αόριστου άρθρου... Δεύτερη παρατήρηση: τι θα πει "πιο ισότιμη"; Όπως λέμε "ολίγον έγκυος", δηλαδή; Ή, μήπως, ζήλεψε ο Πάσχος το "μερικά ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα" του Όργουελ από την "Φάρμα των ζώων"; Πες μας και τα παραθετικά του επιθέτου, ρε Πάσχο: ισότιμος-ισοτιμότερος-ισοτιμότατος... Ε, ρε σανίδα που χάθηκε! Και τι σανίδα; Σανιδότατη!

Πάμε παρακάτω. Το γεγονός ότι στο διαδίκτυο "ο καθένας λειτουργεί σύμφωνα με τις ανάγκες και τις δυνατότητές του", κατά τον Μανδραβέλη "δημιουργεί έναν κατακερματισμό της εμπειρίας που τρομάζει πολλούς". Να 'το πάλι το αόριστο άρθρο ("έναν") να πετιέται σαν...άντε μη πω! Αλλά το ωραιότερο είναι αυτή η "δημιουργία κατακερματισμού". Ο δόλιος ο Πάσχος δεν έχει μάθει ότι το ρήμα "δημιουργώ" αναφέρεται σε κάτι θετικό: δημιουργεί ο γλύπτης, δημιουργεί ο επιστήμονας, δημιουργεί ο κατασκευαστής κλπ. Όταν αναφερόμαστε σε κάτι κακό, χρησιμοποιούμε άλλα ρήματα, όπως προξενώ, προκαλώ κλπ. Πας κατηγορούμενος για πρόκληση σωματικής βλάβης ή επειδή προξένησες ζημιές στην περιουσία του διπλανού σου κι όχι επειδή "δημιούργησες" βλάβες ή φθορές. Συμφωνείς, Πάσχο; Εκτός αν εννοείς ότι ο "κατακερματισμός της εμπειρίας" είναι κάτι θετικό και κακώς τρομάζουν οι πολλοί.

Ας μη συνεχίσουμε με την γλωσσική ημιμάθεια του συγγραφέα. Εν πάση περιπτώσει, αυτό είναι το επίπεδο του Μανδραβέλη, τι να κάνουμε τώρα; Να τον υποχρεώσουμε να ξαναπάει σχολείο; Το πρόβλημα έγκειται στην επιλογή αυτού του κειμένου. Μια αντιπαιδαγωγική επιλογή, η οποία καθιστά σαφή την διάθεση της καθεστηκυίας τάξης να επέμβει στην μάθηση, διαμορφώνοντας την κριτική σκέψη των μαθητών και οδηγώντας την στις ατραπούς που βολεύουν το σύστημα. Για παράδειγμα: από το περιβόητο κείμενο προκύπτει ότι κάθε κριτική, η οποία ασκείται στο διαδίκτυο, δεν είναι παρά γκρίνια. Αυτό δεν συζητείται κι ο μαθητής πρέπει, θέλοντας ή μη, να συμφωνήσει ότι όντως η κριτική είναι γκρίνια. Άρα, όποιος διαφωνεί με το σχέδιο του Γιωργάκη και της Αννούλας να αντικαταστήσουν τα βιβλία και τα τετράδια με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και μια σύνδεση στο διαδίκτυο, είναι απλώς...γκρινιάρης.

Από τον Δημοσθένη και τον Μένανδρο κι από τον Σεφέρη και τον Παπανούτσο στον Μανδραβέλη. Το "νέο σχολείο" είναι εδώ και ο ρόγχος της "πάσχουσας" παιδείας μάς ανατριχιάζει...


Υστερόγραφο: Για το επίπεδο του Μανδραβέλη και το ταλέντο του στην λογοκλοπή και στην αντιγραφή έχω αρκετά ράμματα. Ίσως, κάποτε επανέλθω σ' αυτόν. Σήμερα, όμως, δεν μου φταίει ο ίδιος ώστε να τα βάλω μαζί του. Μου φταίνε εκείνοι που τον επέλεξαν.