Αν και οι ορισμοί δεν μπορούν πάντα να δώσουν
με σαφήνεια τόσο την περιγραφή όσο και την ουσία ενός φαινομένου, μπορούμε να πούμε το εξής:
Κρίση είναι η αναταραχή, ή και διακοπή του κύκλου της διευρυμένης αναπαραγωγής του κεφαλαίου.
Η διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου δεν είναι μόνιμη, αδιάκοπη, αλλά διακόπτεται περιοδικά και η άνοδος εναλλάσσεται με την πτώση.
Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται «κυκλική οικονομική κρίση».
Διευρυμένη καπιταλιστική αναπαραγωγή σημαίνει ότι οι καπιταλιστές την υπεραξία,
άρα και τα κέρδη που καρπώνονται, δεν την καταναλώνουν ολόκληρη, ως εισόδημα, αλλά το μεγαλύτερο μέρος το ξαναρίχνουν στην παραγωγή, κάνουν δηλαδή επενδύσεις, διευρύνοντας τις διαστάσεις του κεφαλαίου τους, προκειμένου να αυξάνουν την υπεραξία, άρα και τα κέρδη που αντλούν.Αυτή η συνεχής διαδικασία, που αυξάνει το κεφάλαιο, διακόπτεται περιοδικά.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης περιορίζεται η εμπορική πίστωση, δημιουργούνται αναταραχές στο χρηματοπιστωτικό τομέα και αδυναμία του να ανταποκριθεί στην κυκλοφορία χρηματικού κεφαλαίου, όπως στην τωρινή κρίση, π.χ. μειώνεται η προσφορά χρηματικού κεφαλαίου για δανεισμό.
Περιορίζεται η πώληση εμπορευμάτων και αυξάνονται τα αποθέματά τους, τα απούλητα εμπορεύματα, ενώ πέφτουν οι τιμές.
Παρουσιάζεται αδυναμία πληρωμής δανείων σε τράπεζες από επιχειρήσεις που έχουν δανειστεί.
Ο όγκος της παραγωγής μειώνεται και διάφορες επιχειρήσεις χρεοκοπούν και κλείνουν, η ανεργία αυξάνεται.
Εχουμε, δηλαδή, καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, με πρώτη απ' όλες την εργατική δύναμη.
Οι κρίσεις οφείλονται στο γεγονός της κοινωνικοποίησης της παραγωγής και της ατομικής (καπιταλιστικής) ιδιοποίησης των αποτελεσμάτων της.
Αρα, η αιτία και το αναπόφευκτο των κρίσεων βρίσκονται μέσα στη βασική οικονομική αντίθεση του καπιταλισμού.
Στις καπιταλιστικές επιχειρήσεις, τα εμπορεύματα παράγονται με τη συλλογική εργασία πολλών μαζί εργατών.
Η παραγωγή, επομένως, γίνεται κοινωνική.
Ακριβώς η μεγάλη καπιταλιστική παραγωγή προϋποθέτει τον κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας σε ολοένα και μεγαλύτερη ανάπτυξη.
Γεγονός που σημαίνει την ολοένα και πιο στενή και αμοιβαία σχέση ανάμεσα σε ξεχωριστές επιχειρήσεις και κλάδους.
Οπως για παράδειγμα ανάμεσα σε ενεργειακές επιχειρήσεις και άλλες βιομηχανίες, οι οποίες επίσης συνδέονται με επιχειρήσεις παραγωγής πρώτων υλών.
Αλλά ακόμη και ένα τελικό προϊόν (π.χ. αυτοκίνητο), είναι αποτέλεσμα διαφορετικών επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου, αφού ο κινητήρας του παράγεται σε άλλη επιχείρηση, αλλά εξαρτήματα (π.χ. το πλαίσιό του, οι τροχοί, τα λάστιχα, κλπ.) σε άλλες επιχειρήσεις και η συναρμολόγησή του να γίνεται σε άλλη επιχείρηση.
Η κοινωνική παραγωγή διαρθρωμένη σε πολλές ξεχωριστές επιχειρήσεις, ιδιοκτησίας διαφορετικών καπιταλιστών, σημαίνει ότι αυτοί οι καπιταλιστές παράγουν καθένας για τον εαυτό του με τάση την όσο το δυνατό μεγαλύτερη παραγωγή, για να αποκομίσουν περισσότερα κέρδη, αφού η παραγωγή είναι κοινωνική, αλλά η ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της ατομική.
Ετσι, όμως, η παραγωγή γίνεται άναρχη, αφού κίνητρο, νόμος είναι το κέρδος.
Οι καπιταλιστές παράγουν σε μια άγνωστη αγορά, ως προς τις δυνατότητες πούλησης όλων των εμπορευμάτων τους.
Από τη στιγμή που δεν μπορούν να πουληθούν τα εμπορεύματα, αρχίζουν να εμφανίζονται τα σημάδια της κρίσης.
Και αυτό γιατί στην καπιταλιστική παραγωγή δεν μπορεί να υπάρξει αντιστοιχία στην κοινωνική παραγωγή και στη δυνατότητα πραγματοποίησης όλης της παραγωγής, αφού οι καπιταλιστές δεν παράγουν για την κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας, αλλά για το κέρδος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου