ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΚΑΪΡΟ (Της απεσταλμένης μας Ελένης ΜΑΥΡΟΥΛΗ)Ψωμί, ελευθερία, αξιοπρέπεια.
Σε αυτό το τρίπτυχο, που πρωτοέκανε την εμφάνισή του στις αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις στην Τυνησία, θα μπορούσε κανείς να συνοψίσει την περιγραφή των αντίστοιχων διαδηλώσεων που έλαβαν χώρα στην Αίγυπτο, οδηγώντας στην αποχώρηση Μουμπάρακ από την εξουσία, και συνεχίζονται και σήμερα καθώς οι διεργασίες που τις πυροδότησαν βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη.
Διεργασίες τόσο στο επίπεδο των μαζών που κινητοποιήθηκαν και βρίσκονται ακόμη στους δρόμους, όσο και στο επίπεδο των δυνάμεων εκείνων, εντός και εκτός Αιγύπτου - ιμπεριαλιστικές / περιφερειακές δυνάμεις, και τμήματα της εγχώριας αστικής τάξης - που βρίσκονται σε αναβρασμό ελιγμών και διαγκωνισμών, προκειμένου να προσεταιριστούν, να χαλιναγωγήσουν και, τελικά, να χειραγωγήσουν τη λαϊκή οργή και ορμή.
«Ο,τι έγινε στην Αίγυπτο είναι το αποτέλεσμα μιας βαθιάς πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής κρίσης. Τα πράγματα δεν μπορούσαν να συνεχίσουν όπως πριν», εκτίμησε, στη συζήτηση με την αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον Γ. Τούσσα, που βρέθηκε στην Αίγυπτο στο πλαίσιο επίσκεψης αποστολής της ευρωκοινοβουλευτικής ομάδας GUE/NGL, ο Εσαμ Σχάμπαν, υπεύθυνος Διεθνών Σχέσεων και Νεολαίας του ΚΚ Αιγύπτου. «Εχει να κάνει με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, με το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι γίνονταν διαρκώς αντικείμενο προσβολής, με τη διαρκή υπεράσπιση της ισραηλινής και αμερικανικής πολιτικής στη Γάζα και σε όλη την περιοχή, με το γεγονός ότι αφέθηκαν οι καπιταλιστικές δυνάμεις να καταληστεύουν τον αραβικό κόσμο», συνεχίζει, συμπληρώνοντας ότι σαφώς τις εξελίξεις επηρέασε και η παγκόσμια οικονομική κρίση, που μεγάλωσε ακόμη περισσότερο την ψαλίδα μεταξύ φτωχών και πλουσίων στην Αίγυπτο, πιέζοντας ασφυκτικά και τη μεσαία τάξη, τόσο από οικονομικής άποψης όσο και από άποψη δικαιωμάτων.
Αποκαλυπτικά στοιχεία
Τα στοιχεία από μόνα τους είναι αποκαλυπτικά. Στη μεγάλη και πλούσια χώρα του Νείλου, στη χώρα των 82.000.000 κατοίκων, το 40% ζει κάτω από το όριο της φτώχειας! Τουλάχιστον, 10.000.000 άνθρωποι ζουν σε παραγκουπόλεις, όπου δεν υπάρχει καμία απολύτως υποδομή, χωρίς να έχουν πρόσβαση σε στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής, χωρίς περίθαλψη, χωρίς πρόσβαση σε σύστημα υγείας, χωρίς τίποτε απολύτως. Την ίδια ώρα, το εργατικό δυναμικό της Αιγύπτου υπολογίζεται περίπου στα 24.000.000. Εξ αυτών, τα 6.000.000 εκτιμάται ότι είναι οι άνεργοι νέοι με καλή μόρφωση, 5.000.000 αυτοί που εργάζονται μόνο εποχιακά και άλλα 5.000.000 αυτοί που εργάζονται όπου να 'ναι, χωρίς δικαιώματα, χωρίς συγκεκριμένο μισθό, μέσα σε καθεστώς απόλυτης ανασφάλειας.
Από τα 82.000.000 το 40% είναι νέοι. Νέοι, που δεν έχουν καμία ελπίδα και δε βλέπουν να υπάρχει καμία ευκαιρία. Νέοι, που δεν μπορούν να βρουν ούτε ένα μεροκάματο. Θα πρέπει, επίσης, να επισημανθεί το τεράστιο πρόβλημα στέγασης. Τα σπίτια, έστω και τα παραγκόσπιτα, δεν αρκούν για να στεγάσουν το διαρκώς αυξανόμενο πληθυσμό. Ακόμη και αν κάποιος έχει τη δυνατότητα να νοικιάσει σπίτι, θα πρέπει να δαπανά γι' αυτό περίπου το ½ του μισθού του.
Αυτή η δίνη ολοένα μεγαλύτερης εξαθλίωσης, που έλαβε διαστάσεις κρίσης τα τελευταία χρόνια όταν το καθεστώς προχώρησε σε σειρά καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, μειώνοντας τα κρατικά βοηθήματα, ιδιωτικοποιώντας κρατική περιουσία και διευκολύνοντας τη δημιουργία «ακόμη πιο ευέλικτου εργατικού δυναμικού», ήρθε να συμπληρώσει το καθεστώς απόλυτης εξουσίας και ανελευθερίας του «Φαραώ Μουμπάρακ», όπως αποκαλούν το καθεστώς πολλοί από τους συνομιλητές μας. Ανθρωποι εξαφανίζονται, φυλακίζονται, βασανίζονται, δεν μπορούν να βρουν δουλειά, δεν μπορούν να έχουν κανενός είδους πολιτική δράση επειδή τολμούν να μιλήσουν ενάντια στο καθεστώς.
Και αυτό φάνηκε όταν οι εργατικές επιτροπές στους διάφορους χώρους δουλειάς ήταν και οι πρώτες που εξέφρασαν και έμπρακτα αλληλεγγύη στους διαδηλωτές της πλατείας Ταχρίρ, με απεργίες, από την πρώτη μέρα των διαδηλώσεων στις 25 Γενάρη, και συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να επιμένουν σε σειρά μισθολογικών και εργασιακών αιτημάτων συνδέοντάς τα άρρηκτα με τα οποιαδήποτε βήματα στο πολιτικό επίπεδο. Για τις δύσκολες ώρες στα κρατητήρια της αστυνομίας, για τα πέντε προηγούμενα χρόνια των διώξεων, για την αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας και του διαδικτύου, για το ολονύκτιο κυνηγητό στους δρόμους του Καΐρου, τις μέρες πριν και μετά από την αποχώρηση Μουμπάρακ, μίλησε ο Αχμάντ Μάχερ, ιδρυτικό στέλεχος της νεολαιίστικης οργάνωσης «Κίνημα της 6ης Απρίλη», το οποίο, με εκδηλώσεις, ενημερώσεις και διαμαρτυρίες, έβαλε το δικό του λιθαράκι στο ξέσπασμα των προηγούμενων ημερών. Το «Κίνημα της 6ης Απρίλη», όπως και πολλές άλλες οργανώσεις - Αραβικό Δίκτυο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ιδρυμα για τα δικαιώματα των γυναικών, Πρωτοβουλία για τα ατομικά δικαιώματα - που έχουν σχηματίσει μια ομοσπονδία, έχουν απόλυτη συναίσθηση της «κρισιμότητας», όπως λένε, της τρέχουσας περιόδου.
Αναγνωρίζουν ότι ο αιγυπτιακός στρατός έχει κύρος, αλλά εκτιμούν ότι δεν έχει καμία διάθεση να αλλάξει πραγματικά την κατάσταση, αφήνοντας σχεδόν ανοιχτά να εννοηθεί ότι επιδίδεται σε αλλεπάλληλους ελιγμούς προκειμένου να μην προχωρήσει σε «ολική εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού από κάθε απομεινάρι του καθεστώτος Μουμπάρακ», όπως λένε. Παράλληλα, δε, όπως καταγγέλλουν αρκετοί από τους συνομιλητές μας, ακόμη και σήμερα, που η στρατιωτική ηγεσία προβαίνει σε αλλεπάλληλες διαβεβαιώσεις περί «διασφάλισης ελευθεριών, δικαιοσύνης και δικαιωμάτων», δεν έχει ακόμη αρθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δεν έχουν απελευθερωθεί πολιτικοί κρατούμενοι, δικάζονται διαδηλωτές από στρατοδικεία και άγνοια επικρατεί για την τύχη δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων που συνελήφθησαν ή που κρατούνταν ήδη στις φυλακές.
Τόσο το ΚΚ Αιγύπτου, όσο και οι οργανώσεις που αναφέρθηκαν αντιτίθενται στη διεξαγωγή εκλογών μέσα σε λίγους μήνες, τονίζοντας ότι ο χρόνος δεν είναι αρκετός ούτε για να δραστηριοποιηθούν μια σειρά από κόμματα, που μέχρι στιγμής ήταν παράνομα όπως το ΚΚ (εντός των ημερών ανακοινώνεται επίσημα το πρόγραμμά του), ούτε για να ενημερωθεί ο λαός για τις θέσεις του, ούτε για να συνηθίσει στην πραγματική λειτουργία των κομμάτων. Επεσήμαναν με νόημα ότι προφανώς δεν είναι τυχαίο ότι η μόνη καλά οργανωμένη δύναμη της αντιπολίτευσης, οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι», είναι και οι μόνοι που δεν έχουν αντίρρηση με το χρονοδιάγραμμα εκλογών που έχει παρουσιάσει ο στρατός (αφού ήδη μπορούν να κινητοποιήσουν πιο εύκολα μεγαλύτερο αριθμό κόσμου), σημειώνοντας, επίσης, ότι «προφανώς δεν είναι τυχαίο που οι "Αδελφοί Μουσουλμάνοι" είναι οι μόνοι που εκπροσωπούνται στην επιτροπή που εξετάζει τις συνταγματικές αλλαγές».
Επανειλημμένως, όμως, επεσήμαναν ότι η κινδυνολογία περί «ισλαμισμού», την οποία απέδωσαν σχεδόν ομόφωνα στις ΗΠΑ και στην ΕΕ, προκαλεί περισσότερα προβλήματα από όσα διατείνεται ότι λύνει. «Πρόκειται για επιχείρημα που χρησιμοποιείται από καθεστώτα τύπου Μουμπάρακ, προκειμένου, όπως τόνισαν, να κατασταλεί κάθε πολιτική διαφωνία ή δράση, που συχνά ουδεμία σχέση έχει με τον ισλαμισμό», όπως άλλωστε έγινε με το σύνολο σχεδόν των αριστερών, εργατικών και κομμουνιστικών δυνάμεων σχεδόν σε όλες τις αραβικές χώρες. «Αν γίνουν εκλογές και ο αιγυπτιακός λαός εκλέξει τους "Αδελφούς Μουσουλμάνους", είναι δικαίωμά του. Και χωρίς καμία έξωθεν παρέμβαση, δικαίωμά του είναι να μην τους εκλέξει για δεύτερη φορά ή να τους διώξει, με όποιον τρόπο θέλει, από την εξουσία», κατέληξαν.
Αίσθηση τόσο του ΚΚ Αιγύπτου, όσο και των εργατικών και νεολαιίστικων οργανώσεων είναι ότι η αστική τάξη, ο στρατός, «βιάζεται» να προχωρήσει σε «συνταγματικές αλλαγές και εκλογές», με απώτερο στόχο τον εκσυγχρονισμό του αστικού συστήματος, δηλαδή με απώτερο στόχο να διαφυλάξει τα θεμέλια του υπάρχοντος «στάτους κβο».
Η αντιπροσωπεία της GUE/NGL συναντήθηκε και με αστικές πολιτικές δυνάμεις. Ετσι, την αντίθεσή του για τη διενέργεια, άμεσα, εκλογών, θέτοντας ως προαπαιτούμενο τη ριζική αλλαγή Συντάγματος, εξέφρασε, κατά τη συνάντησή της αντιπροσωπείας μαζί του, και ο Αϊμάν Νουρ, επικεφαλής του φιλελεύθερου αστικού κόμματος «Αl Ghad,» το οποίο, αν και νόμιμο επί Χ. Μουμπάρακ, είχε πολλάκις εμποδιστεί να συμμετάσχει σε διαδικασίες λόγω της διαφωνίας του με επιλογές του καθεστώτος. Ο Α. Νουρ εκτίμησε ότι οι ανατροπές στον αραβικό κόσμο θα συνεχιστούν, αν και δήλωσε ανήσυχος για το τι μέλλει γενέσθαι στην Αίγυπτο, υποστηρίζοντας, και αυτός, ότι το καθεστώς Χ. Μουμπάρακ παραμένει ακόμη στην εξουσία. Δεν έκρυψε, επίσης, ούτε μία στιγμή ότι ευαγγελίζεται μια άλλου τύπου διαχείριση του συστήματος, μιλώντας για διαφάνεια, για, συμφέρουσες για την Αίγυπτο, συμφωνίες ιδιωτικοποιήσεων, για μια «σύγχρονη Αίγυπτο στα πρότυπα των ανεπτυγμένων χωρών», που δε θα ταλανίζεται από οικογενειοκρατία και διαφθορά, που θα έχει προχωρήσει στους απαραίτητους εκσυγχρονισμούς.
«Ετοιμοι» για εκλογές, αντίθετα, εμφανίστηκαν οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι», που, ήδη, έχουν ανακοινώσει την ίδρυση κόμματος: του «Κόμματος Ελευθερίας και Δικαιοσύνης» παραπέμποντας κατευθείαν στο κόμμα Ερντογάν στην Τουρκία. Οταν κλήθηκαν να σχολιάσουν αυτήν την ομοιότητα, δεν αρνήθηκαν ότι κάπως έτσι αντιλαμβάνονται την πολιτική τους παρουσία, με όλες τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ Αιγύπτου - Τουρκίας, ενώ κατέστησαν σαφές ότι δεν προτίθενται να διαλύσουν την «κοινωνική οργάνωση των "Αδελφών Μουσουλμάνων"».
Ο Σάαντ αλ Χοσεϊνί, μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου της Οργάνωσης, υποστήριξε ότι οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» δε βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στην πλατεία Ταχρίρ, «γιατί δεν ήθελαν να καπελώσουν τους διαδηλωτές και να δώσουν πρόσχημα στο καθεστώς να χτυπήσει μιλώντας για ισλαμιστές». Τάχθηκε υπέρ της διασφάλισης ατομικών, συνταγματικών και πολιτικών ελευθεριών, και υπέρ της σύνδεσης οικονομικών και πολιτικών αιτημάτων, αν και η Οργάνωση, με δηλώσεις της επισήμως, έχει δεχτεί τη θέση της στρατιωτικής ηγεσίας περί αναγκαιότητας να παραπεμφθούν «για αργότερα» οι εργατικές διεκδικήσεις και να δοθεί, τώρα, το βάρος σε «συνταγματικές και πολιτικές αλλαγές.» Ο Χοσεϊνί μίλησε, επίσης, για σεβασμό όλων των πολιτών, ανεξαρτήτως θρησκείας, εκτιμώντας, όμως, ότι «ο αιγυπτιακός λαός είναι βαθιά θρησκευόμενος και δεν τίθεται θέμα συγκεκριμένων αναφορών στην κοσμικότητα».
Με «προεδρικό» αέρα δέχτηκε την αντιπροσωπεία ο γγ του Αραβικού Συνδέσμου. Ο Αμρ Μούσα, αν και υπήρξε σημαίνον στέλεχος επί χρόνια του καθεστώτος Μουμπάρακ, εξήρε την εξέγερση του αιγυπτιακού λαού, και έθεσε ως βασικές προτεραιότητες «τη δημοκρατία και τις μεταρρυθμίσεις». Επιμένοντας κυρίως στις «αλλαγές στο πολιτικό επίπεδο», έδωσε σαφές στίγμα του «ρεαλισμού» των θέσεών του, τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ είναι υπερδύναμη και δεν είναι προς όφελος της Αιγύπτου να διαρρήξει τους δεσμούς με αυτές. «Ομως, μπορούμε να λέμε και όχι και σίγουρα δε χρειαζόμαστε μαθήματα δημοκρατίας από κανέναν», υπογράμμισε, επαναλαμβάνοντας σχετικές τοποθετήσεις του και ενώπιον των διαδηλωτών της Ταχρίρ, οι οποίοι, στα συνθήματά τους, πολλάκις καταδίκασαν ως «προδοτική» τη στάση Μουμπάρακ απέναντι σε Ισραήλ - ΗΠΑ, γεγονός που ο Μούσα εγκαίρως αντιλήφθηκε και αξιοποίησε. Οσο για την προεδρική του υποψηφιότητα, επέλεξε να μη διαψεύσει, ούτε να επιβεβαιώσει.
Παράλληλα, την ανησυχία του ευρωπαϊκού κεφαλαίου και της ΕΕ για την κινητοποίηση των λαϊκών μαζών εξέφρασε, σχεδόν, ανοιχτά ο επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στο Κάιρο... Ο Μάικλ Ράιαν μίλησε για νέο «φαινόμενο» στον αραβικό κόσμο, καθιστώντας σαφές με απολύτως ξεκάθαρο τρόπο ότι για την αντιπροσωπεία της ΕΕ προτεραιότητες είναι η εμβάθυνση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων στην οικονομία και ο εκσυγχρονισμός του αστικού κράτους. Ο Μ. Ράιαν, μάλιστα, εκτίμησε ότι «μακροπρόθεσμα» οι οικονομικές επιλογές του καθεστώτος Μουμπάρακ ήταν και είναι στη σωστή κατεύθυνση (!) και πρέπει να συνεχιστούν (οι επιλογές, δηλαδή, που οδήγησαν σε εξαθλίωση εκατομμύρια του αιγυπτιακού λαού).
Ολοι οι συνομιλητές μας, ο καθένας από τη δική του αφετηρία και για τους δικούς του λόγους, υπογράμμιζαν ότι η διαδικασία στην οποία εισήλθε η Αίγυπτος «είναι μόνο στην αρχή» και ότι σίγουρα δεν πρόκειται η χώρα να γυρίσει εκεί που ήταν. Και αυτό είναι το μόνο σημείο που συμφωνούν όλοι, με τον καθένα να θέτει διαφορετικές προτεραιότητες και στόχους για τα επόμενα βήματα, αλλά συναινώντας στην αναγκαιότητα κατοχύρωσης αστικών ελευθεριών και δικαιωμάτων.
Το βέβαιο είναι, επίσης, ότι όλοι αντιλαμβάνονται τη γεωστρατηγική και οικονομική σημασία της Αιγύπτου.
Πρόκειται για μια πλούσια χώρα που συνδέει τρεις ηπείρους (Ασία, Αφρική, Ευρώπη), που ελέγχει μία από τις σημαντικότερες διόδους μεταφοράς ενέργειας και εμπορευμάτων (το Σουέζ), που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στον αραβικό κόσμο και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι ο λόγος που μόνο την τελευταία βδομάδα «επαφές» στο Κάιρο είχαν η εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Κάθριν Αστον, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντ. Κάμερον, οι Αμερικανοί γερουσιαστές Μακ Κέιν και Λίκμπερμαν, ο ειδικός του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την περιοχή Νίκολας Μπερνς, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκ. Βέστερβέλε, ο Τούρκος Πρόεδρος Α. Γκιουλ και έπεται συνέχεια.
Πίσω από τα επαινετικά λόγια, όλων αυτών, για τον «αγώνα του αιγυπτιακού λαού και τα δίκαια αιτήματά του» (του ίδιου λαού τον οποίο αγνοούσαν όλα αυτά τα χρόνια και θα συνέχιζαν να αγνοούν αν δεν υπήρχαν οι διαδηλώσεις), κρύβεται απλώς η αγωνία διαχείρισης της οργής, προκειμένου να μη ριζοσπαστικοποιηθούν οι λαϊκές αντιδράσεις και απειληθεί η ουσία του υπάρχοντος στάτους κβο. Με άλλα λόγια, δηλαδή, να μην απειληθούν τα συμφέροντα των τμημάτων εκείνων της αστικής τάξης που βλέπουν με καλό μάτι την αποχώρηση Μουμπάρακ, καθώς ασφυκτιούσαν από την απόλυτη κυριαρχία των «ανθρώπων του Φαραώ» σε όλα τα επίπεδα και δεν μπορούσαν να αναπτύξουν περαιτέρω τις δραστηριότητές τους, και των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, που, φυσικά, αντιλαμβάνονταν ότι οι απολυταρχικές μορφές διακυβέρνησης τύπου Μουμπάρακ προκαλούσαν πλέον τέτοια λαϊκή αγανάκτηση που απειλούνταν τα συμφέροντα και τα σχέδιά τους στην ευρύτερη περιοχή.
 |
Και την περασμένη Παρασκευή, χιλιάδες εργαζόμενοι συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Ταχρίρ, διαδηλώνοντας ενάντια στους ελιγμούς στρατού και αστικών δυνάμεων |
Αυτή η δίνη ολοένα μεγαλύτερης εξαθλίωσης, που έλαβε διαστάσεις κρίσης τα τελευταία χρόνια όταν το καθεστώς προχώρησε σε σειρά καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, μειώνοντας τα κρατικά βοηθήματα, ιδιωτικοποιώντας κρατική περιουσία και διευκολύνοντας τη δημιουργία «ακόμη πιο ευέλικτου εργατικού δυναμικού», ήρθε να συμπληρώσει το καθεστώς απόλυτης εξουσίας και ανελευθερίας του «Φαραώ Μουμπάρακ», όπως αποκαλούν το καθεστώς πολλοί από τους συνομιλητές μας. Ανθρωποι εξαφανίζονται, φυλακίζονται, βασανίζονται, δεν μπορούν να βρουν δουλειά, δεν μπορούν να έχουν κανενός είδους πολιτική δράση επειδή τολμούν να μιλήσουν ενάντια στο καθεστώς.
Πέντε χρόνια απεργιών, διαδηλώσεων, καταστολής
«Τα τελευταία πέντε χρόνια παρατηρήθηκε μια κλιμάκωση της ταξικής πάλης στη χώρα, η οποία εκφράστηκε μέσα από διαμαρτυρίες και απεργιακές κινητοποιήσεις, κυρίως στις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες της περιοχής Μαχάλα, το 2008», υποστηρίζει το ΚΚ Αιγύπτου. Απεργίες όπου συμμετείχαν δεκάδες χιλιάδες εργάτες (αν και η απεργία ήταν παράνομη υπό το καθεστώς Μουμπάρακ), διεκδικώντας ανθρώπινες συνθήκες εργασίας και μισθούς. Οι απεργίες κατεστάλησαν με αιματηρό τρόπο και χιλιάδες εργάτες έχασαν τη δουλειά τους. Αφησαν, όμως, πολύτιμη παρακαταθήκη την πείρα τους ότι «μπορεί να υπάρξει αγώνας απέναντι στο καθεστώς».Και αυτό φάνηκε όταν οι εργατικές επιτροπές στους διάφορους χώρους δουλειάς ήταν και οι πρώτες που εξέφρασαν και έμπρακτα αλληλεγγύη στους διαδηλωτές της πλατείας Ταχρίρ, με απεργίες, από την πρώτη μέρα των διαδηλώσεων στις 25 Γενάρη, και συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να επιμένουν σε σειρά μισθολογικών και εργασιακών αιτημάτων συνδέοντάς τα άρρηκτα με τα οποιαδήποτε βήματα στο πολιτικό επίπεδο. Για τις δύσκολες ώρες στα κρατητήρια της αστυνομίας, για τα πέντε προηγούμενα χρόνια των διώξεων, για την αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας και του διαδικτύου, για το ολονύκτιο κυνηγητό στους δρόμους του Καΐρου, τις μέρες πριν και μετά από την αποχώρηση Μουμπάρακ, μίλησε ο Αχμάντ Μάχερ, ιδρυτικό στέλεχος της νεολαιίστικης οργάνωσης «Κίνημα της 6ης Απρίλη», το οποίο, με εκδηλώσεις, ενημερώσεις και διαμαρτυρίες, έβαλε το δικό του λιθαράκι στο ξέσπασμα των προηγούμενων ημερών. Το «Κίνημα της 6ης Απρίλη», όπως και πολλές άλλες οργανώσεις - Αραβικό Δίκτυο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ιδρυμα για τα δικαιώματα των γυναικών, Πρωτοβουλία για τα ατομικά δικαιώματα - που έχουν σχηματίσει μια ομοσπονδία, έχουν απόλυτη συναίσθηση της «κρισιμότητας», όπως λένε, της τρέχουσας περιόδου.
Αναγνωρίζουν ότι ο αιγυπτιακός στρατός έχει κύρος, αλλά εκτιμούν ότι δεν έχει καμία διάθεση να αλλάξει πραγματικά την κατάσταση, αφήνοντας σχεδόν ανοιχτά να εννοηθεί ότι επιδίδεται σε αλλεπάλληλους ελιγμούς προκειμένου να μην προχωρήσει σε «ολική εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού από κάθε απομεινάρι του καθεστώτος Μουμπάρακ», όπως λένε. Παράλληλα, δε, όπως καταγγέλλουν αρκετοί από τους συνομιλητές μας, ακόμη και σήμερα, που η στρατιωτική ηγεσία προβαίνει σε αλλεπάλληλες διαβεβαιώσεις περί «διασφάλισης ελευθεριών, δικαιοσύνης και δικαιωμάτων», δεν έχει ακόμη αρθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δεν έχουν απελευθερωθεί πολιτικοί κρατούμενοι, δικάζονται διαδηλωτές από στρατοδικεία και άγνοια επικρατεί για την τύχη δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων που συνελήφθησαν ή που κρατούνταν ήδη στις φυλακές.
Τόσο το ΚΚ Αιγύπτου, όσο και οι οργανώσεις που αναφέρθηκαν αντιτίθενται στη διεξαγωγή εκλογών μέσα σε λίγους μήνες, τονίζοντας ότι ο χρόνος δεν είναι αρκετός ούτε για να δραστηριοποιηθούν μια σειρά από κόμματα, που μέχρι στιγμής ήταν παράνομα όπως το ΚΚ (εντός των ημερών ανακοινώνεται επίσημα το πρόγραμμά του), ούτε για να ενημερωθεί ο λαός για τις θέσεις του, ούτε για να συνηθίσει στην πραγματική λειτουργία των κομμάτων. Επεσήμαναν με νόημα ότι προφανώς δεν είναι τυχαίο ότι η μόνη καλά οργανωμένη δύναμη της αντιπολίτευσης, οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι», είναι και οι μόνοι που δεν έχουν αντίρρηση με το χρονοδιάγραμμα εκλογών που έχει παρουσιάσει ο στρατός (αφού ήδη μπορούν να κινητοποιήσουν πιο εύκολα μεγαλύτερο αριθμό κόσμου), σημειώνοντας, επίσης, ότι «προφανώς δεν είναι τυχαίο που οι "Αδελφοί Μουσουλμάνοι" είναι οι μόνοι που εκπροσωπούνται στην επιτροπή που εξετάζει τις συνταγματικές αλλαγές».
Επανειλημμένως, όμως, επεσήμαναν ότι η κινδυνολογία περί «ισλαμισμού», την οποία απέδωσαν σχεδόν ομόφωνα στις ΗΠΑ και στην ΕΕ, προκαλεί περισσότερα προβλήματα από όσα διατείνεται ότι λύνει. «Πρόκειται για επιχείρημα που χρησιμοποιείται από καθεστώτα τύπου Μουμπάρακ, προκειμένου, όπως τόνισαν, να κατασταλεί κάθε πολιτική διαφωνία ή δράση, που συχνά ουδεμία σχέση έχει με τον ισλαμισμό», όπως άλλωστε έγινε με το σύνολο σχεδόν των αριστερών, εργατικών και κομμουνιστικών δυνάμεων σχεδόν σε όλες τις αραβικές χώρες. «Αν γίνουν εκλογές και ο αιγυπτιακός λαός εκλέξει τους "Αδελφούς Μουσουλμάνους", είναι δικαίωμά του. Και χωρίς καμία έξωθεν παρέμβαση, δικαίωμά του είναι να μην τους εκλέξει για δεύτερη φορά ή να τους διώξει, με όποιον τρόπο θέλει, από την εξουσία», κατέληξαν.
Αίσθηση τόσο του ΚΚ Αιγύπτου, όσο και των εργατικών και νεολαιίστικων οργανώσεων είναι ότι η αστική τάξη, ο στρατός, «βιάζεται» να προχωρήσει σε «συνταγματικές αλλαγές και εκλογές», με απώτερο στόχο τον εκσυγχρονισμό του αστικού συστήματος, δηλαδή με απώτερο στόχο να διαφυλάξει τα θεμέλια του υπάρχοντος «στάτους κβο».
Αστικά πολιτικά κόμματα και προσωπικότητες
«Ετοιμοι» για εκλογές, αντίθετα, εμφανίστηκαν οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι», που, ήδη, έχουν ανακοινώσει την ίδρυση κόμματος: του «Κόμματος Ελευθερίας και Δικαιοσύνης» παραπέμποντας κατευθείαν στο κόμμα Ερντογάν στην Τουρκία. Οταν κλήθηκαν να σχολιάσουν αυτήν την ομοιότητα, δεν αρνήθηκαν ότι κάπως έτσι αντιλαμβάνονται την πολιτική τους παρουσία, με όλες τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ Αιγύπτου - Τουρκίας, ενώ κατέστησαν σαφές ότι δεν προτίθενται να διαλύσουν την «κοινωνική οργάνωση των "Αδελφών Μουσουλμάνων"».
Ο Σάαντ αλ Χοσεϊνί, μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου της Οργάνωσης, υποστήριξε ότι οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» δε βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στην πλατεία Ταχρίρ, «γιατί δεν ήθελαν να καπελώσουν τους διαδηλωτές και να δώσουν πρόσχημα στο καθεστώς να χτυπήσει μιλώντας για ισλαμιστές». Τάχθηκε υπέρ της διασφάλισης ατομικών, συνταγματικών και πολιτικών ελευθεριών, και υπέρ της σύνδεσης οικονομικών και πολιτικών αιτημάτων, αν και η Οργάνωση, με δηλώσεις της επισήμως, έχει δεχτεί τη θέση της στρατιωτικής ηγεσίας περί αναγκαιότητας να παραπεμφθούν «για αργότερα» οι εργατικές διεκδικήσεις και να δοθεί, τώρα, το βάρος σε «συνταγματικές και πολιτικές αλλαγές.» Ο Χοσεϊνί μίλησε, επίσης, για σεβασμό όλων των πολιτών, ανεξαρτήτως θρησκείας, εκτιμώντας, όμως, ότι «ο αιγυπτιακός λαός είναι βαθιά θρησκευόμενος και δεν τίθεται θέμα συγκεκριμένων αναφορών στην κοσμικότητα».
Με «προεδρικό» αέρα δέχτηκε την αντιπροσωπεία ο γγ του Αραβικού Συνδέσμου. Ο Αμρ Μούσα, αν και υπήρξε σημαίνον στέλεχος επί χρόνια του καθεστώτος Μουμπάρακ, εξήρε την εξέγερση του αιγυπτιακού λαού, και έθεσε ως βασικές προτεραιότητες «τη δημοκρατία και τις μεταρρυθμίσεις». Επιμένοντας κυρίως στις «αλλαγές στο πολιτικό επίπεδο», έδωσε σαφές στίγμα του «ρεαλισμού» των θέσεών του, τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ είναι υπερδύναμη και δεν είναι προς όφελος της Αιγύπτου να διαρρήξει τους δεσμούς με αυτές. «Ομως, μπορούμε να λέμε και όχι και σίγουρα δε χρειαζόμαστε μαθήματα δημοκρατίας από κανέναν», υπογράμμισε, επαναλαμβάνοντας σχετικές τοποθετήσεις του και ενώπιον των διαδηλωτών της Ταχρίρ, οι οποίοι, στα συνθήματά τους, πολλάκις καταδίκασαν ως «προδοτική» τη στάση Μουμπάρακ απέναντι σε Ισραήλ - ΗΠΑ, γεγονός που ο Μούσα εγκαίρως αντιλήφθηκε και αξιοποίησε. Οσο για την προεδρική του υποψηφιότητα, επέλεξε να μη διαψεύσει, ούτε να επιβεβαιώσει.
Παράλληλα, την ανησυχία του ευρωπαϊκού κεφαλαίου και της ΕΕ για την κινητοποίηση των λαϊκών μαζών εξέφρασε, σχεδόν, ανοιχτά ο επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στο Κάιρο... Ο Μάικλ Ράιαν μίλησε για νέο «φαινόμενο» στον αραβικό κόσμο, καθιστώντας σαφές με απολύτως ξεκάθαρο τρόπο ότι για την αντιπροσωπεία της ΕΕ προτεραιότητες είναι η εμβάθυνση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων στην οικονομία και ο εκσυγχρονισμός του αστικού κράτους. Ο Μ. Ράιαν, μάλιστα, εκτίμησε ότι «μακροπρόθεσμα» οι οικονομικές επιλογές του καθεστώτος Μουμπάρακ ήταν και είναι στη σωστή κατεύθυνση (!) και πρέπει να συνεχιστούν (οι επιλογές, δηλαδή, που οδήγησαν σε εξαθλίωση εκατομμύρια του αιγυπτιακού λαού).
Οργασμός επαφών και όψιμο «ενδιαφέρον»
Το βέβαιο είναι, επίσης, ότι όλοι αντιλαμβάνονται τη γεωστρατηγική και οικονομική σημασία της Αιγύπτου.
Πρόκειται για μια πλούσια χώρα που συνδέει τρεις ηπείρους (Ασία, Αφρική, Ευρώπη), που ελέγχει μία από τις σημαντικότερες διόδους μεταφοράς ενέργειας και εμπορευμάτων (το Σουέζ), που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στον αραβικό κόσμο και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι ο λόγος που μόνο την τελευταία βδομάδα «επαφές» στο Κάιρο είχαν η εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Κάθριν Αστον, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντ. Κάμερον, οι Αμερικανοί γερουσιαστές Μακ Κέιν και Λίκμπερμαν, ο ειδικός του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την περιοχή Νίκολας Μπερνς, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκ. Βέστερβέλε, ο Τούρκος Πρόεδρος Α. Γκιουλ και έπεται συνέχεια.
Πίσω από τα επαινετικά λόγια, όλων αυτών, για τον «αγώνα του αιγυπτιακού λαού και τα δίκαια αιτήματά του» (του ίδιου λαού τον οποίο αγνοούσαν όλα αυτά τα χρόνια και θα συνέχιζαν να αγνοούν αν δεν υπήρχαν οι διαδηλώσεις), κρύβεται απλώς η αγωνία διαχείρισης της οργής, προκειμένου να μη ριζοσπαστικοποιηθούν οι λαϊκές αντιδράσεις και απειληθεί η ουσία του υπάρχοντος στάτους κβο. Με άλλα λόγια, δηλαδή, να μην απειληθούν τα συμφέροντα των τμημάτων εκείνων της αστικής τάξης που βλέπουν με καλό μάτι την αποχώρηση Μουμπάρακ, καθώς ασφυκτιούσαν από την απόλυτη κυριαρχία των «ανθρώπων του Φαραώ» σε όλα τα επίπεδα και δεν μπορούσαν να αναπτύξουν περαιτέρω τις δραστηριότητές τους, και των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, που, φυσικά, αντιλαμβάνονταν ότι οι απολυταρχικές μορφές διακυβέρνησης τύπου Μουμπάρακ προκαλούσαν πλέον τέτοια λαϊκή αγανάκτηση που απειλούνταν τα συμφέροντα και τα σχέδιά τους στην ευρύτερη περιοχή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου