Η τοξική λάσπη που διέρρευσε από εργοστάσιο αλουμινίου θα έχει μακρόχρονες συνέπειες
Τουλάχιστον ένα χρόνο θα διαρκέσει η επιχείρηση απορρύπανσης της τοξικής λάσπης και θα χρειαστούν δεκάδες εκατομμύρια δολάρια, όπως υπολόγισε ο υπουργός Περιβάλλοντος της χώρας Ζόλταν Ιλες. Από την Παρασκευή οι αρχές προσπάθησαν να μειώσουν το εύρος της καταστροφής, υποστηρίζοντας πως τα επίπεδα μόλυνσης στο Δούναβη έχουν μειωθεί και πως η κατάσταση είναι «υπό έλεγχο». Ζήτησαν ωστόσο βοήθεια από την Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με συγκεκριμένο αίτημα να αποσταλούν 3-5 ειδικοί στον τομέα της τοξικής λάσπης, της απορρύπανσης και του περιβάλλοντος. Εξέφρασαν, παράλληλα, την ανησυχία τους για την περίπτωση που βελτιωθεί ο καιρός τις επόμενες ημέρες και στεγνώσει η τοξική λάσπη με αποτέλεσμα το τοξικό χώμα να διασκορπιστεί πολύ εύκολα. Σε μια τέτοια περίπτωση, μπορεί να χρειαστεί η εκκένωση πολλών περιοχών.
Οι αγανακτισμένοι κάτοικοι, ωστόσο, διαψεύδουν τους υπολογισμούς της κυβέρνησης και απαιτούν γενική αποζημίωση από την εταιρεία, η ασφάλεια όμως της οποίας δεν προβλέπει ...κάλυψη υπέρ τρίτων σε περίπτωση ατυχήματος.
Καμία ευθύνη για το δυστύχημα, δηλώνει κυνικά η εταιρεία
Πάντως, η εταιρεία «MAL Rt», στην οποία ανήκει το εργοστάσιο «Ajkai Timfoldgyar», υποστήριξε πως, σύμφωνα με τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η λάσπη δε συγκαταλέγεται ανάμεσα στα επικίνδυνα υλικά. Αρκέστηκε να δηλώσει επίσης πως δεν υπήρξαν προηγούμενα σημάδια για την επικείμενη καταστροφή και πως δε θα μπορούσε να είχε λάβει επιπλέον μέτρα προστασίας. Κυνικά ανακοίνωσε πως θα πληρώσει το κόστος για τις κηδείες των νεκρών, ενώ την Παρασκευή «προσέφερε» 110.000 ευρώ ως «βοήθεια» για την απορρύπανση της περιοχής... Στο πλευρό του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν, έσπευσε και ο ουγγρικής καταγωγής Αμερικανός Τζορτζ Σόροςπροσφέροντας ένα εκατομμύριο δολάρια, προφανώς αναζητώντας κερδοφόρα ανταλλάγματα...
Το εργοστάσιο δημιουργήθηκε το 1943 επί σοσιαλιστικής Ουγγαρίας, όταν άρχισε η εκτεταμένη και πολύπλευρη χρήση ορυκτών πρώτων υλών και καυσίμων μικρής θερμαντικής αξίας. Στα εξορυσσόμενα μεταλλεύματα περιλαμβανόταν εκτός των άλλων και ο βωξίτης, τοποθετώντας τότε την Ουγγαρία σε εξέχουσα θέση στην Ευρώπη μετά την ΕΣΣΔ. Η βιομηχανία αλουμινίου απορροφούσε τα δύο τρίτα του εγχώριου βωξίτη. Υπήρξε συμφωνία μεταξύ ΕΣΣΔ και Ουγγαρίας, στα πλαίσια της ΚΟΜΕΚΟΝ (του Συμβουλίου Οικονομικής Αλληλοβοήθειας) για την επεξεργασία ουγγρικής αλουμίνας σε σοβιετικά εργοστάσια και επιστροφή του παραγόμενου αλουμινίου στην Ουγγαρία, με αποτέλεσμα η παραγωγή αλουμίνας στη χώρα να έχει αυξηθεί σημαντικά.
Μετά τις ανατροπές και το κύμα ιδιωτικοποιήσεων το '90, πέρασε στα χέρια αυτών που εκμεταλλεύτηκαν τη ληστεία των κρατικών επιχειρήσεων, καθιστώντας τους σήμερα από τους πλουσιότερους ανθρώπους της χώρας. Ο πρόεδρος της συγκεκριμένης εταιρείας Λάζος Τολνάι κατέχει το 40% των μετοχών και βρίσκεται στην 21η θέση των πλουσιότερων ανθρώπων της Ουγγαρίας. Βασικός «πρωταγωνιστής» των βίαιων ιδιωτικοποιήσεων στη χώρα υπήρξε ο πρώην πρωθυπουργός του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος «MSZP» Φέρενς Γιουρτσάνι, του οποίου η εταιρεία είναι προμηθεύτρια του συγκεκριμένου εργοστάσιου αλουμινίου.
Την κερδοφορία των καπιταλιστών υπηρέτησαν όλες οι κυβερνήσεις μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού. Τώρα μπορεί κάτω από την γενικευμένη λαϊκή οργή να αναστάλθηκε η λειτουργία της εταιρείας, ωστόσο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε πως δεν υπάρχει λόγος να μην επαναλειτουργήσει από τη Δευτέρα, αφού η ζημιά δεν έγινε στη διαδικασία παραγωγής αλλά στην αποθήκευση της τοξικής λάσπης, φοβούμενος πιθανή μείωση των κερδών της εταιρείας. Μάλιστα, δεν έχουν λείψει έπαινοι στην εταιρεία αλουμινίου παλαιότερα από τον σημερινό υπουργό Περιβάλλοντος της χώρας Ζόλταν Ιλες, ο οποίος εξέφραζε την ικανοποίησή του για την «ολοκλήρωση του συστήματος προστασίας του περιβάλλοντος», ενώ έχει αποδοθεί και ειδικό περιβαλλοντικό βραβείο σε έναν από τους υποδιευθυντές της εταιρείας.
Αιτία της καταστροφής το κέρδος
Στην ιδιωτική αυτή εταιρεία δεν επιβάλλονται πρόστιμα ούτε αποδίδεται η ευθύνη για τη διάθεση της τεράστιας ποσότητας των αποβλήτων. Θεωρητικά, οι δεξαμενές, μόλις γεμίσουν, θα πρέπει να καλύπτονται ή να τσιμεντοποιούνται για να μην υπερχειλίζουν σε περίπτωση βροχοπτώσεων, κάτι που ...αποφεύγουν οι καπιταλιστές, λόγω κόστους.
Πάντως, πολλά είναι τα ερωτηματικά που προκύπτουν σχετικά με την καθυστέρηση της αντιμετώπισης της καταστροφής, καθώς, ενώ η διαρροή προκλήθηκε τη Δευτέρα το μεσημέρι, μόλις την Τρίτη άρχισαν να εμφανίζονται οι πρώτες πληροφορίες για το μέγεθος της καταστροφής.
Η κόκκινη λάσπη είναι κατάλοιπο από την παραγωγή του αλουμινίου και αποτελείται από επιβλαβή στοιχεία, όπως η σιλικόνη, ο σίδηρος, ο μόλυβδος, που είναι εξαιρετικά διαβρωτικά, κυρίως για το δέρμα, και μικρές ποσότητες ραδιενεργών ουσιών. Οπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της εταιρείας, το 40 - 50% της κόκκινης λάσπης αποτελείται από οξείδιο σιδήρου, το 10-15% από οξείδιο αλουμινίου, το 10-15% οξείδιο σιλικόνης, ενώ υπάρχουν μικρότερες ποσότητες από οξείδιο ασβεστίου κ.ά. Μάλιστα, σύμφωνα με τους γιατρούς, πολλά εγκαύματα εμφανίστηκαν αρκετά αργότερα και μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές στους ιστούς του δέρματος. Επίσης θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνη για το αναπνευστικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσει καρκίνο.
Η διαδικασία που χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο εργοστάσιο για το διαχωρισμό της αλουμίνας (οξείδιο του αλουμινίου) από τα άλλα συστατικά του βωξίτη είναι η μέθοδος «Bayer». Ο βωξίτης τρίβεται και εισάγεται σε δοχεία μαζί με πυκνό διάλυμα καυστικού νατρίου υπό υψηλή πίεση και θερμοκρασία περίπου 150ο C. Τα ορυκτά του αργιλίου υπόκεινται παραπέρα επεξεργασία, ενώ απομακρύνονται και απορρίπτονται υπό μορφή κόκκινης λάσπης υδροξείδια του σιδήρου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παραγωγή ενός τόνου αλουμινίου προκαλεί την παραγωγή σχεδόν τριών τόνων κόκκινης λάσπης. Κάθε χρόνο δημιουργούνται 600-800.000 τόνοι λάσπης, ενώ η συσσωρευμένη ποσότητα ανέρχεται σε δεκάδες εκατομμύρια τόνους. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών παραμένουν στις δεξαμενές υπό στερεά μορφή και η τοξική σκόνη μπορεί να μεταφερθεί με τον αέρα σε απόσταση 15-20 χιλιομέτρων.
Παρά τους ισχυρισμούς ότι η διαρροή προήλθε από τις έντονες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών, ειδικοί αναφέρουν πως το ατύχημα έχει σχέση με την κακή συντήρηση της δεξαμενής. Δεν αποκλείουν επίσης το ενδεχόμενο κάποιο ρέμα κοντά στη δεξαμενή να έφθειρε τα τοιχώματα, προκαλώντας του άνοιγμα. Επιπλέον, εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων ανέφεραν πως η υπερβολική αποθήκευση της κόκκινης λάσπης είναι το αίτιο της καταστροφής και πως σε δορυφορικές εικόνες ένα ρήγμα ήταν ήδη ορατό στη δεξαμενή μία ημέρα πριν το ατύχημα.
Το Ουγγρικό Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα, σε ανακοίνωσή του για την καταστροφή, σημειώνει με έμφαση: «Δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με την αμέλεια ξεχωριστών ατόμων. Το πρόβλημα βρίσκεται στην ίδια τη φύση του ουγγρικού καπιταλισμού. Η οικονομία ανεύθυνα, απερίσκεπτα, ιδιωτικοποιήθηκε, οι ιδιωτικές εταιρείες βγάζουν τα κέρδη τους χωρίς να επωμίζονται τα βάρη, μολύνουν το περιβάλλον.
Οι κυβερνήσεις των περασμένων δύο δεκαετιών έκρυβαν τα προβλήματα παρά τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων, των ειδικών, ακόμα και του πληθυσμού για το ότι τα προβλήματα δε λύνονται και πρέπει να λυθούν. Χρήματα υπήρχαν για τα πάντα, εκτός από την πρόληψη, την ανέγερση φραγμάτων, το καθάρισμα καναλιών.
Αποδεκάτισαν το στρατό, οι στρατιώτες εκπαιδεύονται για ξένες αποστολές και όχι για τις εσωτερικές ανάγκες του πληθυσμού. Ολα αυτά είχαν ως συνέπεια η χώρα να μη διαθέτει ικανό για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων στρατό.
Ο ουγγρικός καπιταλισμός γέννησε και το ότι σε όλα τα πεδία της ζωής επικράτησε ο εγωισμός, δεν υπάρχει κοινωνική αλληλεγγύη, τα ατομικά συμφέροντα υποτάσσουν τα κοινά συμφέροντα της κοινωνίας».
Η οικολογική αυτή καταστροφή που θα έχει αναμφισβήτητα ανυπολόγιστες συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή αναδεικνύει τα αποτελέσματα της καπιταλιστικής παλινόρθωσης. Ολα πλέον γίνονται με άξονα το καπιταλιστικό κέρδος, που θέτει την προστασία του περιβάλλοντος και την ζωή των ανθρώπων σε δεύτερη μοίρα.
Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου