Το σχέδιο του νόμου - πλαισίου για την Ανώτατη Εκπαίδευση σαρώνει τα πάντα. Κάθε άρθρο του στρέφεται ενάντια στο δικαίωμα στη μόρφωση και κατασκευάζει ανθρώπους - εργαλεία έτοιμους να παραδοθούν στη ζούγκλα της «αγοράς εργασίας» για την πιο άγρια εκμετάλλευση.
***
Το σχέδιο του νόμου - πλαισίου που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας καταργεί ακόμα και τη λέξη «πανεπιστήμιο», διαγράφει ό,τι είχε απομείνει απ' τη δημόσια Ανώτατη Εκπαίδευση, γκρεμίζει κατακτήσεις, στερεί τη μόρφωση και το επιστημονικό περιεχόμενο των σπουδών και στη θέση όλων αυτών τοποθετεί μεγάλα «μαγαζιά» κατάρτισης. Κατασκευάζει ιδρύματα που θα «παρέχουν» πτυχία πολλών ταχυτήτων, θα κάνουν μπίζνες και δε θα επιτρέπουν την παραμικρή αντίδραση στην (επιχειρηματική) λειτουργία τους.
Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο «διόρθωσης» του συγκεκριμένου κειμένου και το περιθώριο τριών μηνών που ζήτησαν, χτες, οι ηγεσίες της ΠΟΣΔΕΠ και της ΟΣΕΠ ΤΕΙ δεν είναι τίποτα άλλο από ένα άλλοθι για να φανεί πως διαφοροποιούνται. Ο νόμος - πλαίσιο είναι ευθυγραμμισμένος και με την πολιτική και τις προτάσεις της ΝΔ, ενώ ο ΛΑ.Ο.Σ. έσπευσε, ήδη, να δηλώσει τη συμφωνία του.
Παρουσιάζουμε τις βασικές αλλαγές που προωθούνται:
***
Τα είδη «πτυχίων» που θα δίνουν τα πανεπιστήμια είναι ...αμέτρητα και πλήρως απαξιωμένα: Θα υπάρχει το πτυχίο των τριών χρόνων (κατ' ελάχιστο). Παράλληλα, θα μπορούν οι σχολές να διοργανώνουν προπαρασκευαστικό έτος, που θα ονομάζεται «γενικό πρόγραμμα σπουδών» και να ακολουθούν τα «ειδικά προγράμματα» σπουδών. Θα υπάρχουν και τα «πτυχία» - φαστ φουντ του ενός ή των δύο χρόνων που θα καταλήγουν σε απονομή τίτλου σπουδών. Τα πανεπιστήμια θα έχουν και προγράμματα διά βίου μάθησης και θα επιλέγουν αν σε αυτά θα βάζουν δίδακτρα. Μετά τα «πτυχία» της ...πρώτης κατηγορίας (3χρονα), που θεωρούνται ο πρώτος κύκλος σπουδών, θα ακολουθεί ο δεύτερος κύκλος σπουδών (μεταπτυχιακά) και ο τρίτος κύκλος σπουδών (διδακτορικό). Μέσα στα ιδρύματα θα υπάρχουν και τα Κέντρα Αριστείας για να «παράγεται» και μια ελίτ επιστημόνων.
***
Τα προγράμματα σπουδών θα πιστοποιούνται απ' την αναβαθμισμένη ΑΔΙΠ, που μετονομάζεται σε Αρχή Διασφάλισης και πιστοποίησης της ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
Σε κάθε ίδρυμα θα υπάρχει αντίστοιχη αρχή (ΜΟΔΙΠ), που συνεργάζεται με την ΑΔΙΠ. Η ΑΔΙΠ θα διορίζεται και μέσω εμπειρογνωμόνων και διαφόρων κριτηρίων θα πιστοποιεί τα προγράμματα σπουδών. Πρακτικά, πρόκειται για έναν ακόμα μηχανισμό εξασφάλισης της «ανταγωνιστικότητας» των πανεπιστημίων και του περιεχομένου σπουδών τους, που πρέπει να συμβαδίζει με τις απαιτήσεις της «αγοράς». Χαρακτηριστικό είναι πως ανάμεσα στα κριτήρια πιστοποίησης είναι η «ζήτηση στην αγορά εργασίας των αποκτώμενων προσόντων» στις σχολές, αλλά και «η ακαδημαϊκή φυσιογνωμία και ο προσανατολισμός των σπουδών» με βάση τις αρχές της ΕΕ.
***
Στο πανεπιστήμιο - επιχείρηση δε χωρά ο πολιτικός συνδικαλισμός των φοιτητών: Στο σχέδιο αναφέρεται πως για τους φοιτητές «σε συλλογικά όργανα του ιδρύματος, οι εκπρόσωποι εκλέγονται με ενιαίο ψηφοδέλτιο». Με αυτόν τον τρόπο θέλουν να χτυπήσουν κάθε πολιτική πάλη μέσα στις σχολές. Σχετικός νέος «θεσμός» με τα παραπάνω σχέδια είναι ο «Συνήγορος του φοιτητή», που θέλουν να υποκαταστήσει τη συλλογική διεκδίκηση με ένα ...κέντρο παραπόνων. Παράλληλα, προβλέπει ότι οι φοιτητικές εκλογές για τους φοιτητικούς - σπουδαστικούς συλλόγους μπορούν να γίνονται με «ηλεκτρονική» ψηφοφορία υπό την... αιγίδα της διεύθυνσης/κοσμητείας της σχολής!
***
Το άσυλο καταργείται και ...αντικαθίσταται από μια «ακαδημαϊκή ελευθερία» των επιχειρήσεων. Το κάθε ίδρυμα θα ορίζει το περιεχόμενο αυτής της «ελευθερίας». Πρακτικά, οι αστυνομικές δυνάμεις θα μπορούν να μπαίνουν όποτε θέλουν στα ιδρύματα - επιχειρήσεις. Επιπλέον, στο πανεπιστήμιο - επιχείρηση η «διακοπή του εκπαιδευτικού έργου αλλά και της εν γένει λειτουργίας ενός ιδρύματος επιτρέπεται με απόφαση του πρύτανη και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις», δηλαδή, οποιαδήποτε κινητοποίηση φοιτητών «διακόπτει» την εκπαιδευτική λειτουργία θα διώκεται!
***
Τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ θα διοικούνται από τα Συμβούλια, που θα αποτελούνται από 15 μέλη (ή 9 για τα μικρότερα ιδρύματα). Τα οκτώ (ή τα πέντε) θα είναι καθηγητές (εκλεγμένοι από το σύνολο των καθηγητών του ιδρύματος) και ένας εκπρόσωπος φοιτητών (εκλεγμένος με ενιαίο ψηφοδέλτιο από τους ενεργούς προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές). Τα υπόλοιπα 7 μέλη θα είναι «εξωτερικά». Τα Συμβούλια θα είναι πανίσχυρα και θα λειτουργούν σαν ΔΣ μιας ΑΕ. Ο πρύτανης θα επιλέγεται απ' το Συμβούλιο. Αντίστοιχη διοίκηση θα έχουν οι σχολές με επικεφαλής τον κοσμήτορα και το Συμβούλιο της Σχολής.
***
Τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ θα λειτουργούν με ένα μίνιμουμ γενικών κανόνων και από κει και πέρα το καθένα θα ορίζει τους δικούς του όρους λειτουργίας, τα προγράμματα σπουδών, τη διάρκεια σπουδών κ.ο.κ.: Οι αρχές και οι κανόνες λειτουργίας του κάθε ιδρύματος θα ορίζονται στον «οργανισμό» και τον «εσωτερικό κανονισμό» του. Εκεί θα συγκεκριμενοποιούνται όλα, τα προγράμματα σπουδών, οι προϋποθέσεις πρόσληψης καθηγητών, οι μπίζνες κ.ά. Ο «οργανισμός» του κάθε ιδρύματος θα εκδίδεται σε ΠΔ μετά από απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησής του.
Στον «οργανισμό» θα εξειδικεύονται: Η οργάνωση της ακαδημαϊκής, διοικητικής και οικονομικής λειτουργίας, η λειτουργία των οργάνων, «τα ειδικά προσόντα επιλογής και εξέλιξης των μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού», οι υποχρεώσεις καθηγητών και φοιτητών, τα όργανα ελέγχου, τα προγράμματα σπουδών, η ίδρυση μεταπτυχιακής σχολής, η εκπροσώπηση φοιτητών και καθηγητών κ.ά. Με απόφαση του Συμβουλίου θα υπάρχει και «εσωτερικός κανονισμός», όπου θα ορίζονται πιο ...ειδικά ζητήματα. Μεταξύ αυτών είναι ο τρόπος αξιολόγησης των φοιτητών και «οι ειδικότεροι τύποι πτυχίων ή τίτλοι σπουδών ανά σχολή και πρόγραμμα σπουδών», «ειδικότερα θέματα φύλαξης της περιουσίας του ιδρύματος» κ.ά.
***
Τυπικά θα υπάρχουν τρεις βαθμίδες καθηγητών (καθηγητής, αναπληρωτής, επίκουρος), αλλά ουσιαστικά οι διδάσκοντες, στην πλειοψηφία τους, θα απασχολούνται με συμβάσεις και ελαστικές εργασιακές σχέσεις. Πρακτικά, μόνο οι δύο πρώτες βαθμίδες θα έχουν μονιμότητα (η οποία θα είναι υπό αμφισβήτηση με διαρκείας κρίσεις), ενώ ο επίκουρος θα είναι στην ουσία ένας συμβασιούχος τετραετίας. Παράλληλα, θα υπάρχουν εντεταλμένοι καθηγητές με ατομικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου (από μονοετείς έως και τριετείς συμβάσεις), ιδιωτικού δικαίου, πλήρους απασχόλησης. Τα ιδρύματα (ως επιχειρήσεις) θα έχουν τον τελικό λόγο για τη συγκεκριμενοποίηση των κριτηρίων που ζητούν απ' τους ελαστικά απασχολούμενους εργαζομένους τους. Τυπικά οι καθηγητές θα πρέπει να έχουν διδακτορικό, αλλά το σχέδιο έχει και «παράθυρα» για διδάσκοντες χωρίς διδακτορικό.
***
«Μπόνους» με βάση την «ανταγωνιστικότητα»: Το κράτος θα χρηματοδοτεί τα ιδρύματα για τα λειτουργικά τους έξοδα και από εκεί και πέρα θα δίνεται επιπλέον χρήμα με κριτήρια «ανταγωνιστικότητας». Με λίγα λόγια, τα «καλύτερα» με όρους αγοράς θα παίρνουν και μεγαλύτερο «μπόνους». Τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ και τυπικά, πια, θα μπορούν να χρηματοδοτούνται από επιχειρήσεις. Τα ίδια τα ιδρύματα θα μπορούν να θέτουν και αυτά στόχους - κριτήρια για τη χρηματοδότηση - «μπόνους».
***
Το κάθε ίδρυμα θα έχει το δικό του Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου «με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας». Αυτή η ΑΕ θα διαχειρίζεται την περιουσία του πανεπιστημίου και όλη τη χρηματοδότηση, πλην του κρατικού προϋπολογισμού. Θα μπορεί να κάνει μπίζνες, επενδύσεις, να εκχωρεί άδεια ή διάθεση «εμπορικής εκμετάλλευσης προϊόντων», να ιδρύει εκδοτικούς οίκους, να διαχειρίζεται με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια τη σίτιση, τη στέγαση κ.ά.
***
Το υπουργείο, ανάμεσα στα άλλα, έχει βάλει και δύο διατάξεις που παρουσιάζονται σαν ...κοινωνικές παροχές: Τα φοιτητικά δάνεια και τημερική φοίτηση για τους εργαζόμενους φοιτητές. Τα φοιτητικά δάνεια, όπου έχουν εφαρμοστεί, οι φοιτητές τα αποπληρώνουν για μια ζωή. Για τους εργαζόμενους φοιτητές τα «προνόμια» δεν είναι τίποτα άλλο από στάχτη στα μάτια. Χαρακτηριστικό είναι πως εργαζόμενοι φοιτητές θεωρούνται όσοι αποδεδειγμένα δουλεύουν από 20 ώρες τη βδομάδα και πάνω. Οσοι καταφέρνουν να εξασφαλίζουν απ' τους εργοδότες πως δουλεύουν, θα έχουν δυνατότητα φοίτησης το διπλάσιο χρονικό διάστημα απ' το ελάχιστο (π.χ., έξι αντί για τρία χρόνια).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου