ΑΙΓΥΠΤΟΣ : Πολύμορφες πιέσεις για να καμφθεί η λαϊκή οργή...

Στην πλατεία Ταχρίρ, στο κέντρο του Καΐρου, βρήκε και το τέλος αυτής της εβδομάδας δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές να επιμένουν και να περιμένουν την αποχώρηση του, από το 1981, Προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ από την εξουσία. Ενα ενδεχόμενο, που πιθανώς κατά την έναρξη των αντικαθεστωτικών διαδηλώσεων να φαινόταν μάλλον μακρινό, αλλά πλέον, μετά και από το αίμα που χύθηκε στους αιγυπτιακούς δρόμους, μοιάζει μάλλον αναπόφευκτο.

Τα αλλεπάλληλα διαγγέλματα του Χόσνι Μουμπάρακ, κατά τα οποία δεσμεύτηκε να μην είναι υποψήφιος και πάλι στις προεδρικές εκλογές του Σεπτέμβρη,

να μην είναι ούτε ο γιος του, να προχωρήσει σε σειρά «δημοκρατικών και συνταγματικών μεταρρυθμίσεων» και όλα αυτά με μια νέα κυβέρνηση στην οποία κυριαρχεί το «χρώμα» του στρατού, θα είχαν ηρεμήσει την κατάσταση αν γίνονταν, όπως επισήμαιναν πολλοί αναλυτές, πριν τη μεγάλη λαϊκή κινητοποίηση. Πλέον, μετά από τόσες ημέρες συνεχών διαδηλώσεων και αιματηρών συγκρούσεων με παρακρατικούς, οι «ελιγμοί» Μουμπάρακ αποδείχτηκαν «ανεπαρκείς».

«Αδειάζοντας» τον «καλό σύμμαχο» προς μια «εναλλακτική λύση»

Η παντοδυναμία του καθεστώτος του «καλού συμμάχου» των ΗΠΑ, αλλά και άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, επί δεκαετίες, τόσο σε στρατηγικό και διπλωματικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, έχει λάβει οριστικά τέλος. Η απομάκρυνσή του από την πολιτική σκηνή, κατά πολλούς, μετρούσε «ώρες» την ώρα που γράφονταν οι γραμμές αυτές. Ο ένας μετά τον άλλο οι «εταίροι» του, και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, αλλά ακόμη και στον αραβικό κόσμο, εγκατέλειπαν τον, πάλαι ποτέ, ισχυρό άνδρα της Αιγύπτου, επικρίνοντάς τον για «αδιαλλαξία, αυταρχικότητα, άσκηση βίας» και όλες τις πληγές του Φαραώ. Επικρίνοντάς τον, δηλαδή, για όλα όσα το καθεστώς Μουμπάρακ έπραττε επί δεκαετίες χωρίς αυτό να του έχει στερήσει ...το κύρος, τις συμμαχίες, τις ιδιαίτερες σχέσεις, τις στρατηγικές συνεργασίες.

Είναι προφανές ότι όσο ο αιγυπτιακός λαός εξεγείρεται, διεκδικώντας να καθορίσει ο ίδιος την τύχη του, στην πλατεία Ταχρίρ, στο Σουέζ, στην Αλεξάνδρεια, στην Ισμαηλίγια, και σε άλλες πόλεις, πιέζοντας, ουσιαστικά, στη σύσταση μιας, μάλλον, επιφανειακής «συμμαχίας» ετερόκλητων δυνάμεων, που πολύ αμφίβολο είναι ότι θα επιζήσει περισσότερο από την ίδια την εξουσία του Μουμπάρακ, τόσο οι «σύμμαχοι» του καθεστώτος αναζητούν εναγωνίως «εναλλακτικές λύσεις» που θα καταφέρουν να κατευνάσουν τη λαϊκή οργή. Τα σενάρια πολλά, όπως και τα σχέδια επί χάρτου, που αποτύπωναν αρκετά σαφώς τις γενικές κατευθύνσεις των προθέσεων, π.χ. του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, όπως είναι το σχέδιο περί «ευρείας Μέσης Ανατολής», πολύ καιρό πριν την έκρηξη στους δρόμους του Καΐρου. Οι προθέσεις, όμως, δεν καταλήγουν πάντα στα επιθυμητά αποτελέσματα, ιδιαίτερα όταν οι παράγοντες που παρεμβαίνουν δεν είναι, σε καμία περίπτωση, υπό αυστηρό έλεγχο.

Ενα πολύ έντονο παρασκήνιο βρίσκεται σε εξέλιξη, όλα τα τελευταία εικοσιτετράωρα, στις πρωτεύουσες τόσο των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων όσο και των περιφερειακών, προκειμένου να δρομολογηθούν τα πλαίσια της επόμενης μέρας για την Αίγυπτο, τη ναυαρχίδα, όπως συχνά αποκαλείται, του αραβικού κόσμου.

Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ανησυχούν - Ο Γ.Παπανδρέου σε ...αποστολή

Σε αυτά τα πλαίσια επιχειρείται να χειραγωγηθεί η οργή του αιγυπτιακού λαού που έχει ξεσηκωθεί κάτω από το βάρος των τεράστιων κοινωνικών προβλημάτων και της καταπίεσης, χωρίς να φαίνεται πως υπάρχει ικανή πολιτική δύναμη που να μπορεί να οδηγήσει σε φιλολαϊκή κατεύθυνση ρήξης με την αστική εξουσία και τα ιμπεριαλιστικά σχέδια. Ωστόσο, οι ιμπεριαλιστές ανησυχούν γιατί ο αιγυπτιακός λαός βγαίνει και διαδηλώνει στο δρόμο.

Με κοινή ανακοίνωσή της η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, την Παρασκευή, στη λογική των «ίσων αποστάσεων» και βάζοντας στο ίδιο τσουβάλι το αυταρχικό καθεστώς του Μουμπάρακ και το λαό που αγωνίζεται, επιχειρεί να διασφαλίσει τα συμφέροντα του ευρωενωσιακού κεφαλαίου στην περιοχή. Σε αυτά τα πλαίσια ανακοινώθηκε η πιθανή σήμερα μετάβαση του Ελληνα πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου στο Κάιρο, για συναντήσεις με τον Μουμπάρακ (που είναι και εξέχων μέλος της «Σοσιαλιστικής Διεθνούς» όπου προεδρεύει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ), για να προωθήσει την δήθεν «δημοκρατική ομαλότητα και συνέχεια», δηλαδή τον ελιγμό που ετοιμάζεται προς όφελος των ιμπεριαλιστικών σχεδίων.

Κυνικός ήταν και ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Αντερς Φον Ράσμουσεν, που είπε για τις εξελίξεις στη Βόρεια Αφρική ότι «αυτό που διακυβεύεται σήμερα δεν είναι μόνο η παγκόσμια οικονομία, αλλά η παγκόσμια τάξη», μιλώντας στην ετήσια Διάσκεψη Ασφαλείας της λυκοσυμμαχίας στο Μόναχο.

Η πιο πρόσφατη εκδοχή των διαφόρων σεναρίων (που μπορεί φυσικά να αλλάξει από ώρα σε ώρα) ήθελε τον, μόλις πριν λίγες μέρες, διορισθέντα στη θέση του αντιπροέδρου Ομάρ Σουλεϊμάν να «συζητά» με σειρά ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, και κυρίως την Ουάσινγκτον, προκειμένου να τεθεί επικεφαλής μιας μεταβατικής ηγεσίας που θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές και στην οποία θα συμμετάσχουν εκπρόσωποι της ετερόκλητης αντιπολίτευσης (και οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» που εμφανίζονται διαλλακτικοί, αν και πολλοί επισημαίνουν την επιρροή - περί το 40% - και τη δυνατότητα αύξησής της).

Η επιλογή Σουλεϊμάν, σε πρώτο επίπεδο τουλάχιστον, ικανοποιεί όλους τους «ενδιαφερόμενους», συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, που δεν κρύβει την ανησυχία του για την μετα-Μουμπάρακ εποχή, καθώς η παρουσία του αντιπροέδρου εγγυάται και τη συνέχιση της αντιλαϊκής οικονομικής πολιτικής στις κατευθύνσεις του ΔΝΤ, αλλά και τη σύμπραξη της Αιγύπτου στα ιμπεριαλιστικά σχέδια για την περιοχή και την τήρηση της συμφωνίας του Καμπ Ντέιβιντ με το Ισραήλ.

Στρατιωτικό χρώμα

Το «σχήμα» αυτό εννοείται ότι θα υποστηρίζεται και, ουσιαστικά, θα ελέγχεται από το στρατό. Το στρατό που είναι πλέον σαφές στον καθένα ότι διαδραματίζει κομβικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις στην Αίγυπτο. Από το στρατό προέρχονται εξάλλου όλοι οι πρόεδροι της ανεξάρτητης Αιγύπτου, από την ανατροπή της μοναρχίας το 1952 και μετά: Μοχάμεντ Ναγκίμπ, Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, Ανουάρ αλ Σαντάτ, και Χόσνι Μουμπάρακ. Χαίροντας επιρροής και σεβασμού από την πλειοψηφία των Αιγυπτίων, ως δύναμη «σταθερότητας και ανεξαρτησίας», ο στρατός έχει στηρίξει όλους αυτούς τους προέδρους και όλους τους αυταρχικούς μηχανισμούς που επιβλήθηκαν, χωρίς, όμως, ποτέ να εμφανίζεται στην πρώτη γραμμή κρούσης απέναντι στο λαό.

Αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά διέπουν και την τωρινή του στάση. Μια στάση που, από πολλούς, χαρακτηρίστηκε ως «εξισορροπιστική» και «ουδέτερη» ακόμα και όταν άνθρωποι έχαναν τη ζωή τους μπροστά στα μάτια των στρατιωτών που δεν επενέβαιναν στην πλατεία Ταχρίρ. Επρόκειτο, όμως, για μια στάση καλά μετρημένη, η οποία, εκτός του ότι καλλιεργεί το έδαφος για την αναγνώριση του καθοριστικού αυτού ρόλου του, ενισχύει και τη διαπραγματευτική του θέση μέσα σε όλο αυτό το παρασκήνιο.

Αλλωστε, αξίζει να υπενθυμίσουμε: Ο αντιπρόεδρος Ομάρ Σουλεϊμάν ήταν (και μέχρι στιγμής δεν έχει αντικατασταθεί) επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, ο πρωθυπουργός Αχμάντ Σαφίκ είναι στρατηγός και σε συνεχή επαφή με τους συμμάχους ιμπεριαλιστές είναι ο αρχηγός του ΓΕΣ, Σάμι Ενάν.

• Εκρηξη στον αγωγό που εφοδιάζει με φυσικό αέριο το Ισραήλ σημειώθηκε χτες το πρωί, κοντά στην πόλη Ελ Αρίς, 345 χλμ. βορειοανατολικά του Καΐρου, κοντά στη μεθόριο με τη Λωρίδα της Γάζας. Κάτοικοι της περιοχής ανέφεραν ότι σημειώθηκε ισχυρή έκρηξη και ότι μεγάλη φωτιά μαινόταν κοντά στον αγωγό.
• Ε. Μ.