Η λαϊκή συμμαχία θα φέρει το πραγματικά καινούριο

Σε εξέλιξη βρίσκεται η αναμόρφωση του πολιτικού σκηνικού στην Ελλάδα, σε μια προσπάθεια να μετριαστούν πρόσκαιρα οι δυσκολίες στην αστική διαχείριση της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης και να ελιχθεί το αστικό σύστημα απέναντι στο εργατικό λαϊκό κίνημα που δυναμώνει.

Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στα πρόθυρα μιας νέας εσωκομματικής κρίσης. Η πολιτική του απαξιώνεται ραγδαία στις λαϊκές συνειδήσεις, ενώ έχουν διαρραγεί σε μεγάλο βαθμό οι συμμαχίες που παραδοσιακά διατηρούσε η ελληνική σοσιαλδημοκρατία με μικροαστικά στρώματα. Οι πιέσεις που ασκεί η λαϊκή δυσαρέσκεια στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, αλλά και οι συγκρουόμενες απόψεις μερίδων της πλουτοκρατίας για το ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας στο νέο πολιτικό σκηνικό που επιχειρεί να διαμορφώσει, για να υπηρετηθεί καλύτερα το γενικό συμφέρον των αστών σαν τάξη, είναι εστίες εσωκομματικών ανταγωνισμών.

Το επόμενο διάστημα, θα επιδράσουν στις εξελίξεις, τόσο στο ΠΑΣΟΚ, όσο και ευρύτερα.

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αν ο βασικός φορέας της σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα θα διατηρηθεί ενιαίος σαν κόμμα ή θα διασπαστεί. Σε κάθε περίπτωση, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, η σοσιαλδημοκρατία παραμένει αξιόμαχος πολιτικός εκπρόσωπος του κεφαλαίου και αξιοποιείται κατά περίπτωση σαν ένας από τους βασικούς πόλους για τη συγκρότηση κυβερνήσεων συνεργασίας. Το ρόλο αυτό ανέθεσε στο ΠΑΣΟΚ η ντόπια αστική τάξη, με τις ευλογίες της ΕΕ, προκειμένου να φτιαχτεί η συγκυβέρνηση με τη ΝΔ και το ΛΑ.Ο.Σ., με βασική αποστολή την παραμονή της στην Ευρωζώνη.

Ανεξάρτητα από τις εσωκομματικές φαγωμάρες, το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να διατηρήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αστική διαχείριση, με δεδομένη -όπως όλα δείχνουν- την επιβεβλημένη από τις εξελίξεις επιλογή της αστικής τάξης για συνεργατικές κυβερνήσεις, ενάντια στο λαό. Προϋπόθεση για να γίνει αυτό, είναι να εγκλωβίσει λαϊκές συνειδήσεις, που δείχνουν τάσεις χειραφέτησης από την πολιτική του.

Σ' αυτήν την κατεύθυνση, μια μερίδα στελεχών του προβάλλει το ιδεολόγημα του «νέου ΠΑΣΟΚ», το οποίο, αφού κάνει τάχα την αυτοκριτική του και αλλάξει αρχηγό, μπορεί να επανέλθει άσπιλο, με φιλολαϊκή δήθεν πρόταση διεξόδου από την κρίση. Μια άλλη ομάδα, ανασύρει την ιδέα της «κεντροαριστεράς», με την οποία η κυβέρνηση Σημίτη προσπάθησε να διεμβολίσει κόμματα με συγγενική στο ΠΑΣΟΚ στρατηγική και να διασφαλίσει μακροπρόθεσμα στην αστική τάξη μια εναλλακτική λύση διαχείρισης, στη βάση του δίπολου κεντροδεξιά - κεντροαριστερά.

Μια ακόμα ομάδα προπαγανδίζει την επιστροφή σε μια σοσιαλδημοκρατία παλιάς κοπής, νοσταλγώντας το «παλιό ΠΑΣΟΚ», που με ριζοσπαστικά συνθήματα κενά περιεχομένου, είχε την ικανότητα να ενσωματώνει λαϊκές μάζες στην αστική πολιτική. Ανεξάρτητα από τους επιμέρους ανταγωνισμούς, όλες οι τάσεις και ομάδες υπηρετούν ενιαία τον αποπροσανατολισμό του λαού και τη χειραγώγησή του.

Κοινός παρονομαστής στη στρατηγική τους πρόταση, είναι η παραμονή της Ελλάδας στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, η θωράκιση της αστικής εξουσίας και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ντόπιας πλουτοκρατίας. Ο λαός έχει πείρα και πρέπει να την ενεργοποιήσει. Να αποκρούσει την προσπάθεια της σοσιαλδημοκρατίας να του σερβίρει την ίδια αντιλαϊκή στρατηγική με το μανδύα του δήθεν «σύγχρονου» και «καινούριου» και να δημιουργήσει αυταπάτες ότι το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα μπορεί με μια «άλλη» διαχείριση να παράξει ευημερία για το λαό.

Τα ίδια πράγματα με άλλα λόγια

Χαρακτηριστικό είναι το άρθρο της Α. Διαμαντοπούλου στα ΝΕΑ την περασμένη εβδομάδα. Μιλάει για ένα «άλλο» δήθεν ΠΑΣΟΚ, το οποίο θα πρωταγωνιστεί στο αστικό σύστημα, με στόχο να διασφαλίσει την παραμονή της χώρας στο ευρώ, να δημιουργήσει ένα «δίκτυο αλληλεγγύης» με ιδιώτες και ΜΚΟ, που θα κρύβει κάτω από το χαλί τους πλέον εξαθλιωμένους από την κυρίαρχη πολιτική και θα στηρίξει τους επιχειρηματίες με επιδοτήσεις και νέα προνόμια, προκειμένου να κάνουν επενδύσεις.

Τίποτα διαφορετικό δεν έκανε το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη, του Γ. Παπανδρέου προηγούμενα, ή το ΠΑΣΟΚ του Α. Παπανδρέου, κύρια από το 1985 και μετά. Τα ίδια αναμασά και ο υποψήφιος για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ, Μ. Χρυσοχοΐδης, ο οποίος, ενώ υπήρξε και παραμένει βασικό στέλεχος των πιο αντιδραστικών κυβερνήσεων που έχει γνωρίσει ο τόπος, βγάζει τη γλώσσα στο λαό και προκλητικά διαπιστώνει ότι «η διετής κυβέρνηση η δική μας οδήγησε σε αδιέξοδα (...) οικονομικά, εθνικά, κοινωνικά (...) οδήγησε σε φτώχεια και αποσύνθεση, εθνική ταπείνωση και εθνική αναξιοπρέπεια και τέλος οδήγησε σε εθνική αποδιοργάνωση»!

Τι θα κάνει το «νέο» ΠΑΣΟΚ, που προσπαθεί και αυτός να πλασάρει, απαλλαγμένο δήθεν από τις πομπές της σοσιαλδημοκρατίας; Γράφει σε άρθρο του τη βδομάδα που μας πέρασε: «Εξασφάλιση οικονομικής σταθερότητας με τη συνεπή εφαρμογή δημοσιονομικής πολιτικής για τη βιωσιμότητα εξυπηρέτησης του χρέους (...) αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας με αιχμή την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων και κεφαλαίων (...) αναδιανομή των βαρών της κρίσης από τους ασθενέστερους στους πιο ισχυρούς μέσα από δυνατότητες για ρύθμιση των ατομικών χρεών και κατάργηση των έκτακτων εισφορών (...) νέο Κοινωνικό Κράτος - Κοινωνικό Σύμφωνο Εμπιστοσύνης, με στόχο την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού (...) μηδενική ανοχή στην ανομία μέσα από την παραδειγματική τιμωρία του οικονομικού εγκλήματος και την επίδειξη μηδενικής ανοχής σε κάθε μορφή εγκληματικότητας (...) εμβάθυνση της Δημοκρατίας με εισαγωγή νέων άμεσων θεσμών ελέγχου της εξουσίας (...) ανανέωση και ισχυροποίηση του συνδικαλιστικού κινήματος με πρωταρχικό στόχο να υποστηριχτεί η παραγωγική εργασία, αλλά και να προστατευτούν τα θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων».

Κάθε αράδα από τα παραπάνω, παραπέμπει στο πρόγραμμα με το οποίο εκλέχτηκε το ΠΑΣΟΚ το 2009 και εφαρμόζεται από τότε στην πράξη. Ζητάει καταπολέμηση του χρέους της πλουτοκρατίας. Αρα, μέτρα και περικοπές για το λαό, ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας στο κεφάλαιο. Η «κοινωνική του ευαισθησία», περιορίζεται στην παροχή της δυνατότητας στους ασθενέστερους να ρυθμίζουν τα χρέη τους στις τράπεζες (!) και στη δημιουργία υποτυπωδών δομών φιλανθρωπίας και ελεημοσύνης. Προπαγανδίζει ότι με αλλαγή των θεσμών μπορεί το σύστημα να γίνει φιλολαϊκό και ζητάει ευθέως ένα συνδικαλιστικό κίνημα πλήρως υποταγμένο στην ανταγωνιστικότητα των μονοπωλίων, απειλώντας ταυτόχρονα με μεγαλύτερη καταστολή.

Το ίδιο ισχύει και με την άποψη που πιο έντονα απ' όλους βάζει ο Κ. Σκανδαλίδης, λέγοντας ότι «το ΠΑΣΟΚ όπως το ξέραμε έχει ξεπεραστεί από την ιστορία, όχι ως αξιακό και ευρύτερα ιδεολογικό και στρατηγικό πλαίσιο, αλλά ως πολιτικές, ιεραρχήσεις και κυρίως πρακτικές».

Με άλλα λόγια, λέει στο λαό ότι για την ανέχεια που βιώνει δεν φταίει η στρατηγική του ΠΑΣΟΚ, καραμπινάτη φιλομονοπωλιακή από τα γεννοφάσκια του, αλλά επιμέρους «πρακτικές» και «ιεραρχήσεις». Αυτές ζητάει να αλλάξουν και όχι η στρατηγική του ΠΑΣΟΚ. Για να γίνει αυτό, προτείνει την ανασύνθεση της «κεντροαριστεράς», με δυνάμεις «που αρνούνται τόσο τον αριστερό λαϊκισμό μιας ανεπίδοτης ελπίδας όσο και τον δεξιό λαϊκισμό».Δηλαδή, σοσιαλδημοκρατική συμμαχία, με στόχο να θαμπώσει και να εμποδίσει τη λαϊκή πάλη για τον άλλο δρόμο ανάπτυξης και ταυτόχρονα να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία στο τσάκισμα του λαού απέναντι στη ΝΔ και τον ενδεχόμενο πόλο της κεντροδεξιάς. Στην ίδια κατεύθυνση, αξιοποιείται από το αστικό σύστημα και η ΔΗΜΑΡ.

Ακόμα και αυτοί που εμφανίζονται να προτείνουν αλλαγή ηγεσίας και «ιδεολογικού προσανατολισμού» στο ΠΑΣΟΚ, όπως η ομάδα των έξι βουλευτών, που την περασμένη Πέμπτη δημοσιοποίησαν κοινή τους επιστολή, το κάνουν, σύμφωνα με την Σ. Γιαννακά, μια από τους έξι, επειδή πιστεύουν ότι «η δημοκρατία», δηλαδή το αστικό σύστημα,«χρειάζεται ισχυρά κόμματα εξουσίας, και το ΠΑΣΟΚ δεν είναι πλέον τέτοιο». Αναζητούν δηλαδή την κατάλληλη φόρμουλα για να σταθεροποιηθεί το αστικό σύστημα, μέσα από την ισχυροποίηση των βασικών πολιτικών πυλώνων του, που δοκιμάζονται κάτω από τη λαϊκή κατακραυγή.

Με τα μονοπώλια ή με το λαό;

Στη ΝΔ, όπως έδειξε και η διαδικασία συγκρότησης της συγκυβέρνησης, συγκρούονται από τη μια η στρατηγική που θέλει γρήγορες αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό, με το κόμμα διαχυμένο σε κυβερνήσεις συνεργασίας, κύρια με το ΠΑΣΟΚ και από την άλλη η άποψη που θέλει τη ΝΔ τον ισχυρό πόλο μιας μελλοντικής κυβέρνησης συνεργασίας, για να έχει αυτή το πάνω χέρι στο τσάκισμα του λαού. Η εσωκομματική διαμάχη αντανακλά και εδώ διαφορετικές απόψεις στο εσωτερικό της πλουτοκρατίας, πάντα στην προοπτική της πιο αποτελεσματικής εξυπηρέτησης των συμφερόντων της σαν τάξη.

Καθόλου τυχαία, μια ομάδα βουλευτών της ΝΔ πιέζει για γρήγορες συνεργασίες και προκαταλαμβάνει ότι η επόμενη κάλπη πρέπει να δώσει συνεργατικές κυβερνήσεις, ανεξάρτητα από εκλογικές πρωτιές. Στον αντίποδα, η ηγετική ομάδα προσβλέπει σε σχετική ισχυροποίηση του κόμματος έναντι του ΠΑΣΟΚ, για να πρωταγωνιστήσει από θέση ισχύος στα κυβερνητικά σενάρια προς όφελος της αστικής τάξης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο επίσημα η ΝΔ εμφανίζεται να συνεχίζει την ψευτοαντιπολίτευση στο ΠΑΣΟΚ, παρά το γεγονός ότι συγκυβερνούν μαζί με το ΛΑ.Ο.Σ.

Το κόμμα του Καρατζαφέρη δηλώνει διαθέσιμο να αναλάβει αναβαθμισμένο ρόλο στην αστική διαχείριση, συμμετέχοντας σε οποιαδήποτε από τις επιλογές της αστικής τάξης. Ετσι, διαλαλεί παντού ότι θα στηρίξει τη συγκυβέρνηση Παπαδήμου μέχρι το τέλος, προπαγανδίζει την ανάγκη μετεκλογικά να σχηματιστεί κυβέρνηση ΝΔ - ΛΑ.Ο.Σ. και την ίδια ώρα λέει πως οι μονοκομματικές κυβερνήσεις τελείωσαν και πως ο ίδιος είναι διατεθειμένος να συγκυβερνήσει με οποιονδήποτε, αν αυτό επιβάλλει το συμφέρον της ντόπιας πλουτοκρατίας. Ιδια θέση έχει και η ΔΗΣΥ της Μπακογιάννη.

Ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, τέλος, αθωώνει τη σοσιαλδημοκρατία, επιδιώκοντας να συνεργαστεί με ένα τμήμα της, για να μπάσει μαζί με άλλες οπορτουνιστικές ομάδες και σχήματα την αστική διαχείριση από την πίσω πόρτα. Ταυτίζεται με τα αστικά κόμματα στη θέση για παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη και «ανάπτυξη» με τα κλειδιά της παραγωγής στο κεφάλαιο, ενώ οι προτάσεις του για δήθεν διέξοδο από την κρίση (ευρωομόλογα, κρατικοποίηση τραπεζών, αυξημένος ρόλος της ΕΚΤ, πολιτική ενοποίηση της ΕΕ) ταυτίζονται με κεντρικές επιλογές του κεφαλαίου ή με επιδιώξεις μερίδων του στο πλαίσιο της ΕΕ. Μιλάει και αυτός για «ανανέωση», εννοώντας του αστικού συστήματος, όπως άλλωστε κάνει από το 1968.

Για το κεφάλαιο, τα κόμματά του και τους συνοδοιπόρους τους, οι αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις είναι μονόδρομος, είτε οι εξελίξεις φέρουν την ντόπια πλουτοκρατία εκτός της Ευρωζώνης, είτε τελικά παραμείνει εντός μιας διαφορετικής σε σχέση με σήμερα ζώνης του ευρώ. Η καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής είναι αυτή που καθορίζει το χαρακτήρα των ανατροπών. Η θωράκισή της αποτελεί κοινό τόπο για όλα τα κόμματα που συμμετέχουν στην αστική διαχείριση, είτε συμμετέχουν στη συγκυβέρνηση, είτε τη στηρίζουν έμμεσα, είτε παλεύουν με αυταπάτες και οπορτουνιστικά ιδεολογήματα να διασώσουν το σάπιο σύστημα.

Σε συνθήκες έντασης της ταξικής πάλης και ισχυρών κλυδωνισμών στο αστικό σύστημα, κριτήριο της στρατηγικής που υπηρετεί το κάθε κόμμα δεν μπορεί να είναι άλλο από την απάντηση που δίνει στο ερώτημα «Με τα μονοπώλια ή με το λαό;». Μόνο η στρατηγική του ΚΚΕ απαντάει σ' αυτό το ερώτημα από τη σκοπιά των λαϊκών συμφερόντων. Το πραγματικά νέο ταυτίζεται με τη λαϊκή εξουσία και οι μόνοι που μπορούν να το δημιουργήσουν με τη συμμαχία και την πάλη τους, είναι η εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα.

Π.