ΗΠΑ: Η «κρίση χρέους» ως «όπλο» μαζικού αποπροσανατολισμού.

Φτωχοί και άστεγοι που κατασκηνώνουν έξω
από νοσοκομείο
για να εξεταστούν μια μέρα με προσφορά
δωρεάν εξέταση...

Το «δράμα» στις ΗΠΑ όσον αφορά την αύξηση του ορίου του χρέους εκ μέρους του Κογκρέσου, που θα επιτρέψει στις ΗΠΑ να συνεχίσουν να δανείζονται, κορυφώθηκε 48 ώρες μετά την εκπνοή της προθεσμίας της 2ας Αυγούστου. 

Η συμφωνία, έστω και στο παραπέντε, εγκρίθηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων (269-141) και από τη Γερουσία, με 74 ψήφους υπέρ και 26 κατά, υπογράφτηκε από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και τέθηκε σε ισχύ...

Το «δράμα» ή καλύτερα το πολιτικό θεατρικό δρώμενο που παίχτηκε τις τελευταίες εβδομάδες στις ΗΠΑ με επίκεντρο την «κρίση» είναι απλώς ένα προπέτασμα καπνού που «έπνιξε» τις πραγματικές αιτίες της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης. 

Μία κρίση, που ταλανίζει τις ΗΠΑ για περισσότερο από μία δεκαετία κάνοντας Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς, που εκπροσωπούν διάφορες μερίδες του κεφαλαίου, να διεξάγουν έναν «πόλεμο χαρακωμάτων».

Σε κοινωνικό επίπεδο, οι επιθέσεις και των δύο διαχειριστών ενάντια στο εισοδήματα και τα δικαιώματα είναι συνεχείς και ανηλεείς, από τη δεκαετία του '70. Τα εισοδήματα έχουν μείνει στάσιμα ή και σε αρκετές περιπτώσεις έχουν συρρικνωθεί, τη στιγμή που η παραγωγικότητα των εργαζομένων συνεχώς αυξάνεται. Οι εργαζόμενοι δουλεύουν περισσότερο, παράγουν περισσότερο αλλά αμοίβονται ολοένα και με λιγότερα χρήματα και για να επιβιώσουν καταφεύγουν στο δανεισμό.

Απόσπαση της προσοχής του λαού

Υπό αυτό το πρίσμα θα πρέπει να γίνει η ανάγνωση του «δράματος» που παίχτηκε τις τελευταίες εβδομάδες στις Ηνωμένες Πολιτείες ή ακόμη καλύτερα το ζήτημα της «κρίσης του χρέους» ήταν το μεγάλο «όπλο μαζικής απόσπασης της προσοχής», όπως το χαρακτήρισε ο οικονομολόγος Μαρκ Γουέισμπροτ σε άρθρο του.

Καταρχήν η συμφωνία που επιτεύχθηκε τα ξημερώματα της περασμένης Δευτέρας, προβλέπει την αύξηση του ορίου του χρέους άρα και του δανεισμού και μειώσεις δαπανών καταρχήν ύψους περίπου ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων, σε βάθος δεκαετίας. Με τον τρόπο αυτό το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ εκτινάχθηκε πάνω από το 100% του ΑΕΠ, και φτάνει τα 14,58 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Ωστόσο, όπως συμφώνησαν όλοι, αποτράπηκε το αδιανόητο. Δηλαδή οι ΗΠΑ να κηρύξουν στάση πληρωμών. Το «αδιανόητο» όμως έχει ξανασυμβεί επί προεδρίας Κλίντον, αφού οι Ρεπουμπλικανοί είχαν και πάλι μετατρέψει την εν πολλοίς τυπική διαδικασία -από το 1962 έχει αυξηθεί με την έγκριση του Κογκρέσου 74 φορές- σε «αρένα» και από τις 14 μέχρι τις 19 Νοέμβρη 1995 και από τις 16 Δεκέμβρη 1995 ως τις 6 Γενάρη 1996 είχαν στείλει την κυβέρνηση Κλίντον σε υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών...

Παράλληλα, όπως επισημαίνει ο Γουέισμπροτ, δεδομένου ότι η «κρίση χρέους έχει μακριά ιστορία» αξίζουν να διευκρινιστούν κάποιες παράμετροι: 

α) Η αμερικανική κυβέρνηση πληρώνει καθαρούς τόκους μόλις το 1,4% του ΑΕΠ, ποσό που είναι πολύ μικρό συγκρινόμενο με οποιαδήποτε άλλη αποπληρωμή χρέους παγκοσμίως. 

β) Το σχετικά μεγάλο ετήσιο έλλειμμα (9,3% του ΑΕΠ) είναι κατά κύριο λόγο το αποτέλεσμα της ύφεσης και της αναιμικής ανάκαμψης. 

γ) Δεν υπήρχε ποτέ περίπτωση οι ΗΠΑ να κηρύξουν στάση πληρωμών. 

Η «κρίση χρέους» κατασκευάστηκε από την αρχή, με τους Δημοκρατικούς να πρωτοστατούν ώστε να προωθηθούν τα μέτρα λιτότητας και σαρωτικών περικοπών δίχως να υπάρξει μεγάλο πολιτικό κόστος για αυτούς ενόψει και των εκλογών του Νοέμβρη του 2012. Κόστους που διογκώνεται, δεδομένης και της συνεχώς αυξανόμενης λαϊκής οργής, που τροφοδοτείται και από το γεγονός ότι από την πρώτη στιγμή ο πρόεδρος Ομπάμα αθέτησε τις έτσι και αλλιώς υποκριτικές προεκλογικές του δεσμεύσεις, πολύ περισσότερο και ταχύτερα από τους 43 προέδρους που προηγήθηκαν.

Πράγματι, μία πιο προσεκτική ματιά στη συμφωνία αποκαλύπτει ότι και οι δύο πλευρές συμφώνησαν να περικόψουν 1 τρισ. δολάρια μόνο από τις δαπάνες, αλλά δεν υπάρχει ούτε μία πρόβλεψη για αύξηση των εσόδων μέσω της αύξησης φόρων. Οι Ρεπουμπλικάνοι αναμένεται να πιέσουν διά μέσου του προϋπολογισμού του 2012 ώστε να επιτύχουν επιπλέον περικοπές δαπανών, όπου φυσικά ο Αμυντικός τομέας θα παραμείνει τελικά αλώβητος παρά τις «ιδιαίτερες ανησυχίες» που εκφράζει ο επικεφαλής του Πενταγώνου, Λίον Πανέτα.

Χτύπημα λαϊκών δικαιωμάτων

Το «τσεκούρι» του Κογκρέσου και του προέδρου Ομπάμα θα πέσει αποκλειστικά στις κοινωνικές δαπάνες. Το πρόγραμμα «Medicare» (αφορά σε άτομα άνω των 65 ετών ή μικρότερα που έχουν μόνιμες αναπηρίες διαφόρων ειδών) και «Medicaid» (πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης για ανέργους και ανθρώπους με εξαιρετικά χαμηλό εισόδημα), αλλά και η Κοινωνική Ασφάλιση (Social Security) είναι το πραγματικό διακύβευμα και ο στόχος των περικοπών, που ωστόσο δεν καθορίζεται με σαφήνεια, αλλά... αυτό το αναλαμβάνει η αποκαλούμενη «Διμερής Επιτροπή» που έχει ως έργο να μειώσει το χρέος και τα ελλείμματα ακόμη πιο δραστικά. Η σύσταση της Επιτροπής, που προβλέπεται από τη συμφωνία, θα καταλήξει σε προτάσεις για ακόμη μεγαλύτερες περικοπές στις κρατικές δαπάνες το Νοέμβρη, οι οποίες θα τεθούν για ψήφιση στο Κογκρέσο πριν από το τέλος του χρόνου, ενώ ο επόμενος γύρος σε αυτό που θα μπορούσε κανείς να ονομάσει «ταξικό οικονομικό πόλεμο διά μέσου της νομοθεσίας» είναι οι διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό του 2012, οι οποίες θεωρητικώς θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί στις 23 Σεπτέμβρη.

Τελικά, το μόνο που κατόρθωσε να αποσπάσει ο πρόεδρος Ομπάμα είναι να μην ξανασυζητηθεί το ζήτημα του χρέους πριν τις επόμενες εκλογές, τις οποίες θα ήθελε να κερδίσει. Ομως δεν πρόκειται για «συνθηκολόγηση» ή παράδοση άνευ όρων του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, όπως υποστηρίζει συνεχώς σύσσωμος ο διεθνής και εγχώριος Τύπος. Πρόκειται για επιλογή.

Και το ότι πρόκειται για επιλογή, ένα παράδειγμα είναι χαρακτηριστικό, πέραν όλων των άλλων ενεργειών... Μέσα σε άλλο αυτό το χαμό πετάχτηκε στα αζήτητα η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας του Κογκρέσου (GAO), που δημοσιοποιήθηκε στα μέσα του Ιούλη, για τον τρόπο που διανεμήθηκαν τα έκτακτα κονδύλια για την αντιμετώπιση της κρίσης. Σύμφωνα με αυτή λοιπόν από την 1η Δεκέμβρη 2007 μέχρι και την 21η Ιούλη 2010 η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) διένειμε 16 τρισεκατομμύρια δολάρια ως «έκτακτη βοήθεια» σε διάφορα χρηαμτοπιστωτικά ιδρύματα παγκοσμίως! Πάνω από 3 δισεκατομμύρια δολ. διοχετεύθηκαν προς μεγάλες εταιρείες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Ευρώπη και την Ασία, ενώ τα υπόλοιπα, τα τρισεκατομμύρια, διοχετεύθηκαν προς τις γνωστές... Citibank, Morgan Stanley, Merrill Lynch και Bank of America. Στον αντίποδα, η κρίση συνεχώς βάθαινε, σε πρωτοφανή επίπεδα, ένα μετά το άλλο έσπαγαν τα ρεκόρ ανεργίας, φτώχειας, του αριθμού των αστέγων, του αριθμού του πληθυσμού που σιτίζεται με κουπόνια, οριστικά χαμένος στα θρύψαλα του «αμερικανικού ονείρου».

Τώρα με τις περικοπές που ήδη έχουν δρομολογηθεί, που προωθούνται και σε ομοσπονδιακό επίπεδο και κυρίως σε πολιτειακό, το έργο του χτυπήματος των λαϊκών στρωμάτων για να βγει αλώβητη από την κρίση η πλουτοκρατία θα κλιμακωθεί σε νέα επίπεδα. Ορισμένα από τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δείχνουν το βάθος της κρίσης:

• Περισσότεροι από 46 εκατομμύρια Αμερικανοί, δηλαδή το 15% του πληθυσμού των ΗΠΑ, ζούσαν τον Απρίλιο του 2011 χάρη σε κουπόνια που λάμβαναν για την αγορά τροφίμων, όπως ανακοίνωσε σήμερα το υπουργείο Γεωργίας.
• 8 εκατομμύρια Αμερικανοί είναι περισσότερο από ένα μήνα πίσω στις πληρωμές των υποθηκών τους. 31% των ιδιοκτητών σπιτιού δεν μπορούν να πληρώσουν τα στεγαστικά δάνεια τους, ενώ 1 εκατομμύριο σπίτια κατασχέθηκαν κατά το 2010.
• Συνολικά στις ΗΠΑ το χρέος πιστωτικών καρτών είναι τουλάχιστον 8 φορές μεγαλύτερο απ' ό,τι ήταν πριν 30 χρόνια. Οι Αμερικανοί οφείλουν τώρα περισσότερα από 904 δισεκατομμύρια δολάρια σε σπουδαστικά δάνεια, ένα νέο ρεκόρ όλων των εποχών. Ο μέσος όρος του χρέους των νοικοκυριών στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει φθάσει τώρα σε επίπεδο 136% του μέσου εισοδήματος των νοικοκυριών.
• Κατά την τελευταία δεκαετία, ο αριθμός των Αμερικανών χωρίς ασφάλεια υγείας αυξήθηκε από 38 εκατομμύρια σε περίπου 52 εκατομμύρια.
• Αύξηση της παιδικής θνησιμότητας διαπιστώνει η Υπηρεσία για την Προστασία των παιδιών στις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ βρίσκονται πιο κάτω στη λίστα και από χώρες όπως η Ταϊλάνδη και η Κόστα Ρίκα, ενώ η γέννηση ελλιποβαρών βρεφών είναι πιο συχνό φαινόμενο στις ΗΠΑ από ό,τι στη Νιγηρία ή στο Καζακστάν. Είναι η προτελευταία στη λίστα των ανεπτυγμένων βιομηχανικά κρατών, όπου 7 στα 1.000 παιδιά πεθαίνουν κατά τη γέννησή τους.
• Η πείνα και η κακή διατροφή είναι οι κύριες αιτίες για την υψηλή θνησιμότητα και τη γέννηση ελλιποβαρών βρεφών. Αυτό έχει ως συνέπεια την κακή ποιότητα ζωής και διαβίωσης από τη γέννησή τους, που οδηγεί σε σοβαρά χρόνια προβλήματα υγείας.
• Το 2009 ένα στα πέντε παιδιά, επισήμως, ζούσε κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας. Από αυτά τα 15,5 εκατομμύρια, σε συνθήκες απόλυτης εξαθλίωσης ζούσαν τα 6,9 εκατομμύρια.
• Κάθε 42 δευτερόλεπτα κακοποιείται ή εγκαταλείπεται ένα παιδί, μία επιπλέον έκφραση των τραγικών συνεπειών της φτώχειας, της ανισότητας και της έλλειψης κοινωνικών προγραμμάτων. Υπολογίζεται ότι 1.161 παιδιά καταλήγουν σε ιδρύματα ή σε αναδόχους γονείς καθημερινά, όπου παραμένουν για δύο χρόνια τουλάχιστον ή και περισσότερο.
• Χριστίνα ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ