ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ...

Μετά από ένα ολοήμερο δικομματικό θέατρο, που στο επίκεντρο είχε τα παζάρια για το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, με στόχο να εμπεδωθεί η προπαγάνδα της συναίνεσης στη συνείδηση του λαού και να περάσουν πάση θυσία τα μέτρα του «Μεσοπρόθεσμου», ο Γ. Παπανδρέου ανακοίνωσε χτες βράδυ με διάγγελμα ότι θα προχωρήσει σήμερα σε ανασχηματισμό. Η «νέα» κυβέρνηση θα ορκιστεί την Παρασκευή και την Κυριακή θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή.

Είχε προηγηθεί ένα επικοινωνιακό παιχνίδι εννέα ωρών, στο οποίο κυριάρχησαν οι διαρροές από τον πρωθυπουργό και το επιτελείο του ότι έφτασε «μια ανάσα» από την παραίτηση και τη συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας με τη ΝΔ. Σήμερα, πιθανόν σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, ο Γ. Παπανδρέου θα ζητήσει τις παραιτήσεις όλων των υπουργών και θα ανακοινώσει το νέο υπουργικό σχήμα.

Οσα πρόσωπα και αν αλλάξει ο πρωθυπουργός, όσους τεχνοκράτες (κυβερνητικά στελέχη μιλάνε για «ονόματα εκπλήξεις») και αν επιστρατεύσει, η αντιλαϊκή πολιτική του ΠΑΣΟΚ όχι μόνο θα μείνει ανέπαφη, αλλά θα κλιμακωθούν ο πόλεμος και οι εκβιασμοί ενάντια στο λαό, με την ακόμα πιο επιθετική συμμετοχή και της ΝΔ.
Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, αμέσως μετά το πρωθυπουργικό διάγγελμα, σημείωναν ότι χρειάζεται μια «κυβέρνηση αποφασισμένη και ικανή να υλοποιήσει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και όλες τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις», με κυρίαρχες αυτές που σχετίζονται με την αναμόρφωση του αστικού πολιτικού συστήματος σε πιο αντιδραστική κατεύθυνση. Οι «ελιγμοί» του πρωθυπουργού και το σκηνικό που στήθηκε χτες, με τη συμμετοχή κορυφαίων υπουργών, βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, στενών συνεργατών του Γ. Παπανδρέου, φανερώνουν ότι:

α) Πρόθεση και αποστολή του πρωθυπουργού είναι να περάσει με κάθε τρόπο το «Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα», που απαντάει στις ανάγκες της πλουτοκρατίας στις δεδομένες συνθήκες της βαθιάς κρίσης. Με τον ανασχηματισμό και την τριήμερη συζήτηση που θα ακολουθήσει στη Βουλή και θα καταλήξει με ψήφο εμπιστοσύνης, ο Γ. Παπανδρέου επιδιώκει να διασφαλίσει την κοινοβουλευτική συνοχή του κόμματός του, ενόψει της ψήφισης του «Μεσοπρόθεσμου».


β) Υπάρχει πλήρης ταύτιση των αντιλαϊκών πολιτικών των εταίρων του δικομματισμού. Η ευκολία με την οποία έφτασαν ένα βήμα πριν την κυβέρνηση συνεργασίας - παρότι δεν προέκυψε - αποδεικνύει ότι τους ενώνουν τα ίδια ταξικά συμφέροντα, αυτά της πλουτοκρατίας.


γ) Η κυβέρνηση μπροστά στη λαϊκή πίεση που δέχεται, δε θα διστάσει να χρησιμοποιήσει οποιοδήποτε μέσο προκειμένου να εξαπατήσει τα λαϊκά στρώματα και να χειραγωγήσει την οργή τους.

Παζάρια για να εγκλωβιστεί η λαϊκή δυσαρέσκεια

«Εγώ θα συνεχίσω στον ίδιο δρόμο, το δρόμο του καθήκοντος, μαζί με την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ, τα στελέχη και τον ελληνικό λαό», ήταν το στίγμα που έδωσε στο βραδινό του διάγγελμα ο πρωθυπουργός. Μετά τη συνάντηση που είχε το μεσημέρι με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, στο Προεδρικό Μέγαρο, στη διάρκεια της οποίας ο Γ. Παπανδρέου μίλησε για πολλοστή φορά για την ανάγκη «εθνικής συνεννόησης», ακολούθησε γύρος τηλεφωνικών επικοινωνιών του ίδιου με τους πολιτικούς αρχηγούς.
Οι συνομιλίες του πρωθυπουργού με τον Αντ. Σαμαρά στόχευσαν από την πρώτη στιγμή στην προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης «εθνικής ενότητας» ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, με «πρόσωπα κοινής αποδοχής». Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, ωστόσο, ο πρωθυπουργός, σε σύσκεψη που είχε προχτές στο Καστρί, αποφάσισε να προχωρήσει σε ανασχηματισμό και η πρόταση για κυβέρνηση συνεργασίας προκάλεσε έντονη αναταραχή στα μέλη της κυβέρνησης.
Μετά τα δύο πρώτα τηλεφωνήματα, και συγκεκριμένα στις 7 π.μ., ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γ. Πεταλωτής, ενημέρωνε τους δημοσιογράφους ότι ο πρωθυπουργός«χαρακτήρισε ιδιαίτερα δύσκολη την κατάσταση και πρότεινε τη σύσταση συμμαχικής κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ - ΝΔ». Μάλιστα, ο ίδιος τόνιζε ότι ο Γ. Παπανδρέου αποδέχτηκε την πρόταση του Αντ. Σαμαρά να παραιτηθεί και δήλωσε έτοιμος να «αναζητηθεί πρόσωπο κοινής αποδοχής», που θα αναλάβει πρωθυπουργός.
Στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού απέδιδαν συγκεκριμένη φράση στον Γ. Παπανδρέου. «Αν θεωρεί κανείς ότι είμαι εγώ το βάρος, επειδή ποτέ δε με ένοιαξε η καρέκλα, δέχομαι να μην είμαι πρωθυπουργός, αρκεί να υπάρξει ατζέντα που θα οριστεί για μια κυβέρνηση συνεργασίας και η οποία όμως δεν θα αναλωθεί στην επαναδιαπραγμάτευση αλλά θα έχει βάθος, προοπτική, θα προχωρήσει τις αλλαγές, θα συγκρουστεί με συμφέροντα. Οι αλλαγές που χρειάζεται η χώρα προσπερνούν τις προσωπικές διαδρομές», φέρεται να είπε ο Γ. Παπανδρέου στον πρόεδρο της ΝΔ.
Στελέχη της κυβέρνησης σημείωναν ότι ανάμεσα στον πρωθυπουργό και τον Αντ. Σαμαρά υπήρχε μόνο «διαφορά» για τη χρονική διάρκεια της συνεργασίας. Ο πρωθυπουργός ζητούσε μια κυβέρνηση που θα «δουλέψει σε βάθος χρόνου», θα ψηφίσει το «Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα», θα διαπραγματευτεί τη νέα δανειακή σύμβαση της χώρας, θα προωθήσει μέρος των αποκρατικοποιήσεων και των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, θα προχωρήσει σε αναθεώρηση του Συντάγματος και ψήφιση νέου εκλογικού νόμου. Αντίθετα, ο Αντ. Σαμαράς πρότεινε «βραχυπρόθεσμη» διάρκεια με επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου και στη συνέχεια εκλογές.

Μοιρασμένοι ρόλοι

Οσο ο πρωθυπουργός διέρρεε ότι «τελούσε υπό παραίτηση» και δήλωνε έτοιμος να σχηματιστεί κυβέρνηση «εθνικής σωτηρίας», βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και υπουργοί της κυβέρνησης, με δηλώσεις τους σε τηλεοπτικούς σταθμούς, χαιρέτιζαν την πρωτοβουλία του Γ. Παπανδρέου. «Η πρωτοβουλία του πρωθυπουργού δείχνει προσωπική ευθύνη. Θεωρώ ότι είναι απολύτως σωστό να υπάρξει μια κυβέρνηση συνεργασίας με κοινή πολιτική και κοινούς στόχους», δήλωνε σε τηλεοπτικό σταθμό ο υπουργός Ανάπτυξης,Μ. Χρυσοχοΐδης.
Κυβερνητικά στελέχη «φωτογράφιζαν» υποψήφιους πρωθυπουργούς και υπουργούς που θα συμμετείχαν στη νέα κυβέρνηση. Την ίδια ώρα, άλλοι υπουργοί, όπως ο Α. Λοβέρδος και η Α. Διαμαντοπούλου, εμφανίζονταν «ενοχλημένοι» γιατί δε γνώριζαν τις κινήσεις του Γ. Παπανδρέου και πρότειναν να υπάρξει μόνο ανασχηματισμός της κυβέρνησης. Φρόντιζαν όμως παράλληλα να αφήνουν ανοιχτό το παράθυρο της συνεργασίας με τη ΝΔ.
Στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, στο Μέγαρο Μαξίμου υπήρξαν διαδοχικές συσκέψεις του πρωθυπουργού με στενούς του συνεργάτες. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Εσωτερικών, Γ. Ραγκούσης, παρότρυνε τον πρωθυπουργό να μην παραιτηθεί και να προχωρήσει σε ανασχηματισμό. Καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του πρωθυπουργού να ορκίσει νέα κυβέρνηση και να μην παραιτηθεί φαίνεται ότι έπαιξε, σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, ο αδερφός του Ν. Παπανδρέου.
Μετά από τρίτη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αντ. Σαμαρά, ο Γ. Παπανδρέου προχώρησε στο διάγγελμα, σημειώνοντας μεταξύ άλλων: «Σήμερα επανήλθα με νέες προτάσεις προς τους αρχηγούς όλων των κομμάτων, προκειμένου να επιτευχθεί η αναγκαία εθνική συνεννόηση. Αποσαφήνισα ότι δεν εξάρτησα ποτέ την ευθύνη μου από αξιώματα. Παρά τη δική μου στάση, η αξιωματική αντιπολίτευση διαχειρίστηκε την όλη αυτή προσπάθεια με επικοινωνιακούς όρους και όχι με όρους πολιτικής και εθνικής ευθύνης. Πριν καν συζητηθεί και η ουσία, τέθηκαν δημοσίως όροι που δεν μπορούν να γίνουν δεκτοί, διότι κρατούν τη χώρα σε παρατεταμένη αστάθεια και εσωστρέφεια, ενώ το μείζον εθνικό θέμα είναι η αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους».
Συνεργάτες του πρωθυπουργού υποστήριζαν ότι η ΝΔ «διέρρευσε» τις προτάσεις του Γ. Παπανδρέου και «επιχείρησε να διαπραγματευτεί από τα ΜΜΕ. Δεν έχει τη συναίσθηση του εθνικού καθήκοντος». Υπήρξε «φιλολογία από την ηγεσία της ΝΔ περί αποτυχίας του ΠΑΣΟΚ και αυτό δεν βοηθούσε τη συγκρότηση μιας κυβέρνησης μακράς πνοής»,υποστήριζαν οι συνεργάτες του πρωθυπουργού σε μια προσπάθεια να αιτιολογήσουν τη μεταστροφή του Γ. Παπανδρέου.
Ωστόσο, υπήρξαν στελέχη της κυβέρνησης που σημείωναν ότι ο πρωθυπουργός είχε αποφασίσει από την αρχή το σχηματισμό νέας κυβέρνησης και ακολούθησε μια«επικοινωνιακή επιθετική τακτική» για να αναδείξει ότι η ΝΔ δεν επιθυμεί τη συναίνεση και να διασφαλίσει τον έλεγχο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ. «Το σενάριο των πρόωρων εκλογών απομακρύνεται αλλά δεν εγκαταλείπεται», σημείωναν άλλοι κυβερνητικοί παράγοντες.

Συνεργός στην επίθεση η ΝΔ

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΝΔ έσπευσε να απαξιώσει τον σημερινό ανασχηματισμό, λέγοντας ότι «έχει να κάνει με πρόσωπα και ισορροπίες και δυστυχώς για τον ελληνικό λαό η κυβερνητική πολιτική θα παραμείνει η ίδια», δείχνοντας το δρόμο προς τις κάλπες: «Είναι πλέον σαφές ότι ο μόνος που μπορεί να δώσει τη λύση είναι ο ελληνικός λαός», είπε ο Αντ. Σαμαράς μετά το διάγγελμα του Γ. Παπανδρέου.
Εξέφρασε ακόμα την απογοήτευσή του για την αποτυχία του εγχειρήματος δημιουργίας κυβέρνησης συνεργασίας, λέγοντας ότι «χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία», επικρίνοντας τον πρωθυπουργό γιατί «απέρριψε τη μόνη πρόταση συναίνεσης που θα μπορούσε να βγάλει τη χώρα από τα αδιέξοδα». Ανέφερε ότι δέχθηκε την πρόταση του πρωθυπουργού για κυβέρνηση «εθνικής σωτηρίας», με την προϋπόθεση να προχωρήσει στην επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου και του «Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος», εννοείται με βάση τις προτάσεις της ΝΔ, που όμως είναι συμπληρωματικές των βάρβαρων μέτρων του μνημονίου και τα εμπλουτίζουν με γενναία μέτρα για την ενίσχυση των μεγάλων επιχειρήσεων.
Η δεύτερη προϋπόθεση που έθεσε ο Αντ. Σαμαράς ήταν ότι η κυβερνητική συνεργασία δεν μπορούσε να γίνει με πρωθυπουργό τον Γ. Παπανδρέου, γιατί, όπως είπε, «έχει χάσει την εμπιστοσύνη, τόσο της κοινωνίας μας στο να κυβερνά, όσο και της αγοράς (!) στο να τη βγάλει από την κρίση». Ο πρόεδρος της ΝΔ επέρριψε αποκλειστικά στον πρωθυπουργό την ευθύνη του ναυαγίου, χαρακτηρίζοντας «αστειότητες» τα όσα είχε αναφέρει νωρίτερα για επικοινωνιακή διαχείριση από την πλευρά της ΝΔ, που, όπως τόνισε,«επιστρατεύθηκαν για να καλύψει στο εσωτερικό του κόμματός του την αδυναμία του να κυβερνήσει».
Νωρίτερα, συνεργάτες του προέδρου της ΝΔ είχαν φροντίσει να δώσουν στη δημοσιότητα το περιεχόμενο των τριών τηλεφωνημάτων που έγιναν χτες μεταξύ του ίδιου και του πρωθυπουργού, στα οποία εμφανίζεται ο Γ. Παπανδρέου να ομολογεί ότι δεν μπορεί να προχωρήσει στην κυβέρνηση συνεργασίας γιατί «έχει πρόβλημα με τους δικούς του».