Μαζική προλεταριοποίηση αυτοαπασχολούμενων και μονοπώληση των κλάδων...

Η παρέμβαση της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκας Παπαρήγα στη συζήτηση στη βουλή του νομοσχεδίου για την απελευθέρωση των "κλειστών" επαγγελμάτων -

«Η συζήτηση θα ήταν πάρα πολύ σημαντική και ωραία, αν έφευγαν απ' τη μέση οι ψευδεπίγραφοι τίτλοι, τα ψευδεπίγραφα επιχειρήματα και μιλάγαμε ανοιχτά και κανονικά.

Να πείτε, για παράδειγμα, ότι "ακούτε κύριοι, είναι αναχρονισμός σήμερα έναν σημαντικό τομέα της αγοράς είτε είναι μελέτες, είτε είναι επίβλεψη έργων, είτε είναι κατασκευή, είτε υπηρεσίες, ένα σημαντικό μέρος της αγοράς να το καταλαμβάνουν δεκάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κατά κανόνα ατομικές ή αυτοαπασχολούμενοι". Σε μια περίοδο που υπάρχει αναπασχόλητο συσσωρευμένο κεφάλαιο, γιατί υπάρχει. Δεν υπάρχουν τώρα χρέη και ελλείμματα, υπάρχουν αυτά, αλλά είναι η άλλη όψη του αναπασχόλητου συσσωρευμένου κεφαλαίου.

Οι επιχειρηματίες, λοιπόν, παλιοί και νέοι, θέλουν να φτιάξουν μετοχικές εταιρείες καινούργιες και να επεκταθούν σ' αυτούς τους τομείς για να αντλήσουν κέρδη. Κι επομένως, είναι αναχρονισμός για το καπιταλιστικό σύστημα - και έτσι είναι - να υπάρχει ένας τόσο μεγάλος αριθμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Είναι αναχρονισμός για το καπιταλιστικό σύστημα. Κι απ' αυτήν την πλευρά, λέτε στους μικρομεσαίους ότι "δεν βλέπετε τα πράγματα εκσυγχρονιστικά". Οχι, δεν μπορούν να τα δουν εκσυγχρονιστικά τα πράγματα, διότι όταν αυτός ο εκσυγχρονισμός που κάνετε σημαίνει το βίαιο εκτοπισμό τους,

να μετατρέπονται σε ανθρώπους που θα αναζητήσουν θέση στη μισθωτή εργασία, δηλαδή θα είναι υποψήφιοι άνεργοι ή στη συγκαλυμμένη ανεργία με τα μπλοκάκια, πολύ καλά κάνουν και αντιδρούν σ' αυτό που λέτε εσείς "άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων".

Και δεν είναι συντεχνίες οι κλάδοι. Είναι άλλο πράγμα, να υιοθετεί η συνδικαλιστική ηγεσία ενός κλάδου αμυντικά ή, αν θέλετε, αναχρονιστικά στα πλαίσια του καπιταλισμού συνθήματα, κι άλλο να θεωρείται συντεχνία ένας κλάδος. Κάθε κλάδος, εργαζόμενοι είναι και δικαίωμά τους είναι να θέλουν να μη χειροτερεύσει το βιοτικό τους επίπεδο. Εμείς, κανέναν κλάδο δεν τον θεωρούμε συντεχνία, πολύ περισσότερο που κατείχε ένα μέρος της αγοράς εκεί που το κεφάλαιο δεν είχε ενδιαφέρον να επενδυθεί. Είναι πολύ φυσικό αυτό να γίνει.

Η δική μας θέση, όμως, απέναντί τους, είναι η εξής: Το να προσπαθήσετε να συντηρήσετε τη σημερινή κατάσταση, όταν τα μονοπώλια επέρχονται ακάθεκτα, δεν έχετε μέλλον οι περισσότεροι. Βεβαίως, ένα κομμάτι θα μπορέσει να ενταχθεί σε μετοχικές εταιρείες, κάποιοι θα επιβιώσουν. Θα υπάρχουν μεσαίοι επιχειρηματίες - άλλωστε είναι και το μαξιλάρι των μονοπωλίων, αλίμονο έχετε κι εσείς πολιτική συμμαχιών. Αλλά η μεγάλη πλειοψηφία θα είναι οι άνθρωποι εκείνοι οι οποίοι θα είναι άνεργοι και μάλιστα χωρίς να μπορούν ούτε να ενταχθούν στο ταμείο ανεργίας, στον ΟΑΕΔ, ούτε να πάρουν αυτό το πενιχρό επίδομα ανεργίας.

Αν θέλετε θα είναι αυτό που εμείς λέγαμε "προλεταριοποίηση". Σε πορεία προλεταριοποίησης θα μπουν. Αλλο πράγμα ότι δε σώζονται με το να υπερασπίζονται την υπάρχουσα κατάσταση. Αλλά η πραγματικότητα είναι αυτή: Οι μεγάλες εταιρείες θα καταλάβουν εκείνο το μέρος της οικονομίας και των υπηρεσιών που καλλιέργησαν το έδαφος οι μικρομεσαίοι αυτοαπασχολούμενοι.

Απάτη ο όρος «κλειστά επαγγέλματα»

Ενα ζήτημα αυτό. Δεύτερον τι είναι αυτή η απάτη με τα "κλειστά" επαγγέλματα; Είναι 145 "κλειστά" επαγγέλματα; Γιατί λέτε "κλειστά" επαγγέλματα; Υπάρχουν "κλειστά", είναι πολύ λιγότερα. Πόσα είναι, 6 - 7; Τα περισσότερα είναι επαγγέλματα που - αν το πούμε με το σωστό όρο - ρυθμίζεται η επαγγελματική δραστηριότητα, σε ορισμένα ζητήματα ρυθμίζεται νομοθετικά η δραστηριότητα, είτε η κατώτατη αμοιβή, είτε η γεωγραφική διάσταση του επαγγέλματος, ρυθμίζεται με κρατικούς νόμους, κανόνες κ.λπ.

Οπως υπάρχουν μη νομοθετικά ρυθμιζόμενα επαγγέλματα, η μεγάλη πλειοψηφία είναι νομοθετικά ρυθμιζόμενα επαγγέλματα, δεν είναι όμως "κλειστά". Και, μάλιστα, λέτε και ξαναλέτε κι εσείς και οι στατιστικολόγοι οι διάφοροι, ότι έχουμε πληθωρισμό π.χ. δικηγόρων, γιατρών, οδοντιάτρων και ταυτόχρονα τα λέτε και "κλειστά" επαγγέλματα; Τι "κλειστά" επαγγέλματα; Ολη η καπιταλιστική αναρχία είναι ενταγμένη εδώ.

Η προηγούμενη ομιλήτρια, (σ.σ. Ελενα Παναρίτη, βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ), βεβαίως έχοντας διατρίψει στις κατευθύνσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, μας ανέλυσε ότι αν ανοιχτούν τα επαγγέλματα αυτά, αλλάζει η σχέση οδοντιάτρου - πελάτη. Μα τώρα κοροϊδευόμαστε; Αλλάζει η σχέση οδοντιάτρου, του αυτοαπασχολούμενου με την εταιρεία, την ιατρική, το διαγνωστικό κέντρο, του μεγαλομετόχου, εκεί αλλάζει.

Δε μου λέτε, η κυριαρχία της μεγάλης ιδιοκτησίας, της επιχειρηματικής, έχει γίνει σε πάρα πολλούς κλάδους π.χ. στο εμπόριο, στα πολυκαταστήματα. Εκεί έπεσαν οι τιμές των προϊόντων; Αλλο πράγμα ότι αντικειμενικά υπάρχει ανάγκη μεγάλης οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας κ.λπ. κ.λπ. Για να δούμε, έπεσαν οι τιμές των προϊόντων; Απελευθερώθηκε η αγορά ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, έπεσαν οι τιμές; Δηλαδή, η ζωή μας βελτιώθηκε; Οχι, είναι πολύ χειρότερη.

Εμείς τουλάχιστον έχουμε πει καθαρά σ' αυτούς τους κλάδους. Η δική μας πρόταση υπερβαίνει τις δοσοληψίες και τις μικρορυθμίσεις ανάμεσα στον κλάδο και την κυβέρνηση, το αστικό κράτος κ.λπ. Για παράδειγμα, μεταφορές, δημόσια μέσα μεταφοράς και οι εργαζόμενοι υπάλληλοι σ' αυτά τα μέσα μεταφοράς, με ωράριο, ελεύθερο χρόνο, καλούς μισθούς κ.λπ. συν δωρεάν Παιδεία, Υγεία κ.λπ. κ.λπ..

Δεύτερον, φαρμακοποιοί. Μέσα στο δημόσιο σύστημα Υγείας. Βεβαίως, πάρα πολλοί αυτοαπασχολούμενοι έχουν την αυταπάτη ότι κάποια στιγμή θα γίνουν πιο μεγάλοι. Οτι είναι αφεντικά στη δουλειά τους. Μα δεν είναι αφεντικά. Ο εχθρός των αυτοαπασχολούμενων δεν είναι ο εργαζόμενος, ούτε η θέση του ΚΚΕ που μιλάει για κοινωνικοποίηση, συνεταιριστικοποίηση. Ο εχθρός είναι τα μονοπώλια. Δεν κινδυνεύει ούτε απ' τις θέσεις του ΚΚΕ, ούτε απ' τις θέσεις των εργαζομένων που ζητάνε φτηνές και σύγχρονες υπηρεσίες.

Θα έχουμε, λέει, καλύτερες υπηρεσίες. Θα έχουμε ακριβές υπηρεσίες. Και οι ακριβές υπηρεσίες δεν μπορεί να είναι και καλές. Τι θα πει φτηνές; Θα είναι ακριβότερες οι υπηρεσίες, πολύ ακριβότερες. Και δε θα είναι και καλύτερες. Οι ακριβές δεν είναι καλές, πώς να το κάνουμε.

Δραματικές επιπτώσεις στην Παιδεία

Θα ήθελα να σταθώ σε ένα ζήτημα που εμάς μας ανησυχεί πολύ. Οχι μόνο μας ανησυχεί, αλλά είναι ήδη πραγματικότητα και συνδέεται με τη λεγόμενη απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και των επαγγελμάτων που ρυθμίζονται νομοθετικά. Είναι οι σοβαρές επιπτώσεις που έχουν υπάρξει και θα υπάρξουν στον τομέα της Παιδείας από την απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων, όπως λέτε εσείς. Οι επιπτώσεις που θα υπάρχουν με τις νέες εταιρείες, τα μονοπώλια, τις νέες μετοχικές εταιρείες, θα είναι δραματικές στον τομέα της Παιδείας.

Και βεβαίως δεν είναι τυχαίο ότι αυτά προχώρησαν παράλληλα. Νόμος - πλαίσιο για τα ΑΕΙ, η διά βίου μάθηση. Σήμερα, μάλιστα, η κ. Γεννηματά, πρωί - πρωί στο ΜΕΓΚΑ, είχε πάρει φόρα - γιατί όποτε μιλάς, εδώ που τα λέμε, στην τηλεόραση, δεν βλέπεις τον κόσμο. Είχε πάρει μεγάλη φόρα. Δεν έβλεπε τα κεφάλια των φοιτητών και έλεγε, "κοιτάξτε να δείτε, το μεγάλο γεγονός ότι και ο φοιτητής, ο σπουδαστής θα είναι σε άμεση σχέση με τον επιχειρηματία που θα τον κατευθύνει πού πρέπει να στρέψει την προσοχή του στις σπουδές και πού πρέπει να κατευθύνει την ειδίκευσή του κ.λπ".

Δηλαδή τι; Ο καθηγητής είναι ο επιχειρηματίας και τι θα κάνει; Μπορούν να πιστέψουν σήμερα οι φοιτητές και οι σπουδαστές ότι αν υπάρχουν 10.000 σε έναν κλάδο, ότι ο επιχειρηματίας που θα τους κατευθύνει στην ειδικότητα θα τους πάρει όλους στη δουλειά του; Είναι αστεία. Οπως είχαμε 50.000 στον διαγωνισμό για 500 θέσεις στο Δημόσιο ή σε μια τράπεζα, θα έχουμε τώρα 50.000 για 10 θέσεις σε ένα εργοστάσιο, σε μια επιχείρηση, σε έναν ακόμα μεγαλύτερο όμιλο.

Και εδώ πάμε στο εξής πράγμα: Η επικράτηση εταιρειών σε αυτούς τους τομείς σημαίνει ότι χρειάζεται λιγότερο επιστημονικό δυναμικό. Αντικειμενικά, χρειάζεται λιγότερο. Δε χρειάζεται αυτό που χρειαζόταν. Δε χρειάζονται, παραδείγματος χάριν, τόσες χιλιάδες δικηγόροι με αυξημένες γνώσεις και με αυξημένα προσόντα. Θα είναι οι δικηγόροι που θα κάνουν τη "λάντζα" και θα υπάρχουν οι λίγοι δικηγόροι, μια χούφτα μέσα σε μια εταιρεία, που θα ξεχωρίζουν, θα διακρίνονται και θα κάνουν την επιτελική δουλειά.

Από αυτήν την άποψη, βεβαίως, η κυβέρνηση πρέπει να ανακόψει τη ροή προς τα πανεπιστήμια και το κυριότερο πρέπει να ισοτιμήσει τον ακαδημαϊκό τίτλο, το δίπλωμα των ΑΕΙ, με των ΤΕΙ και των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών. Εκεί πάμε. Στην ισοτίμηση των πτυχίων. Και πρέπει να γίνει και ένα άλλο πράγμα: Να αποσπαστεί η απόκτηση του πτυχίου, όχι από το δικαίωμα να βρεις δουλειά - γιατί σε συνθήκες ανεργίας δε βρίσκεις δουλειά, αλλά τουλάχιστον έχεις το δικαίωμα να ζητήσεις - από το να είσαι έτοιμος να ζητήσεις δουλειά, με βάση το πτυχίο.

Τώρα πάμε στην πιστοποίηση των επαγγελμάτων. Εχω, ας πούμε, το πτυχίο του φιλολόγου, έχω το πτυχίο του χημικού, έχω το πτυχίο του φυσικού, μπορεί να έχω το πτυχίο και να έχω και δέκα, και να έχω και εννιά, αλλά δεν είσαι έτοιμος ακόμα, πρέπει να πιστοποιηθείς είτε από το ΤΕΕ, είτε από διάφορα επαγγελματικά επιμελητήρια, είτε απευθείας από τον ΣΕΒ, ανάλογα σε ποιον κλάδο πρέπει να πας.

Θα πάμε για κάθετη και οριζόντια διάσπαση της ενότητας των ακαδημαϊκών σπουδών. Θα πάμε στο 3 - 2 - 3 σε λίγα χρόνια. Σίγουρα. Και αυτό που λέμε, στην ισοτίμηση των ελληνικών πανεπιστημίων, των ΤΕΙ και των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών με τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών της Ευρώπης, παραδείγματος χάριν. Γιατί δεν είναι δυνατόν όταν πια κυριαρχήσουν αυτές οι επιχειρήσεις σε αυτούς τους τομείς να ανέχονται έναν τόσο μεγάλο αριθμό πτυχιούχων, που μάλιστα ζητούν να αναγνωρίζονται ως άνθρωποι με ένα επιστημονικό αντικείμενο και μάλιστα και με συγκεκριμένη ειδίκευση.

Η λύση είναι αυτή: Σήμερα τα πανεπιστήμια αποφάσισαν ότι δε χωράνε οι φοιτητές και θα δέχονται λιγότερους. Θα πάμε στην επιλογή και, βεβαίως, στην ένταση των ταξικών φραγμών, από πανεπιστήμιο σε πανεπιστήμιο. Και θα έχουμε σοβαρές επιπτώσεις, σε μια περίοδο που η ΕΕ μιλάει για την ανάγκη της καινοτομίας. Βεβαίως, τη θέλει την καινοτομία. Τι θέλει; Το λένε καθαρά: Κυνήγι εγκεφάλων, κυνήγι ατόμων με ειδικές, αν θέλετε, ικανότητες - υπάρχουν και τέτοιοι - που θα τους απορροφήσουν σε πολύ υψηλές δουλειές, με πολύ υψηλούς μισθούς, για να καινοτομούν σε εκείνα τα προϊόντα που μετατρέπονται σε εμπορεύματα για την αγορά και έχουν μεγάλο κέρδος.

Στο κεφάλαιο η δημόσια περιουσία

Από αυτήν την άποψη, πείτε το καθαρά: "Θεωρούμε αναχρονισμό το να υπάρχουν μικρομεσαίοι επιχειρηματίες στην Ελλάδα, θέλουμε ένα μέρος από αυτούς να τους καταργήσουμε και γι' αυτό το κάνουμε".

Η απάντηση για εμάς, και αν θέλετε, γι' αυτό όσο και να θέλουμε να υπερασπιστούμε τα συμφέροντα αυτών των ανθρώπων - και θέλουμε - στα θέματα της επιβίωσης, στα θέματα της Υγείας, της Παιδείας, της ελάφρυνσης, αν βρεθούν έξω από τη δουλειά να έχουν τη δυνατότητα να βρουν δουλειά, όσο και να θέλουμε, δεν μπορούμε αυτή τη στιγμή να αφεθούμε από το κύριο. Και το κύριο είναι ότι η καπιταλιστική ιδιοκτησία δεν έχει όρια. Οντως, πρέπει να είναι πλήρως ελεύθερη.

Δεν είναι δυνατό να βάλεις φραγμούς. Με νόμους; Είναι σαν το νόμο που θα φέρει ο κύριος Παπανδρέου στη Βουλή, ότι δε θα πουλιέται - λέει - γη. Καταρχήν έχει ήδη πουληθεί. Αλλά με νόμο και με την πλειοψηφία της Βουλής θα το αποφασίσει. Σιγά. Εδώ - αν θέλετε και εμείς γι' αυτό παίρνουμε και το δικαίωμα και λέμε ότι δε σεβόμαστε την αστική νομιμότητα - σιγά μην είναι εμπόδιο οι νόμοι. Το αεροδρόμιο των Σπάτων, είναι ή δεν είναι ιδιωτικό; Οταν δώσετε βουνά, δάση και δεν ξέρω τι, από 40 έως 99 χρόνια, πού είναι ελληνική ιδιοκτησία; Υστερα από 99 χρόνια ποιος ζει και ποιος πέθανε!

Και με την ευκαιρία: Θα πουλάμε, λέει, με διαφάνεια. Και τι έγινε που θα πουλάτε με διαφάνεια; Με την πλειοψηφία, με το συγκεκριμένο συσχετισμό δύναμης θα πουλάτε. Και η διαφάνεια καθορίζεται και από το συσχετισμό δύναμης. Λοιπόν, θα πουλάτε με διαφάνεια. Και τι έγινε; Δηλαδή, δε θα έχουμε, λέει, τύπου Βατοπέδι. Θα πουλάτε όμως τις αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας. Το χρυσό θα τον παίρνουν οι ιδιώτες, τον ορυκτό πλούτο θα τον λυμαίνονται οι ξένοι και οι εγχώριοι.

Και να δούμε και το εξής: Οπου παραχωρείται ένας τομέας σε χρυσοφόρα επιχείρηση - δηλαδή που βγάζει χρυσάφι, που αποδίδει η δραστηριότητά της - αυτό σημαίνει βελτίωση της ζωής των εργαζομένων; Γατί μας το λέτε; Εμείς δεν αρνούμαστε ότι η Ελλάδα έχει δυνατότητες ανάπτυξης. Βεβαίως και έχει. Εδώ πριν από 50 χρόνια είπαμε ότι δεν είναι "Ψωροκώσταινα", σήμερα δε θα το πούμε, που η επιστήμη και η τεχνική δίνουν τη δυνατότητα να μελετήσεις καλύτερα το υπέδαφος κάτω από τη θάλασσα τι υπάρχει; Αλλά η παράδοση τομέων στους κεφαλαιοκράτες σημαίνει βελτίωση της ζωής των εργαζομένων; Αμεσα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα; Το αντίθετο.

Επομένως, ναι εμείς δεχόμαστε ότι θα τα πουλήσετε σε καλή τιμή. Θα προσπαθήσετε να τα πουλήσετε σε καλή τιμή. Λοιπόν; Αυτό τι συνεπάγεται για τους εργαζόμενους; Δηλαδή, τι πουλάτε; Την ιδιοκτησία του λαού την πουλάτε σε καλή τιμή στους ιδιώτες. Και τι θέλετε, βραβείο γι' αυτό; Επομένως, πείτε το καθαρά: Για εμάς εκσυγχρονισμός είναι τώρα που ωρίμασε το πράγμα να καταλάβουν την αγορά οι μεγάλοι ιδιοκτήτες.

Ο ΙΟΒΕ το λέει καθαρά ότι εδώ αν ανοίξουν τα λεγόμενα κλειστά επαγγέλματα - γιατί δεν είναι όλα - θα κερδίσουμε εμείς 2,5 δισ. ευρώ. Αυτή είναι η εκτίμηση του ΙΟΒΕ. Δηλαδή, αυτό το "εμείς" μπαίνει πάντα κάτω από τον τίτλο "εθνική οικονομία". Και οι άνθρωποι έχουν δίκιο σε αυτό. Σου λέει, είμαστε έτοιμοι τώρα να αρπάξουμε αυτό το κομμάτι, δεν είναι όπως παλιά που δε θέλαμε, τώρα θέλουμε. 2,5 δισ., αυτό θα είναι το κέρδος, λέει το επιστημονικό ινστιτούτο του ΣΕΒ και έχουν δίκιο. Αυτή είναι η εθνική οικονομία. Εμείς με αυτήν την εθνική οικονομία δεν είμαστε.

Επομένως, προβλέπουμε μαζική προλεταριοποίηση αυτοαπασχολούμενων. Αν αυτό εσείς το θεωρείτε εκσυγχρονισμό, μπορείτε να το θεωρείτε. Με γεια σας με χαρά σας. Αλλά οι άνθρωποι αυτοί θα έχουν πολύ λιγότερες εναλλακτικές λύσεις απ' ό,τι θα είχαν πριν 20, 30 και 40 χρόνια. Επομένως, από τα ίδια τα πράγματα, μακάρι να υπήρχαν "ενδιάμεσες" λύσεις και έτσι και τα μονοπώλια να βαδίζουν καλά και ο λαός να μην πηγαίνει πολύ άσχημα, αλλά υπάρχουν ζητήματα στο πεδίο της οικονομίας που δεν προσφέρονται για ενδιάμεσες λύσεις.

Και αν θέλετε, αυτή είναι και η διαφορά μας με την κριτική που κάνει η ΝΔ, που πάει τώρα να εξασφαλίσει δοσοληψίες ενός κλάδου, έναν άλλο κλάδο να διασώσει με διάφορες δοσοληψίες, οι οποίες πάλι, το πολύ πολύ, να διασώσουν ένα μεγαλύτερο τμήμα μεσαίων επιχειρηματιών. Οι μικροί ή οι αυτοαπασχολούμενοι θα είναι πολύ κοντά στις συνθήκες ζωής και στα προβλήματα του εργάτη».