ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ: Τα λαϊκά στρώματα πληρώνουν την κρίση

Αποκαλυπτικά στοιχεία για τον ταξικό χαρακτήρα της φορολογίας και των κρατικών εσόδων.

Ο προϋπολογισμός του 2011 που κατέθεσε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, σε συμφωνία με ΕΕ και ΔΝΤ, είναι πρωτόγνωρα βάρβαρος και επιθετικός απέναντι στο εισόδημα και τη ζωή της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων.

Είναι βαθιά ταξικός, προσαρμοσμένος στις ανάγκες εξόδου του ελληνικού καπιταλισμού από την οικονομική κρίση, με προκλητικά ξεκάθαρο στόχο την αποπληρωμή των πιστωτών, τη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας και την επικράτηση του ευρωενωσιακού κεφαλαίου στο διεθνή ανταγωνισμό.

Σε συνθήκες, λοιπόν, κορύφωσης της καπιταλιστικής κρίσης, συρρίκνωσης του λαϊκού εισοδήματος και αλματώδους αύξησης της ανεργίας ο προϋπολογισμός του 2011προβλέπει, σε σχέση με το 2010, αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 1 δισ. ευρώ περίπου, ή 1,96%.

Συγκεκριμένα, αναμένεται αύξηση, σε σχέση με το 2010:

• Κατά 650 εκατ. ευρώ ή 6,5% στα έσοδα από τη φορολογία των φυσικών προσώπων. Το ποσό αυτό αφορά στο 24,37% της συνολικής προβλεπόμενης αύξησης των τακτικών εσόδων.

Η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας των φυσικών προσώπων, η κατάργηση ουσιαστικά του αφορολόγητου ορίου με τη σύνδεσή του με τις αποδείξεις (Ν. 3842/23.4.2010), ο δραστικός περιορισμός των φοροεκπτώσεων, που ελάφρυναν μέχρι σήμερα τα μικρομεσαία στρώματα, θα αποδεκατίσουν το λαϊκό εισόδημα.

Την ίδια στιγμή προβλέπεται απόλυτη μείωση των εσόδων από τη φορολογία των νομικών προσώπων κατά 535 εκατ. ευρώ ή 16,04% λόγω εφάπαξ μείωσης του φορολογικού συντελεστή των αδιανέμητων κερδών των κεφαλαιουχικών εταιρειών από το 24% στο 20%.

Η συνεχής μείωση του συντελεστή φορολογίας των μεγάλων επιχειρήσεων, τα ισχυρά κίνητρα για επενδύσεις με μεγάλες φοροαπαλλαγές, η ειδική φορολόγηση των τόκων (κέρδη τραπεζών), η διευκόλυνση του «επαναπατρισμού κεφαλαίου» βοηθώντας ουσιαστικά το «ξέπλυμα» χρήματος, η προκλητική πλήρης απαλλαγή από φόρους του εφοπλιστικού κεφαλαίου, ακόμη και σε περίοδο κορύφωσης της οικονομικής κρίσης, αποκαλύπτουν τη βαθιά ταξική αντιλαϊκή φορολογική πολιτική των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο παράρτημα «Φορολογικές δαπάνες» του Προϋπολογισμού 2010 μνημονεύονται περίπου πενήντα είδη φοροαπαλλαγών των πλοιοκτητών και ναυτιλιακών επιχειρήσεων, για τις οποίες όμως και για το έτος αυτό δεν υπάρχει χρηματική αποτίμηση των εσόδων που το κρατικό ταμείο «χάνει» εξαιτίας αυτών των απαλλαγών.

Οι κυβερνητικές διακηρύξεις «περί δικαιότερης φορολόγησης του συνόλου των εισοδημάτων» είναι το δόλωμα για να ανακοπεί το ξεδίπλωμα της λαϊκής αντεπίθεσης.

• Κατά 310 εκατ. ευρώ ή 51,67% στα έσοδα από τη φορολογία της ακίνητης περιουσίας. Το ποσό αυτό αφορά στο 11,62% της συνολικής αύξησης τωντακτικών εσόδων.

Η πρόβλεψη βασίζεται στην αύξηση των αντικειμενικών αξιών που θα γίνει εντός του 2011. Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών θα προκαλέσει αλυσιδωτές αυξήσεις σε φόρους και τέλη που επιβαρύνουν ακίνητα και καταβάλλονται, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, από τις λαϊκές οικογένειες. Τέτοιοι φόροι - τέλη είναι:

-- Το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) που πληρώνεται από μικροϊδιοκτήτες και ενοικιαστές μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ.

-- Ο Φόρος Μεταβίβασης και ο ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις νεόδμητων οικοδομών που θα επιβαρύνουν με αυξημένα ποσά τις αγορές κατοικιών.

-- Ο Φόρος εισοδήματος του μικροϊδιοκτήτη ακινήτου που προκύπτει από την υπαγωγή του φορολογούμενου στα νέα τεκμήρια διαβίωσης ακόμη και για την κύρια κατοικία.

-- Ο Φόρος γονικής παροχής ακινήτων.

-- Ο Φόρος εισοδήματος και ο συμπληρωματικός φόρος επί των μισθωμάτων, κ.ά.

• Κατά 390 εκατ. ευρώ ή 16,88% στα έσοδα από την «απόδοση» των ρυθμίσεων για την περαίωση ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων, τις ληξιπρόθεσμες οφειλές και την επίσπευση εκδίκασης των υποθέσεων που εκκρεμούν στα διοικητικά δικαστήρια. Το ποσό αυτό αφορά στο 14,62% της συνολικής αύξησης των τακτικών εσόδων.
• Κατά 508 εκατ. ευρώ ή 1,61% στα έσοδα από την έμμεση φορολογία. Το ποσό αυτό αφορά στο 19,05% της συνολικής αύξησης των τακτικών εσόδων.

Ο ΦΠΑ, ο μεγαλύτερος φόρος του προϋπολογισμού (αποτελεί το 34,11% των προβλεπόμενων φορολογικών εσόδων για το 2011), που εξανεμίζει το εισόδημα εκατομμυρίων λαϊκών νοικοκυριών, αναμένεται να αυξηθεί κατά 350 εκατ. ευρώ.

Ο ΦΠΑ, που επέφερε το 2010 το 34,06% των συνολικών φορολογικών εσόδων (έναντι 33,35% το 2009), αποτελεί τη ναυαρχίδα του άδικου φορολογικού συστήματος που έχουν διαμορφώσει οι αστικές κυβερνήσεις της χώρας τα τελευταία 25 χρόνια. Είναι έμμεσος φόρος, που επιβαρύνει όλα τα είδη πλατιάς κατανάλωσης και μέσω της λιανικής πώλησης μετακυλίεται από τις επιχειρήσεις στους τελικούς καταναλωτές, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι τα λαϊκά νοικοκυριά.

Σε περίοδο, λοιπόν, που βαθαίνει η οικονομική κρίση και μειώνεται σημαντικά η λεγόμενη «ιδιωτική» - λαϊκή κατανάλωση, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ευελπιστεί στην αύξηση της ήδη υψηλής έμμεσης φορολογίας επιβαρύνοντας δραματικά το εισόδημα των λαϊκών οικογενειών, καταδικάζοντας εκατομμύρια εργαζόμενους, και μέσω της δυσβάσταχτης φορολογίας, στην απόλυτη φτώχεια.

Οι αυξήσεις, από 1/1/2011, των συντελεστών ΦΠΑ από 11% και 5,5% σε 13% και 6,5% αντίστοιχα θα εκτινάξουν τις τιμές στα είδη διατροφής, στα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου κ.ά.

Οι επιβαρύνσεις από την εξίσωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) σε πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, που θα πραγματοποιηθεί από 15/10/2011, θα επιφέρουν συντριπτικό πλήγμα στο λαϊκό εισόδημα. Η κυβερνητική δέσμευση για καταβολή επιδόματος θέρμανσης στις «ασθενέστερες εισοδηματικές ομάδες του πληθυσμού» δεν πρόκειται να επιφέρουν καμιά ανακούφιση στα εκατομμύρια φτωχών εργαζομένων και μικροεπαγγελματιών. Η εξίσωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης (21 ευρώ / χιλιόλιτρο) με τον ΕΦΚ στο πετρέλαιο κίνησης (412 ευρώ / χιλιόλιτρο) θα εκτινάξει την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης σε απαγορευτικές τιμές.

Οι μειώσεις των συντελεστών φορολογίας του εισοδήματος κυρίως των νομικών προσώπων και δευτερευόντως των φυσικών προσώπων που πραγματοποιήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια και που αναμένεται να πραγματοποιηθούν εντός του 2011 (μείωση του συντελεστή φορολογίας των κερδών των ΑΕ από 24% σε 20%), καθώς και οι επιθετικές αυξήσεις του ΦΠΑ και των ΕΦΚ αυξάνουν διαχρονικά τη συμμετοχή των έμμεσων έναντι των άμεσων φόρων στα συνολικά φορολογικά έσοδα, με αποκορύφωμα τα έτη 2010 και 2011 (πίνακας 1).

Διαπιστώνεται, λοιπόν, μια σταδιακή αύξηση της συμμετοχής των έμμεσων φόρων στο σύνολο των φορολογικών εσόδων τουλάχιστον από το 2000 μέχρι και το 2011 (με εξαίρεση το 2005 και 2009). Το έτος 2009 η σχέση αυτή διαφοροποιείται εξαιτίας της σημαντικής υστέρησης, κατά 4,404 δισ. ευρώ, σε σχέση με την αρχική πρόβλεψη, που εμφάνισε η είσπραξη του ΦΠΑ λόγω μείωσης της λαϊκής κατανάλωσης. Επίσης, στην αλλαγή της σχέσης επέδρασε σημαντικά η πλήρης απόδοση του φόρου ειδικών κατηγοριών που επιβλήθηκε με τον Ν.3697/2008 και αφορά στη φορολόγηση με 10% των κερδών που διανέμουν οι ΑΕ από 1/1/2009 με τη μορφή μερισμάτων, αμοιβών και ποσοστών των μελών του ΔΣ και των διευθυντών κ.ά. καθώς και η σχετική απόδοση της περαίωσης των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων προηγούμενων οικονομικών ετών.

Τέλος, η διαχρονική μελέτη της σύνθεσης των φόρων εισοδήματος, κατά κατηγορία φυσικών - νομικών προσώπων, καταδεικνύει την ολοένα μεγαλύτερη συμμετοχή του εσόδου από τη φορολογία των φυσικών προσώπων στο σύνολο των φόρων εισοδήματος έναντι των εσόδων από τη φορολογία των νομικών προσώπων (πίνακας 2).

Ο συγκεκριμένος πίνακας δηλώνει ολοκάθαρα τον ταξικό προσανατολισμό των φορολογικών πολιτικών που εφάρμοσαν τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.

Μεταξύ των ετών 2000-2011 οι φόροι επί των κερδών των κεφαλαιουχικών επιχειρήσεων μειώνονται απόλυτα και σχετικά, σε αντίθεση με τους φόρους επί του εισοδήματος των φυσικών προσώπων που έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τόσο ως ποσοστό όσο και ως απόλυτο μέγεθος (με εξαίρεση το έτος 2010).

Ο.