ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ - ΕΕ - ΔΝΤ

Στόχος να ενισχύσουν τα κέρδη του κεφαλαίου.

Τα δημόσια ελλείμματα και το χρέος είναι το πρόσχημα, για να περάσουν οι διαρθρωτικές αλλαγές θωράκισης του κεφαλαίου και των εργοδοτών σε βάρος των εργαζομένων.

Λένε ότι το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι τα υψηλά ελλείμματα του Δημοσίου, που έχουν προκαλέσει μεγάλη διόγκωση του κρατικού χρέους.

Υπαρκτό το ζήτημα, και καλό είναι να αποκαλύπτουμε το ρόλο των αστικών κυβερνήσεων που ευθύνονται για την ολοένα και μεγαλύτερη λεηλασία του παραγόμενου πλούτου από τους ντόπιους και διεθνείς τοκογλύφους. Μόνο που δεν είναι αυτό το κύριο.

Αν ήταν, θα μπορούσαν να αντιγράψουν - λέμε τώρα - τη γνώριμη τακτική που ακολουθούν οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, που είναι βουτηγμένοι στα χρέη. Οταν βρίσκονται στα πολύ δύσκολα, κηρύσσουν μια πτώχευση, γλιτώνουν τα περιουσιακά τους στοιχεία και στη συνέχεια, με τα κεφάλαια που έχουν ήδη συσσωρεύσει, ξεκινούν νέες μπίζνες και φτιάχνουν νέες εταιρείες, επιχειρήσεις και ομίλους. Μπορεί, σε μια τέτοια περίπτωση κάποιοι τραπεζίτες - πιστωτές να δυσαρεστούνταν, αλλά και αυτό κομμάτι του συστήματός τους είναι και μάλιστα πολύ διαδεδομένο. Αλλωστε, δεν είναι οι εργαζόμενοι, αλλά η κυβέρνηση και η ΕΕ που θέλουν να αντιμετωπίζουν το κράτος με ...ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

Βέβαια, ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι με βάση τους σημερινούς συσχετισμούς και με τα υπάρχοντα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα επιλεγόταν ένα τέτοιο σενάριο, σε καμιά περίπτωση αυτό δε θα ισοδυναμούσε με λύση των προβλημάτων, που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι και η ελληνική κοινωνία. Ούτε θα αντιμετωπιζόταν το ζήτημα της ανάπτυξης σε όφελος του λαού. Ούτε θα εξασφαλίζονταν οι αναγκαίοι όροι και προϋποθέσεις για την κάλυψη των βασικών αναγκών των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Αντίθετα, θα συνεχιζόταν, σε νέες συνθήκες, η πολιτική αφαίμαξης του κοινωνικού πλούτου από τους εκμεταλλευτές της εργατικής δύναμης και τα άλλα παράσιτα της κοινωνίας, που επιβιώνουν και μεγεθύνονται, τρώγοντας τις σάρκες του λαού. Θα ξεκινούσε ένας νέος κύκλος πολιτικής στήριξης του κεφαλαίου, που αργά ή γρήγορα θα μας οδηγούσε στην ίδια κατάσταση. Και στο παρελθόν, όταν δύο φορές η αστική τάξη κήρυξε επίσημα «παύση πληρωμών» (το 1893 και το 1932), δεν αποτράπηκε η νέα συσσώρευση χρεών. Και συμβαίνει αυτό, επειδή ανέκαθεν οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου, για να εξασφαλίσουν την ανάπτυξη των επιχειρήσεών τους, στηρίζονταν στη συνεχή αύξηση του ιδιωτικού και κρατικού δανεισμού, κάτι που, σε συνδυασμό με το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, είναι δυνατόν να οδηγήσει στη διόγκωση των πιστώσεων και της υπερχρέωσης.

Διαδικασία ελεγχόμενης πτώχευσης

Με αυτήν την έννοια, τα ελλείμματα και το χρέος είναι το πρόσχημα για τη λήψη των αντιλαϊκών μέτρων. Το δείχνουν, άλλωστε, και οι ίδιες οι εξελίξεις. Πώς αποδεικνύεται αυτό;

Πρώτον, από το γεγονός ότι κυβέρνηση και τρόικα ακολουθούν, άτυπα μεν, αλλά σχεδόν ανοιχτά, το δρόμο της ελεγχόμενης πτώχευσης. Πίσω από το καθεστώς της ελεγχόμενης πτώχευσης, βρίσκεται, στην πραγματικότητα, η συμφωνία του οφειλέτη (κυβέρνηση) και του δανειστή (ΕΕ και ΔΝΤ) για τον τρόπο που ο οφειλέτης θα διαχειριστεί τα οικονομικά διαθέσιμα, ώστε να εξασφαλιστούν οι πληρωμές προς τους δανειστές. Εκεί παραπέμπει η εξακολουθητική και σε ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά μείωση όλων των κρατικών δαπανών, την ίδια ώρα που το μόνο κονδύλι που αυξάνεται συνεχώς είναι οι δαπάνες για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους.

Οταν, μειώνεις, σε απόλυτους αριθμούς, τις δαπάνες για τη λειτουργία του κράτους, την Υγεία, την Παιδεία, τις συγκοινωνίες, τα ασφαλιστικά ταμεία, τους μισθούς, τα επιδόματα κοινωνικού χαρακτήρα κ.λπ. προκαλώντας την κοινωνική φτώχεια και τη χρεοκοπία εκατομμυρίων λαϊκών νοικοκυριών, μόνο και μόνο για να εξασφαλίσεις αυξημένα κονδύλια για την πληρωμή του χρέους, είναι μια κλασική περίπτωση ελεγχόμενης πτώχευσης. 

Η ρίζα της μπορεί να αναζητηθεί στη συμφωνία πιστωτών - οφειλετών. Δηλαδή, στη συμφωνία που έχει κάνει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με ΕΕ και ΔΝΤ.

Την ίδια στιγμή, όμως, κυβέρνηση και τρόικα γνωρίζουν πολύ καλά ότι με την επιβολή του μνημονίου μπορεί να στραγγίζουν «εδώ και τώρα» τα λαϊκά στρώματα και τον κοινωνικό πλούτο στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, ώστε να συνεχιστούν όσο γίνεται περισσότερο οι ροές κεφαλαίων προς τις τράπεζες - πιστωτές, ωστόσο, η προοπτική - πρόβλεψη ότι το δημόσιο χρέος θα εκτοξευθεί το 2013 σε επίπεδα πάνω από το 160% και 170% του ΑΕΠ,καθιστά αδύνατη την αποπληρωμή του μέσα στα συμβατικά χρονικά όρια.

Γι' αυτό, οικονομικοί παράγοντες του εξωτερικού («Financial Times», Νουριέλ Ρουμπινί κ.λπ.) εκτιμούν ότι η δυνατότητα της Ελλάδας να εξυπηρετεί τα δάνειά της θα εξαντληθεί μέσα στους επόμενους μήνες. Για τον ίδιο λόγο, οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ και της ΕΕ, στη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν την προηγούμενη Τρίτη στην Αθήνα, μίλησαν επίσημα για το ενδεχόμενο είτε επιμήκυνσης του χρόνου εξόφλησης του δανείου των 110 δισ. που δίνουν στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, είτε χορήγησης νέων δανείων, ώστε η κυβέρνηση να μπορέσει να ανταποκριθεί στην κανονική πληρωμή των δόσεων για την εξόφλησή του. Επιλογές που, σε κάθε περίπτωση, επιβεβαιώνουν την αδυναμία του οφειλέτη να εξυπηρετήσει με τα μέσα που διαθέτει τις δανειστικές του υποχρεώσεις.

Με βάση αυτές και μόνο τις παραδοχές μπορεί να πει κανείς με σιγουριά ότι οι κυβερνώντες λένε απροκάλυπτα ψέματα, όταν υποστηρίζουν ότι τα μέτρα - κόλαση που παίρνονται σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων της χώρας στοχεύουν στην αντιμετώπιση και τη μείωση του δημόσιου χρέους της χώρας. Αντίθετα, μέσα από την εφαρμογή αυτής της πολιτικής, το χρέος, που ήδη έχει σκαρφαλώσει στο 146% του ΑΕΠ, θα συνεχίζει να καλπάζει προς μεγαλύτερα ποσοστά. Το χειρότερο είναι ότι όσο δεν αλλάζουν τα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα και οι συσχετισμοί, όσο αυξάνεται το χρέος, τόσο θα εντείνεται η επιθετικότητα κυβέρνησης και πιστωτών, που θα κλιμακώνουν ακόμα περισσότερο την αντιλαϊκή τους πολιτική και τις από κάθε άποψη αδιέξοδες διαχειριστικού τύπου παρεμβάσεις τους.

Μέτρα στρατηγικού χαρακτήρα

Δεύτερον, από τη διαπίστωση ότι σημαντικό μέρος των αντιλαϊκών μέτρων που προωθούνται από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και την τρόικα, δεν έχουν καμιά απολύτως άμεση ή έμμεση σχέση με τα ελλείμματα ή το χρέος. Δεν είναι καν μέτρα τωρινής έμπνευσης, για την αντιμετώπιση της τρέχουσας οικονομικής κρίσης. Αντίθετα, πρόκειται για την εφαρμογή διαρθρωτικών αλλαγών, τις οποίες η ΕΕ και η οικονομική ολιγαρχία έχουν εντάξει στη στρατηγική τους από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Απλά τώρα, με αφορμή την κρίση και με πρόσχημα το δίδυμο ελλείμματα - χρέη, επισπεύδουν την επιβολή τους, ώστε οι δυνάμεις του κεφαλαίου που θα διασωθούν από την κρίση, να βρεθούν την επόμενη μέρα πιο θωρακισμένες, πιο ανταγωνιστικές, πιο κερδοφόρες.

Είναι ολοφάνερο πως ακόμα και αν δεχτούμε ότι η περικοπή των κρατικών δαπανών συμβάλλει στη μείωση των κρατικών ελλειμμάτων (κάτι που βεβαίως δεν ισχύει, αφού οι κρατικές δαπάνες θα πρέπει να αξιολογούνται με βάση το βαθμό κάλυψης των λαϊκών αναγκών και όχι με το πόσα ευρώ βγαίνουν από το ταμείο) οι διαρθρωτικές αλλαγές δε συνεισφέρουν στο δημόσιο κορβανά ούτε δεκάρα. Κάθε προσπάθεια να πειστούν οι εργαζόμενοι για το αντίθετο είναι εντελώς κάλπικη και αποπροσανατολιστική. Και μπορεί να μην τους αρέσει όταν το λέμε, αλλά αξίζει να μη διαφεύγει της προσοχής ότι πρόκειται για ρυθμίσεις που έχουν ενιαίο, πανενωσιακό χαρακτήρα και εφαρμόζονται ακόμα και στις χώρες όπου τα ελλείμματα και το κρατικό χρέος, είναι πολύ μικρότερα από αυτά που η ΕΕ εντοπίζει για την Ελλάδα.

Το πράγμα, άλλωστε, μιλάει από μόνο του. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει κανένας απολύτως συσχετισμός των ελλειμμάτων ή της αυξομείωσής τους, ας πούμε με το ξήλωμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων στον ιδιωτικό τομέα. Το ίδιο ακριβώς ισχύει με την κατάργηση της πληρωμής των υπερωριών, τη μείωση των αποζημιώσεων απόλυσης, τις επιχειρησιακές συμβάσεις που προσπαθούν να επιβάλουν κ.λπ. Ολα αυτά είναι μέτρα, που στόχο έχουν την οικονομική ενίσχυση - χρηματοδότηση του κεφαλαίου και των εργοδοτών, μέσω της πρόσθετης κλοπής των αποδοχών των εργαζομένων. Μέσω, δηλαδή, της ακόμα μεγαλύτερης μείωσης της τιμής της εργατικής δύναμης.

Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει, δεν επιφέρει, δηλαδή, καμιά απολύτως μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων - χρεών, από το άνοιγμα των περιβόητων κλειστών επαγγελμάτων (ταξί, δικηγόροι, τεχνικά επαγγέλματα, συμβολαιογράφοι, μηχανικοί, φαρμακοποιοί) . Από την ενεργοποίηση της οδηγίας Μπολκενστάιν για την απελευθέρωση των υπηρεσιών. Από την απελευθέρωση των οδικών μεταφορών. Από την άρση του καμποτάζ.Ολες αυτές είναι παρεμβάσεις καθαρά αντιλαϊκού χαρακτήρα και αποβλέπουν στο να δημιουργήσουν ζωτικό χώρο για την εισβολή και την κερδοφόρα ανάπτυξη μεγάλων επιχειρήσεων σε διάφορους κλάδους, οι οποίοι σήμερα θεωρούνται «κλειστοί», προβλέπουν τη δυνατότητα μεγάλων πολυεθνικών να απασχολούν εργαζόμενους σε χώρες που θεωρούνται υψηλού μισθολογικού κόστους με μισθούς Βουλγαρίας και Ρουμανίας. Διευκολύνουν τη συγκεντροποίηση των οδικών μεταφορών στα χέρια λίγων μεγάλων πολυεθνικών του χώρου. Ανοίγουν το δρόμο στους εφοπλιστές, πέρα από τη σωρεία των άλλων προνομίων που κατέχουν, να ρυθμίζουν με βάση τα επιδιωκόμενα κέρδη τον αριθμό και τη σύνθεση των πληρωμάτων κ.λπ.

Και δεν είναι μόνο αυτό. Οπου μπορεί να υπάρξει σύνδεση των ...διαρθρωτικών αλλαγών με τα ελλείμματα του Δημοσίου, στις περισσότερες περιπτώσεις έχουμε διόγκωση των κρατικών δαπανών - και άρα του ελλείμματος - από κονδύλια που προσφέρονται προς τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους. Παράδειγμα; Τα δεκάδες δισεκατομμύρια που δίνονται για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος. Οι νέες φοροαπαλλαγές και η μείωση της φορολογίας για τις επενδύσεις. Η χρηματοδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των εργοδοτών. Ο σχεδιαζόμενος νέος ...αναπτυξιακός νόμος, που θα προβλέπει νέα κίνητρα και κρατικό χρήμα για τους εκπροσώπους του κεφαλαίου. Οι «συμπράξεις» του Δημοσίου με ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες θησαυρίζουν μέσα σ' ένα βράδυ επειδή έκλεισαν δουλειά με το Δημόσιο κ.ο.κ.

Ας αφήσουν, λοιπόν, τα παραμύθια περί του υψηλού χρέους, που αναγκάζει δήθεν την κυβέρνηση να παίρνει μέτρα. Τα μέτρα που συμφωνήθηκαν με την τρόικα και η κυβέρνηση ανέλαβε την υποχρέωση να υλοποιήσει μέχρι τον επόμενο Μάρτη, είναι μέτρα βαθιά αντιλαϊκά που στοχεύουν στην ακόμα μεγαλύτερη λεηλασία του λαού και της χώρας, ώστε μαζί με την πληρωμή δεκάδων δισεκατομμυρίων προς τις ντόπιες και ξένες τράπεζες, να εξασφαλίσουν την ακόμα πιο αποφασιστική στήριξη του μεγάλου κεφαλαίου. Είναι μέτρα που βρίσκονται στην αντίπερα όχθη από τα συμφέροντα των εργαζομένων και ολόκληρου του λαού.

ΤουΓιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ