Κί­τρι­να γι­λέ­κα χωρίς κόκ­κι­νη ση­μαία: Εξαν­θρω­πί­ζε­ται ο κα­πι­τα­λι­σμός;

Το έργο το ‘χουμε ξα­να­δεί στο πα­ρελ­θόν. Ως απο­τέ­λε­σμα της πα­γκό­σμιας, συγ­χρο­νι­σμέ­νης κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης του 2008-2009 και των επι­πτώ­σε­ων της ανα­δεί­χθη­καν, τόσο στην Ευ­ρώ­πη όσο και διε­θνώς, μια σειρά μα­ζι­κά «κι­νή­μα­τα». Από την Ισπα­νία (In­dig­na­dos) μέχρι την Ελ­λά­δα (Αγα­να­κτι­σμέ­νοι- κί­νη­μα των πλα­τειών) και από τις ΗΠΑ (Oc­cupy Wall Street) μέχρι τη Γαλ­λία (Nuit De­bout) τα κι­νή­μα­τα αυτά λει­τούρ­γη­σαν ως «βαλ­βί­δες» εκτό­νω­σης της συσ­σω­ρευ­μέ­νης λαϊ­κής οργής.

Σε πε­ριό­δους κρί­σης, το κε­φά­λαιο έχει απο­δεί­ξει επα­νει­λημ­μέ­να ότι μπο­ρεί να δια­μορ­φώ­νει τους κα­τάλ­λη­λους εκεί­νους μη­χα­νι­σμούς ώστε αφε­νός να στρέ­φει τη γνή­σια λαϊκή αγα­νά­κτη­ση σε ακίν­δυ­να για το ίδιο μο­νο­πά­τια και αφε­τέ­ρου να βρί­σκει το κα­τάλ­λη­λο κάθε φορά πο­λι­τι­κό προ­σω­πι­κό που θα υπη­ρε­τή­σει τις ανά­γκες του.

Κοινό χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό όλων αυτών των – υπο­τι­θέ­με­νων «αυ­θόρ­μη­των» – κι­νη­μά­των είναι η αντι­κα­τά­στα­ση της τα­ξι­κής αντι­πα­ρά­θε­σης με μια ατα­ξι­κή σούπα ιδε­α­λι­στι­κών, ρε­φορ­μι­στι­κών και εν τέλει ακίν­δυ­νων για το κα­πι­τα­λι­στι­κό σύ­στη­μα συν­θη­μά­των. Έτσι, αντί στο επί­κε­ντρο της πο­λι­τι­κής μάχης να βρί­σκε­ται η επα­να­στα­τι­κή πάλη για την ανα­τρο­πή της εξου­σί­ας των μο­νο­πω­λί­ων και την προ­ο­πτι­κή του σο­σια­λι­σμού-κομ­μου­νι­σμού, προ­ω­θού­νται και ανα­δει­κνύ­ο­νται νε­φε­λώ­δη αι­τή­μα­τα εντός του πλαι­σί­ου δια­χεί­ρι­σης του κα­πι­τα­λι­στι­κού συ­στή­μα­τος (π.χ. «να φύγει η κυ­βέρ­νη­ση», «ανα­δια­νο­μή πλού­του», όχι στις αυ­ξή­σεις τιμών στα καύ­σι­μα, «κοι­νω­νι­κή δι­καιο­σύ­νη», «προ­στα­σία του πε­ρι­βάλ­λο­ντος», «όχι στο μνη­μό­νιο», κλπ). 

Ωστό­σο, τα αι­τή­μα­τα περί «κοι­νω­νι­κής δι­καιο­σύ­νης» και «ανα­δια­νο­μής του πλού­του», όσο δί­καια κι’ αν είναι, πα­ρα­μέ­νουν κού­φια λόγια όταν δε μπαί­νει στο στό­χα­στρο ο πραγ­μα­τι­κός αντί­πα­λος – δη­λα­δή τα μο­νο­πώ­λια και η εξου­σία τους. Είναι, λόγου χάρη, απο­προ­σα­να­το­λι­σμός – αν όχι συ­νει­δη­τή απά­τη- να θέ­τεις αί­τη­μα περί δί­και­ης κα­τα­νο­μής του πλού­του όταν απο­σιω­πείς το θε­με­λιώ­δες ζή­τη­μα της ιδιο­κτη­σί­ας στα μέσα πα­ρα­γω­γής, όταν δεν θί­γεις τον τα­ξι­κό εκ­με­ταλ­λευ­τι­κό χα­ρα­κτή­ρα του αστι­κού κρά­τους. 

Φα­σι­στι­κά σύμ­βο­λα έκα­ναν ήδη την εμ­φά­νι­ση τους στις δια­δη­λώ­σεις των “κί­τρι­νων γι­λέ­κων”.

Διό­λου τυ­χαία, η πε­ρί­πτω­ση των «κί­τρι­νων γι­λέ­κων» (gilets jaunes) – όπως άλ­λω­στε και οι πα­λαιό­τε­ρες πε­ρι­πτώ­σεις των «κι­νη­μά­των των πλα­τειών» – απο­τε­λεί ενα ομι­χλώ­δες συ­νον­θύ­λευ­μα δια­δη­λω­τών χωρίς τα­ξι­κό πρό­ση­μο, στο οποίο έχουν τη δυ­να­τό­τη­τα πα­ρέμ­βα­σης, για τα δικά τους συμ­φέ­ρο­ντα, μια σειρά αστι­κές δυ­νά­μεις. 

Κα­νείς δεν θα πρέ­πει να εκ­πλα­γεί αν τα «κί­τρι­να γι­λέ­κα» απο­τε­λέ­σουν το όχημα για την άνοδο ακρο­δε­ξιών δυ­νά­με­ων («Εθνι­κό Μέ­τω­πο», Les Identitaires) στο προ­σε­χέςμέλ­λον. 

Εί­δα­με όλοι, άλ­λω­στε, που οδή­γη­σαν τέ­τοιου εί­δους- υπο­τί­θε­ται «αυ­θόρ­μη­τα»– ατα­ξι­κά και «ακομ­μά­τι­στα» κι­νή­μα­τα όπως αυτά των «αγα­να­κτι­σμέ­νων» και των «πλα­τειών»: 

• Στην Ελ­λά­δα ανα­δεί­χθη­καν στο προ­σκή­νιο του αστι­κού πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και οι ΑΝΕΛ ως νέοι δια­χει­ρι­στές της κα­πι­τα­λι­στι­κής βαρ­βα­ρό­τη­τας, ενώ στις ίδιες πλα­τεί­ες θρέ­φτη­κε το να­ζι­στι­κό τε­ρα­τούρ­γη­μα της εγκλη­μα­τι­κής Χρυ­σής Αυγής. (Όταν βέ­βαια το ΚΚΕ, με αί­σθη­μα ευ­θύ­νης απέ­να­ντι στο λαό, προει­δο­ποιού­σε τότε για τους κιν­δύ­νους που ελο­χεύ­ουν από τέ­τοιου εί­δους απο­λι­τίκ, «ακομ­μά­τι­στα κι­νή­μα­τα», έρ­χο­νταν αντι­μέ­τω­πο με σω­ρεία ύβρε­ων και συ­κο­φα­ντιών). 
• Στην Ισπα­νία, οι συ­γκε­ντρώ­σεις των «in­dig­na­dos» γέν­νη­σαν τους πο­λυ­δια­φη­μι­σμέ­νους «Πο­δέ­μος», ως κόμ­μα-τσό­ντα του σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κού PSOE, έτοι­μο να συμ­βάλ­λει στην ανα­σύ­ντα­ξη του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος προς όφε­λος του κε­φα­λαί­ου. 
• Στις ΗΠΑ- τη­ρου­μέ­νων όλων των ανα­λο­γιών – το κί­νη­μα «Oc­cupy», που ξε­κί­νη­σε το 2011 στη Νέα Υόρκη και διεκ­δι­κού­σε «δι­καιό­τε­ρη κα­τα­νο­μή του πλού­του στην κοι­νω­νία και τι­μω­ρία των τρα­πε­ζι­τών της Wall Street», απο­δεί­χθη­κε άλλη μια επι­χεί­ρη­ση εκτό­νω­σης του θυμού μι­κρο­α­στι­κών στρω­μά­των εντός των πλαι­σί­ων του συ­στή­μα­τος. Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ότι δυ­νά­μεις που συμ­με­τεί­χαν στο εν λόγω κί­νη­μα στή­ρι­ξαν ενερ­γά το 2016 την υπο­ψη­φιό­τη­τα του σο­σιαλ­δη­μο­κρά­τη Μπέρ­νι Σά­ντερς για το χρί­σμα των Δη­μο­κρα­τι­κών, απο­δει­κνύ­ο­ντας στην πράξη το ρόλο του «Oc­cupy»ως μη­χα­νι­σμού χει­ρα­γώ­γη­σης και εγκλω­βι­σμού λαϊ­κών μαζών μέσα στα όρια της αστι­κής πο­λι­τι­κής σκη­νής. 

“Μα­κρόν πα­ραι­τή­σου” είναι ένα απ’ τα συν­θή­μα­τα που προ­βάλ­λο­νται. Είναι όμως το κύριο πρό­βλη­μα ο Μα­κρόν, ή το σύ­στη­μα που υπη­ρε­τούν όλοι οι “Μα­κρόν”;

Ανε­ξάρ­τη­τα προς τα που θα βα­δί­σουν οι πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις στη Γαλ­λία και πως θα κι­νη­θεί η κυ­βέρ­νη­ση Μα­κρόν, το κί­νη­μα των «κί­τρι­νων γι­λέ­κων», με τη μορφή που έχει σή­με­ρα, δεν απο­τε­λεί πραγ­μα­τι­κό κίν­δυ­νο για την αστι­κή τάξη της χώρας. Η πα­ρου­σία τμη­μά­των του λαού και της νε­ο­λαί­ας στο δρόμο, να δια­δη­λώ­νουν την συσ­σω­ρευ­μέ­νη αγα­νά­κτη­ση τους, είναι εν­θαρ­ρυ­ντι­κό στοι­χείο αλλά πα­ρα­μέ­νει κού­φιο πυ­ρο­τέ­χνη­μα στο βαθμό που δεν με­τε­ξε­λίσ­σε­ται σε ορ­γα­νω­μέ­νο λαϊκό κί­νη­μα με τα­ξι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά και στόχο την ανα­τρο­πή του σά­πιου εκ­με­ταλ­λευ­τι­κού συ­στή­μα­τος.

Στο πλαί­σιο αυτό ανα­δει­κνύ­ε­ται στη Γαλ­λία η έλ­λει­ψη ενός Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος με επα­να­στα­τι­κή στρα­τη­γι­κή, ικανό να συ­σπει­ρώ­σει ευ­ρύ­τε­ρες ερ­γα­τι­κές μάζες που απο­γοη­τεύ­τη­καν και αφο­πλί­στη­καν πο­λι­τι­κά εξαι­τί­ας της πο­ρεί­ας με­τάλ­λα­ξης του γαλ­λι­κού ΚΚ (PCF) και των οπορ­του­νι­στι­κών επι­λο­γών της ηγε­σί­ας του. 

Η ιστο­ρι­κή εμπει­ρία δεί­χνει ότι, προ­κει­μέ­νου να έχουν απο­τέ­λε­σμα, οι αγώ­νες των ερ­γα­ζό­με­νων και της νε­ο­λαί­ας πρέ­πει να στο­χεύ­ουν τους αλη­θι­νούς αντι­πά­λους, το κε­φά­λαιο, την ΕΕ και τα κόμ­μα­τα που τους υπη­ρε­τούν. 

Το πεδίο της μάχης δεν είναι άλλο από αυτό της τα­ξι­κής πάλης. Και η μάχη πρέ­πει να δωθεί με υψω­μέ­νη την κόκ­κι­νη ση­μαία. Γιατί ο κα­πι­τα­λι­σμός- το λέμε και θα το επα­να­λαμ­βά­νου­με, δεν εξαν­θρω­πί­ζε­ται.

Νίκος Μότ­τας