Αντεργατικό «θανατηφόρο» μείγμα

«Η εργάσιμη μέρα είναι η φυσική μονάδα μέτρησης για τη λειτουργία της εργατικής δύναμης...» (Καρλ Μαρξ, «Το Κεφάλαιο», τ. 2ος, σελ. 153). 

«Οι εργάτες σαν αγοραστές εμπορεύματος έχουν σημασία για την αγορά. Η κεφαλαιοκρατική όμως κοινωνία έχει την τάση να περιορίζει στο κατώτατο όριο την τιμή του εμπορεύματός τους - της εργατικής δύναμης - όταν αντικρίζει τους εργάτες σαν πουλητές» (Καρλ Μαρξ, «Το Κεφάλαιο», τ. 2ος, σελ. 315).

***

Ενα από τα νέα αντεργατικά μέτρα, αυτό που δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις για διευθέτηση του ημερήσιου και εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας, αφήνοντας ελεύθερο χρόνο στον εργαζόμενο 11 ώρες το 24ωρο, που σημαίνει ότι όλος ο υπόλοιπος ημερήσιος χρόνος είναι στη διάθεση της επιχείρησης, άρα εργάσιμος, συνοδεύεται και από το μέτρο της κατάργησης των περιορισμών μεταξύ πρωινής και απογευματινής βάρδιας. Σύμφωνα με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, η επιχείρηση μπορεί να διευθετεί το χρόνο ακόμη και μέσα στην ίδια μέρα. Επιβάλλουν λοιπόν υποχρεωτικά 6ήμερη εργασία για 13 ώρες δουλειάς τη μέρα, δηλαδή 78 ώρες δουλειά τη βδομάδα, ενώ ο ίδιος εργαζόμενος μπορεί να δουλεύει και στις δυο βάρδιες, για 13 ώρες, με κατανομή του ωραρίου όπως βολεύει την επιχείρηση. Οι ρυθμίσεις της οδηγίας για την «οργάνωση του χρόνου εργασίας», όπως διαμορφώθηκε με την απόφαση της ΕΕ που ενέκρινε την Εκθεση Σέρκας, από την οποία προκύπτουν τα παραπάνω ζητήματα, βάζουν ένα

επιπλέον ζήτημα - καρμανιόλα για τους εργαζόμενους. Τη δυνατότητα της επιχείρησης να χωρίζει τον ημερήσιο εργάσιμο χρόνο σε ενεργό και ανενεργό. Διευθέτηση εργάσιμου χρόνου σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα δουλεύει μεν 13 ώρες αλλά δε θα πληρώνεται τις 5 ώρες, δε θα παίρνει υπερωρία. Θα πληρώνεται κανονικά το μεροκάματο ή το μισθό και αυτές οι ώρες κάποτε, όταν βολεύει την επιχείρηση (π.χ. όταν δεν έχει πολλή δουλειά, όπως τώρα, π.χ., με την κρίση) θα τις δίνει σε ρεπό. Αρα έχουμε αύξηση του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου με αύξηση της απλήρωτης δουλειάς. Αρα ένταση της εκμετάλλευσης. Με το χωρισμό του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου σε ενεργό - ανενεργό, στον ανενεργό ο εργάτης θα βρίσκεται στην επιχείρηση, αλλά ο εργοδότης θα θεωρεί ότι δε δουλεύει. Επομένως, δε θα τον πληρώνει. Ετσι, στις 13 ώρες δουλειάς θα θεωρεί ο εργοδότης ότι ο εργάτης δουλεύει μόνο 8 ώρες σπαστά, ή και μόνο 7 ώρες, κ.ο.κ. Τις υπόλοιπες θα τον έχει τάχα στο χώρο δουλειάς χωρίς να κάνει τίποτα. Αυτό και αν είναι συγκάλυψη τεράστιας απλήρωτης δουλειάς, ενώ στο όνομα του ανενεργού χρόνου η 78ωρη βδομάδα μπορεί να ισχύει ακόμη και για όλο το χρόνο.

***

Με τη διευθέτηση και το χωρισμό του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου σε ενεργό - ανενεργό, ως οργάνωση του εργάσιμου χρόνου, καταργούν και τους τελευταίους υποτυπώδεις περιορισμούς σχετικά με τα χρονικά όρια του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου. Ο εργάσιμος χρόνος αποτελείται από τον αναγκαίο, όπου ο εργάτης δουλεύει για το μεροκάματό του, και τον πρόσθετο, όπου βγαίνει η υπεραξία, την οποία καρπώνεται ο καπιταλιστής. Είναι το μέρος του εργάσιμου χρόνου για το κέρδος, στα πλαίσια του 8ωρου. Οσο αυξάνεται η εργάσιμη μέρα πέρα από το 8ωρο, αυξάνεται και ο πρόσθετος χρόνος, επομένως αυξάνεται η υπεραξία και το κέρδος. Γι' αυτό θέλουν το 78ωρο και το χωρισμό του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου σε ενεργό - ανενεργό οι καπιταλιστές. Χρησιμοποιούν την εργατική δύναμη για όσο χρόνο τη χρειάζονται λόγω των αναγκών της παραγωγής τους, αυξάνοντας την απλήρωτη δουλειά, άρα βγάζουν πολλαπλάσιο κέρδος, ενώ με τον ενεργό - ανενεργό χρόνο, ουσιαστικά θα δουλεύει ο εργάτης 13 ώρες αλλά θα πληρώνεται λιγότερες ακόμη και από το 8ωρο. Η ανταπόδοση σε ελεύθερο χρόνο, όταν πέφτει η παραγωγή των επιχειρήσεων, δημιουργεί απατηλή εντύπωση πως ο εργάτης δουλεύει χωρίς να χάνει, αφού παίρνει το μισθό του. Αλλά συνολικά οι όροι ζωής του αλλάζουν προς το χειρότερο. Ο καπιταλιστής βγάζει πολλαπλάσιο κέρδος και ο εργάτης από τον πλούτο που παράγει παίρνει μικρότερο μερίδιο. Η εργατική δύναμη έχει φθορά που δεν αναπληρώνεται, όταν ο εργάτης δουλεύει περισσότερες, από την κανονική εργάσιμη μέρα, ώρες. Ετσι, η εργατική δύναμη καταστρέφεται ανεπανόρθωτα και σε συνδυασμό με τη δραστική μείωση του μισθού του, άρα τη μη κάλυψη στοιχειωδών αναγκών, έρχεται γοργή φθορά και της υγείας του. Αργός πρόωρος θάνατος.

Ι.