Μέθοδοι χειραγώγησης της κοινωνίας

Στην παρούσα κοινωνική και οικονομική συγκυρία η κυβέρνηση της χώρας επέλεξε να προωθήσει για συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή το νέο «Κώδικα Ναρκωτικών».

Οι μέχρι σήμερα τοποθετήσεις κομμάτων, φορέων, πολιτικών προσώπων ή συνδικαλιστικών οργανώσεων αφορούν τα θετικά ή αρνητικά χαρακτηριστικά αυτού.

Επιβάλλεται, όμως, ως αναγκαία η ανάδειξη μίας ακόμη σειράς στοιχείων τα οποία συνδέονται με το φαινόμενο των εξαρτήσεων και τις κοινωνικές του προεκτάσεις.

Κατ' αρχήν ο όρος «ναρκωτικά» θεωρείται πλέον καταχρηστικός και αδόκιμος, εφόσον ελάχιστες από τις ουσίες που εντάσσονται σε αυτόν το γενικό ορισμό προκαλούν συμπτώματα στα οποία αυτός παραπέμπει και μάλιστα όχι σε όλους τους χρήστες τους. Αντίθετα ο όρος εξαρτήσεις αντιπροσωπεύει την πραγματική εικόνα του φαινομένου, παραπέμποντας σε όλες τις πιθανές τους διαστάσεις.

Ακόμη οι θεσμικοί κανόνες οργάνωσης της κοινωνίας μας, για να είναι αποτελεσματικοί, πρέπει να θεμελιώνονται στην κοινωνική διάσταση του θέματος το οποίο διαχειρίζονται, στη δυνατότητα και στο βαθμό αποδοχής τους από τον κοινωνικό ιστό και στις υπάρχουσες κοινωνικές συνθήκες ή επιστημονικές εξελίξεις.

Ποιες διεργασίες όμως επιτελούνται το τελευταίο χρονικό διάστημα στο χώρο των εξαρτήσεων, αλλά και στον κοινωνικό ιστό της χώρας;

Μια σειρά νόμων, υπουργικών αποφάσεων ή επιστημονικών τοποθετήσεων αναγάγουν την εξάρτηση σε βιολογική ασθένεια και μάλιστα την ονοματίζουν σαν «Χρόνια Υποτροπιάζουσα Εγκεφαλική Νόσο». Προωθούν τη μαζική αύξηση της χορήγησης υποκατάστατων προβάλλοντάς την ως «θεραπεία». Επιτρέπουν την ιδιωτικοποίηση της πρωτογενούς πρόληψης, της «θεραπείας», της κοινωνικής ενσωμάτωσης των εξαρτημένων. Αποφεύγουν τη ρητή προβολή του ιδιαίτερου ρόλου των Κέντρων Πρόληψης. Προχωρούν στην αποποινικοποίηση της χρήσης και στην ελεύθερη δημόσια τέλεσή της από εξαρτημένα άτομα.

Το σύνολο αυτών των επιλογών οδηγούν μοιραία και αυτονόητα στην απενοχοποίηση της χρήσης. Και αν η νομιμοποίηση ή η αποποινικοποίηση της χρήσης αποτελούν νομικές πράξεις, η απενοχοποίησή της ως άρρηκτα συνδεδεμένη με το κοινωνικό αξιακό σύστημα το υπονομεύει.

Και όλα αυτά σε συνθήκες βαθιάς κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, όπου νέοι άνθρωποι χωρίς όνειρα, στόχους και ιδανικά, άνεργοι και με «εκπαίδευση», που απέχει πολύ από τη «μόρφωση», καταλήγουν ευάλωτα θύματα υιοθέτησης διάφορων «φυγών».

Αλήθεια, πιστεύει κανείς ότι όλες αυτές οι επιλογές δε συνιστούν μεθόδους χειραγώγησης της κοινωνίας και ειδικότερα του νεανικότερου, αγωνιστικότερου και ελπιδοφόρου κομματιού της;

Του Παναγιώτη ΓΕΩΡΓΑΚΑ*
*Ο Π. Γεωργάκας είναι ψυχίατρος, διευθυντής του Προγράμματος Εναλλακτικής Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων «ΑΡΓΩ» ΨΝΘ, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου κατά των Ναρκωτικών