Λεφτά υπάρχουν αλλά τα ροκανίζει το κεφάλαιο...

Ολοι μας νιώθουμε ότι «λεφτά υπάρχουν» και πως τα όσα λένε οι κυβερνώντες για να δικαιολογήσουν το όργιο της λεηλασίας των λαϊκών εισοδημάτων και της ουσιαστικής κατάργησης των κρατικών δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα, είναι μυθεύματα και παραμύθια, για να καλύψουν τις πομπές τους. Αυτή η γενική αίσθηση, η βεβαιότητα ότι μας κοροϊδεύουν, προκειμένου να υπηρετήσουν το κεφάλαιο και τους εκπροσώπους του, ιδιαίτερα στη φάση της οικονομικής κρίσης, γίνεται αναπότρεπτα οργή και αγανάχτηση, όταν επιχειρήσεις να πάρεις μολύβι και χαρτί και να κάνεις κάποιους γενικούς, μα πολύ γενικούς, υπολογισμούς. Χωρίς να είναι απαραίτητη η εμβάθυνση σε ζητήματα που υποτίθεται ότι αφορούν μόνο τους ειδικούς, εύκολα συνειδητοποιείς ότι οι εργαζόμενοι και τα άλλα λαϊκά στρώματα βρίσκονται αντιμέτωποι με μια κοινωνική κάστα και την εξουσία της, που αποκλειστικό τους μέλημα είναι να κουρσέψουν κυριολεκτικά τους εργαζόμενους, μέχρι τελευταίας ρανίδας.

Η κυβέρνηση και οι διάφοροι παπαγαλίζοντες τα επιχειρήματα της άρχουσας τάξης, υποστηρίζουν ότι οι πολιτικές που ακολουθούνται είναι υποχρεωτικές, επειδή σε διαφορετική περίπτωση δεν θα είχαμε, τάχα, να πληρώσουμε τους μισθούς και τις συντάξεις. Αναφέρονται, δηλαδή, σε ένα κονδύλι που είναι γύρω στα 20 δισ. ευρώ, στο όνομα των οποίων, μειώνονται ταυτόχρονα μισθοί και συντάξεις, προωθούνται μια σειρά αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις σε όλο το φάσμα των οικονομικών - παραγωγικών σχέσεων, καταργούνται οι πάσης φύσεως δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα, ακυρώνεται πλήρως ο χαρακτήρας της Δημόσιας Υγείας και Παιδείας, βγαίνει στο σφυρί όποιο περιουσιακό στοιχείο έχει γλιτώσει από το μένος των ιδιωτικοποιήσεων των δύο προηγούμενων δεκαετιών. Κι όλα αυτά, για να μπορούν να καταβάλλονται, λέει, οι μισθοί και οι συντάξεις, τα 20 δισ. που λέμε και παραπάνω.

Το κακό δεν είναι απλά ότι οι κυβερνώντες δημιουργούν λογής λογής μυθεύματα, ώστε να διευκολύνεται η επιβολή των αντιλαϊκών μέτρων και πολιτικών. Χειρότερο είναι ότι οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί που διαθέτει η άρχουσα τάξη συνολικά και ειδικότερα τα Μέσα Ενημέρωσης, που ανήκουν σε κάποιους από τους εκπροσώπους της, έχουν τόση δύναμη, που αυτά τα παραμύθια πολλές φορές τα χάβουν ακόμη και τα θύματα αυτής της πολιτικής, εργαζόμενοι και άλλα λαϊκά στρώματα. Οι αριθμοί, βέβαια, δείχνουν άλλα πράγματα. Ας δούμε μερικά από αυτά.

Το ΑΕΠ

Δείκτης της οικονομικής δραστηριότητας σε κάθε κοινωνία, και στη δική μας, είναι το λεγόμενο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, αυτό το ΑΕΠ που μας λένε σε όλους τους τόνους και το οποίο υποτίθεται πως αθροίζει το σύνολο των προϊόντων και υπηρεσιών που παράχθηκαν σε μία χώρα στη διάρκεια ενός χρόνου. Υπολογίζει, δηλαδή,τον καινούργιο πλούτο, τα νέα εισοδήματα, τις νέες αξίες (σε χρηματικές μονάδες) που δημιουργήθηκαν μέσα σε μια χρονιά.

Ανεξάρτητα από τον τρόπο που η στατιστική των αστών υπολογίζει το Ακαθάριστο Εγχώριο προϊόν, ο δείκτης του ΑΕΠ αποτελεί στοιχειώδη βάση ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα, όχι μόνο για την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και για τη δομή της, τις αναλογίες της, τις ανακατατάξεις που σημειώνονται και μαζί για ζητήματα που αγγίζουν απευθείας τις παραγωγικές σχέσεις και αποκαλύπτουν τον εκμεταλλευτικό χαρακτήρα της καπιταλιστικής παραγωγής. Και πάντως, είναι άλλο να γνωρίζεις και να αναλύεις γενικά, ότι μέσα από την καπιταλιστική εκμετάλλευση οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι και άλλο, να είσαι σε θέση να το αποδεικνύεις, ακόμα και με τα στοιχεία τα δικά τους, τα «πειραγμένα» και «μαγειρεμένα».

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το ΑΕΠ της χώρας την πενταετία 2005 - 2009, περίοδο για την οποία υπάρχουν ολοκληρωμένα στοιχεία, έφτασε συνολικά τα 1.114,8 δισεκατομμύρια ευρώ, που αν το δούμε αναλυτικά χρόνο το χρόνο, εμφανίζεται ως εξής:

• 2005: 198,6 δισ. ευρώ
• 2006: 213,9 δισ. ευρώ
• 2007: 228,2 δισ. ευρώ
• 2008: 239,1 δισ. ευρώ
• 2009: 235,0 δισ. ευρώ

Το να έχεις ΑΕΠ τέτοιων μεγεθών και να λες ότι υπάρχει πρόβλημα για την πληρωμή μισθών και συντάξεων ύψους 20 δισ. που αναλογούν στο εισόδημα περίπου 1 εκατομμυρίου πολιτών, είναι ολοφάνερο ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Σοβαρότατο. Αρα κάπου αλλού βρίσκεται το ζήτημα. Απάντηση, σε γενικές γραμμές, δίνεται από τα στοιχεία που εμφανίζονται στο σχετικό πίνακα, που δημοσιεύει σήμερα ο «Ριζοσπάστης».

Η συσσώρευση κεφαλαίων

Αυτό που ο καθένας μας αντιλαμβάνεται, ότι κάποιοι, δηλαδή, καρπώθηκαν όλον αυτόν τον πλούτο σε βαθμό που να λένε ότι δεν υπάρχουν κονδύλια για μισθοδοσία, αποδεικνύεται και με αριθμούς. Και αυτό που δείχνουν οι αριθμοί είναι ότι ολόκληρη η προηγούμενη δεκαετία αποτέλεσε μια περίοδο - πρόκληση, σε ό,τι αφορά τον πλούτο που συσσώρευσε η οικονομική ολιγαρχία. Ηταν μια περίοδος τέτοιας υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων, που ιστορικά δεν υπάρχει προηγούμενο στη χώρα. Ενα από τα πλέον επίσημα στοιχεία που δείχνουν τη συσσώρευση κεφαλαίων από τις επιχειρήσεις, είναι το ενεργητικό τους. Το σύνολο, δηλαδή, των οικονομικών και παραγωγικών πόρων που κατέχει και εκμεταλλεύεται μια επιχείρηση. Πρόκειται για ένα μέγεθος που εκφράζεται σε μετρητά, σε κτίρια, σε εγκαταστάσεις, σε μηχανές παραγωγής και μεταφορικά μέσα κ.ο.κ. Ο υπολογισμός του ενεργητικού των επιχειρήσεων γίνεται, αφού αφαιρεθεί το σύνολο των δαπανών που ξοδεύονται για την καλοπέραση των μεγαλομετόχων και αφού μοιραστούν τα κέρδη. Αρα, κάθε φορά που αυξάνεται το ενεργητικό μιας επιχείρησης, στην ουσία έχεις νέα συσσώρευση κεφαλαίων και κατ' επέκταση νέα αύξηση του επιχειρηματικού πλούτου.

Τα επίσημα, λοιπόν, στοιχεία δείχνουν ότι το ενεργητικό των μεγάλων επιχειρηματιών ομίλων για την περίοδο 2005 - 2009:

• Στον τομέα των τραπεζών και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών από 182,3 δισ. ευρώ εκτοξεύθηκε στα 566 δισ. ευρώ (αύξηση 210%).
• Στον υπόλοιπο εταιρικό τομέα που περιλαμβάνει τις μεγάλες «Ανώνυμες Εταιρείες» και τις «ΕΠΕ» 184,1 δισ. ευρώ, διαμορφώθηκε στα 266,7 δισ. ευρώ (αύξηση 45%).
• Συνολικά, τράπεζες και άλλες επιχειρήσεις αύξησαν το ενεργητικό τους από τα 366 δισ. ευρώ στα 832,7 δισ. ευρώ. Μέσα στην πενταετία, δηλαδή, το ενεργητικό, το κομμάτι του κοινωνικού πλούτου που καρπώθηκαν οι επιχειρήσεις, για να αυξήσουν το ενεργητικό τους, ήταν της τάξης των 466,3 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αποτελεί μέγεθος που ισούται με το 41,8% του ΑΕΠ της πενταετίας.

Αν στα παραπάνω ποσά προσθέσει κάποιος και τα αστρονομικού επιπέδου κέρδη που τσέπωσαν οι εκπρόσωποι των επιχειρηματικών ομίλων αυτήν την περίοδο, βγαίνει ένα ποσό της τάξης των 52,8 δισ. ευρώ. Αν τα αθροίσουμε με την προσαύξηση του ενεργητικού το κονδύλι μας γίνεται 519,1 δισ. ευρώ, ποσό που ισούται με το 46,6% του ΑΕΠ της πενταετίας.

Τοκοχρεολύσια καρμανιόλα

Οι διαδικασίες συσσώρευσης κεφαλαίων, όπως εκφράζονται μέσα από τη συνεχή αύξηση του ενεργητικού τους, ή από την ολοένα και υψηλότερη κερδοφορία τους, διευκολύνονται σημαντικά από την πολιτική που ασκούν οι κυβερνήσεις - στήριγμα του κεφαλαίου. Μια πολιτική που, πέρα από όλα τα άλλα, συνδυάζει μια σειρά φοροελαφρύνσεις και φοροαπαλλαγές, πληθώρα οικονομικών κινήτρων, ποικιλόμορφες χρηματοδοτήσεις, αναθέσεις έργων που καταβροχθίζουν δεκάδες επί δεκάδων δισεκατομμύρια. Ολα αυτά είναι κονδύλια που βγαίνουν από τον κρατικό κορβανά, είναι οι συμπληρωματικές, οι έμμεσες καταβολές των εργαζομένων προς το κεφάλαιο, ποσά που δημιουργούν αλλεπάλληλες τρύπες στα δημόσια οικονομικά, τα οποία οι αστικές κυβερνήσεις καλύπτουν με κρατικό δανεισμό. Μια πανάκριβη μέθοδος που ανακάλυψαν οι εκπρόσωποι της ολιγαρχίας, ώστε να καταφέρνουν να απομυζούν όσο γίνεται περισσότερο τον πλούτο της κοινωνίας. Ε, λοιπόν, η εξυπηρέτηση αυτού του χρέους, οι πληρωμές, δηλαδή, των τοκοχρεολυτικών δόσεων, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αιτίες αφαίμαξης των εργαζομένων.

Στην πενταετία που αναφερόμαστε, οι πληρωμές για την εξυπηρέτηση το δημόσιου χρέους διαμορφώθηκαν όπως φαίνονται στον πίνακα. Προσοχή στο άθροισμα. Μιλάμε για 210,4 δισ. ευρώ, τα οποία από το 2006 και μετά, χρόνο με το χρόνο αυξάνονται και με βάση τις συμφωνίες κυβέρνησης - τρόικας θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο. Αυτά τα 210,4 δισ. ευρώ, που είναι ένα από τα πλέον προκλητικά δώρα που προσφέρουν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στο τραπεζικό, ντόπιο και ξένο, κεφάλαιο, αντιπροσωπεύουν το 18,9% του ΑΕΠ της πενταετίας. Αν, μάλιστα, τα προσθέσουμε στα 466,3 δισ. ευρώ που είναι η αύξηση του ενεργητικού των επιχειρήσεων, μιλάμε συνολικά για 730 δισ. ευρώ, ή για το 65,5% του αθροιστικού ΑΕΠ, που κατευθύνεται απ' ευθείας στους εκπροσώπους του κεφαλαίου.

Σε όλα τα παραπάνω τώρα μπορούμε να προσθέσουμε τα κεφάλαια που ντόπιοι επιχειρηματίες φυγάδευσαν στο εξωτερικό (11,2 δισ. ευρώ), τα μερίσματα που έφυγαν στο εξωτερικό κύρια από πρώην ΔΕΚΟ, μετοχές των οποίων κατέχουν ξένοι επενδυτικοί όμιλοι (περίπου 10,5 δισ. ευρώ), δηλαδή συνολικά 21,7 δισ. ευρώ. Τέλος, αν στα ...χονδρά κονδύλια συνυπολογίσουμε και τα 28 δισ. ευρώ που δόθηκαν από τη ΝΔ ως πρώτο πακέτο για τη στήριξη των τραπεζών, βγαίνει μια συνολική σούμα που ξεπερνά τα 779,2 δισ. ευρώ.

Καταβρόχθισαν το 70%

Κοντολογίς. Μέσα σε μια πενταετία και πριν ακόμα ξεσπάσει η οικονομική κρίση, η κοινωνία εξασφάλισε αποκλειστικά από την εργασία των εργαζομένων την αύξηση του πλούτου της κατά 1.114 δισ. ευρώ. Ανεξάρτητα από το πώς παρουσιάζονται οι μοιρασιές που έγιναν, μέσα σε αυτήν την ίδια πενταετία, τα ταμεία της άρχουσας τάξης αυξήθηκαν κατά 780 δισ. ευρώ. Η οικονομική ολιγαρχία, δηλαδή, κατάφερε, αξιοποιώντας την πολιτική του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ να τσεπώσει το 70% του νέου πλούτου.

Μετά από μια τέτοιου είδους λεηλασία, που είναι σύμφυτη με το σύστημα και τις εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής, είναι λογικό επακόλουθο και το εύρος της οικονομικής κρίσης και τα μεγάλα ελλείμματα και το τεράστιο χρέος. Οπως λογική είναι και η εκτίμηση ότι μετά από ένα τέτοιο πλιάτσικο, με στόχο την υπερσυσσώρευση κεφαλαίων, καμιά μορφή αστικής διαχείρισης, δεν μπορεί να δώσει λύσεις που να ανταποκρίνονται στο συμφέρον των λαϊκών στρωμάτων.

Ο λαϊκός θυμός που εντείνεται όταν αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος της σε βάρος μας κλοπής δεν πρέπει, βέβαια, να πνίγεται μέσα στη μαυρίλα των αδιεξόδων που δημιουργεί το σύστημα και οι φορείς του. Ούτε να εκτονώνεται στην προσμονή ότι κάτι θα αλλάξει. Για να πιάσει τόπο, είναι ανάγκη να μετουσιώνεται σε αντίσταση και δράση. Δράση ενάντια στην πολιτική που κλέβει τον ιδρώτα εκατομμυρίων εργαζομένων, που λεηλατεί τον κοινωνικό πλούτο, που καταστρέφει τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, που εντείνει καθημερινά την επιθετικότητα σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων μόνο και μόνο για να τη βγάλουν καθαρή οι τραπεζίτες και οι άλλες ομάδες του κεφαλαίου. Δράση για την ανατροπή της πολιτικής οπισθοδρόμησης της κοινωνίας, δράση για τη διεκδίκηση φιλολαϊκών επιλογών για ριζικές ανατροπές στην κατεύθυνση της οικοδόμησης μιας κοινωνίας, που στο επίκεντρό της θα έχει αποκλειστικά τους εργαζόμενους και το λαό και στρατηγικό της στόχο την ολόπλευρη ικανοποίηση των συνεχώς αυξανόμενων αναγκών τους.

Γιώργος ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ