«Μεγάλα καράβια, μεγάλες φουρτούνες», λέει ο λαός. Θα μπορούσε να παραφραστεί σε «πολλοί αγωγοί, πολλά βάσανα». Την ίδια ώρα που πέφτουν βόμβες στη Λιβύη για το πετρέλαιο, στην Ελλάδα εκθειάζεται και υλοποιείται η πολιτική του «ενεργειακού κόμβου», η οποία στην πράξη, ακόμη και τώρα στην αρχή, εμφανίζεται περισσότερο επισφαλής απ' όσο θα ήθελαν οι υποστηρικτές της.Πετρελαιαγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης, ITGI (αγωγός φυσικού αερίου Τουρκίας, Ελλάδας, Ιταλίας), TAP (Trans Adriatic Pipeline), «Nabucco», «South Stream», IGB (ελληνοβουλγαρικός φυσικού αερίου), είναι μερικοί από τους αγωγούς στους οποίους συμμετέχει ή με τους οποίους αντιπαρατίθεται ελληνικό κεφάλαιο, μέσα σε ένα ρευστό περιβάλλον εύθραυστων συμμαχιών που μεταλλάσσονται διαρκώς. Παράλληλα, οι περισσότεροι εντάσσονται στο λεγόμενο «Νότιο Διάδρομο» που χαίρει της στήριξης της ΕΕ για τη διαφοροποίηση πηγών τροφοδοσίας, ώστε να περιοριστεί η ρωσική επιρροή.
Σ' αυτούς τους υπό ανάπτυξη αγωγούς ελπίζουν πολλοί. Κάποιοι βρίσκονται στην Ελλάδα και συμμετέχουν ήδη στον ένα ή τον άλλο βαθμό σε σχέδια και επενδύσεις που εκπονούνται από πολύ μεγαλύτερα «πορτοφόλια». Οι αντιθέσεις είναι πολλές και οι εξελίξεις διαρκείς. Ο ITGI και ο «Nabucco» θα ενισχυθούν οικονομικά από την ΕΕ - αν και εφόσον προχωρήσει η υλοποίησή τους - ενώ για τον «South Stream» γίνεται προσπάθεια από την Ελλάδα και άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ, ώστε να χαρακτηριστεί «έργο ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος» και να πάρει το δικό του δρόμο έγκρισης και χρηματοδότησης. Οι 2 αγωγοί, στους οποίους συμμετέχουν ελληνικά κεφάλαια, θεωρούνται ανταγωνιστικοί του «Nabucco». Η ΕΕ θέλει το συντομότερο δυνατό να απορροφά 40 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου το χρόνο από το Αζερμπαϊτζάν και την περιοχή της Κασπίας. Μόνο που το Αζερμπαϊτζάν (στην πραγματικότητα, η κοινοπραξία που ελέγχει το μεγάλο κοίτασμα «Shah Deniz», Βρετανοί, Νορβηγοί, Ρώσοι, Γάλλοι κ.ά.), το οποίο δηλώνει ότι υποστηρίζει... όλους τους αγωγούς, στην πράξη ίσως δυσκολευτεί να τους ικανοποιήσει. Από αυτό περιμένει ο «Nabucco», όσο και ο ITGI και ο TAP. Η κοινοπραξία βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις και αναμένεται να κλείσει συμφωνίες για τους αγωγούς που θα τροφοδοτεί τον επόμενο Ιούνη, και από αυτό θα εξαρτηθεί το μέλλον των υφιστάμενων σχεδίων. Στο πλαίσιο αυτό, ασκούνται πιέσεις από την ΕΕ για συγχώνευση «Nabucco» και ITGI, ενώ για τον TAP είναι αναγκαία η σύνδεση με τον IGTI. Οσο για τον πετρελαιαγωγό, η αμερικανική αντίθεση φαίνεται να επιδρά - αν και δεν έχει ειπωθεί η τελευταία λέξη - καθώς η λειτουργία του θα σημάνει αύξηση των ποσοτήτων πετρελαίου από Ρωσία και Καζακστάν και ενδεχομένως ανταγωνιστικότερες τιμές.
Αυτό είναι, τελικά, οι αγωγοί. Ενα κουβάρι από σωλήνες και πολύ μεγάλα συμφέροντα που ενίοτε συναντώνται και διαπλέκονται, αφού πολλές φορές, ακόμη και όταν είναι ανταγωνιστικοί μεταξύ τους, συμμετέχουν στην εκμετάλλευσή τους οι ίδιες χώρες (οι αστικές τάξεις τους)! Στον «Nabucco», που υποστηρίζουν οι ΗΠΑ, συμμετέχει η Τουρκία, όπως και στον ITGI. Η Τουρκία συνεργάζεται μέσω του «Blue Stream» με τη Ρωσία, η οποία προωθεί τον ανταγωνιστικό «South Stream». Στον οποίο συμμετέχει και η Βουλγαρία, που συμμετέχει και στον «Nabucco», ενώ συνεργάζεται με την Ελλάδα για το δεύτερο αγωγό σύνδεσης, τον IGB, και κάνει «νερά» για τον Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη. Και την ίδια ώρα οι Ιταλοί συμμετέχουν στον ITGI και στον IGB και στον «South Stream». Ελβετοί και Νορβηγοί συνεργάζονται με τους Γερμανούς στον TAP που θα παίρνει αέριο από Ιράν, Αζερμπαϊτζάν ίσως και Ρωσία, κάτι που είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τον «Nabucco»! Και όσο εμβαθύνει κανείς θα βρίσκει κι άλλες διαπλοκές, με αμερικάνικο «χρώμα».
Οι αγωγοί
Ο αγωγός φυσικού αερίου ITGI (Διηπειρωτικός Αγωγός Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας) επιδιώκει να τροφοδοτεί την ΕΕ με αζέρικο φυσικό αέριο. Η συνολική μεταφορική ικανότητα θα ξεπερνά τα 10 δισ. κ.μ. αερίου με προοπτική τα 15 δισ. κ.μ. Το χερσαίο τμήμα του έχει μήκος 600 χλμ. και το υποθαλάσσιο, που εκκρεμεί η κατασκευή του, υπολογίζεται σε 200 χλμ. (Θεσπρωτία - Ιταλία). Μέτοχοι είναι η ΔΕΠΑ (35% Λάτσης), η ιταλική «Edison» και η τουρκική «Botas». Στο υποθαλάσσιο τμήμα μέτοχοι είναι η «Edison» και η ΔΕΠΑ. Το ελληνικό χερσαίο τμήμα έχει κατασκευαστεί από τη ΔΕΣΦΑ. Μέρος του ITGI λογίζεται και ο διασύνδετήριος αγωγός Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB), μήκους 168 χλμ. που θα συνδέσει την Κομοτηνή με την Στάρα Ζαγκόρα της Βουλγαρίας. Το κόστος υπολογίζεται στα 140 εκατ. ευρώ. Οι προοπτικές του είναι φιλόδοξες, καθώς η διασύνδεσή του με το σύστημα μεταφοράς της Βουλγαρίας και στη συνέχεια οι διαδοχικές συνδέσεις με γειτονικές χώρες θα διαμορφώσουν έναν άτυπο νέο αγωγό που θα έχει πρόσβαση και στο αζέρικο αέριο, αλλά και στο υγροποιημένο που θα μπαίνει στο ελληνικό σύστημα μέσω του σταθμού της Ρεβυθούσας. Κατασκευάζεται από κοινή εταιρεία των «IGI Poseidon» (ισομερής συμμετοχή «Edison» και ΔΕΠΑ) και «Bulgarian Energy Holding EAD».
Ο πετρελαιαγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης έχει περάσει από «40 κύματα», αλλά παραμένει στο προσκήνιο. Σ' αυτήν τη φάση γίνονται συναντήσεις στις Βρυξέλλες, με την ΕΕ να έχει αναλάβει, κατόπιν αιτήματος, το συντονισμό επί των διασυνοριακών περιβαλλοντικών ζητημάτων. Ως «αδύναμος κρίκος» εμφανίζεται η Βουλγαρία. Ο αγωγός θα έχει συνολικό μήκος περίπου 280 χλμ., εκ των οποίων τα 135 χλμ. θα βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος. Το κόστος του υπολογίζεται σε 1 δισ. ευρώ. Θα έχει δυνατότητα μεταφοράς 35 έως 50 εκατ. τόνων αργού πετρελαίου ετησίως. Στόχος είναι να αποσυμφορηθεί η κίνηση των δεξαμενοπλοίων που μεταφέρουν πετρέλαιο μέσω του Βοσπόρου και των Στενών των Δαρδανελίων με παράλληλη αύξηση των ποσοτήτων. Σημαντικές είναι οι περιβαλλοντικές ενστάσεις, όχι μόνο για τη χερσαία διαδρομή του αγωγού, αλλά και για τις καταστροφικές συνέπειες πιθανού ναυτικού ατυχήματος στο Αιγαίο.
Η Ρωσία έχει εγγυηθεί το πετρέλαιο που θα περνά από τον αγωγό και συμμετέχει με 51% στη διεθνή κοινοπραξία του έργου. (Στη ρωσική εταιρεία συμμετέχουν οι «Τransneft» με 33,34%, η «Rosneft» και η «Gazpromneft», που έχουν από 33,3%). Η Βουλγαρία συμμετέχει με 24,5% μέσω της «Bulgargas». Η Ελλάδα επίσης με 24,5% συνολικά, μέσω της κοινοπραξίας ΕΛΠΕ ΑΕ - Θράκη ΑΕ (Λάτσης 35% - Κοπελούζος 75%) και του ελληνικού Δημοσίου που κατέχει το 1%. Την περασμένη Τετάρτη εξετάστηκαν στο Υπουργικό Συμβούλιο οι ρυθμίσεις για τη διαδρομή, τις απαλλοτριώσεις και τις προνομιακές διατάξεις υπέρ των εταιρειών του αγωγού.
Ο ελληνορωσικός αγωγός φυσικού αερίου «South Stream» είναι τμήμα του πολύ μεγαλύτερου σχεδίου που αναπτύσσουν η Ρωσία με την Ιταλία και τη Γαλλία («Gazprom» και ιταλική ENI και EDF). Θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο από το Νοβοροσίσκ της Ρωσίας στη Βουλγαρία, διαμέσου της Μαύρης Θάλασσας με υποθαλάσσιο αγωγό περίπου 900 χλμ. Από εκεί θα πάρει δύο κατευθύνσεις: Ο βόρειος άξονας θα καταλήγει στην Αυστρία (όπως προβλέπεται και για τον «Nabucco») και ο νότιος άξονας στην Ιταλία μέσω Ελλάδας. ΔΕΣΦΑ και «Gazprom» έχουν συστήσει κοινή εταιρεία κατασκευής και εκμετάλλευσης του αγωγού.
Ο αγωγός «Nabucco», με μήκος 3.900 χλμ., θα μεταφέρει αέριο από Κασπία, Μέση Ανατολή και Αίγυπτο στην Αυστρία και την υπόλοιπη Ευρώπη μέσω Τουρκίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Ουγγαρίας. Συμμετέχουν στο σχέδιο οι MOL (Ουγγαρία), RWE (Γερμανία), OMV (Αυστρία), «Botas», «Bulgargaz» και «Τransgaz» (Ρουμανία). Το κόστος του υπολογίζεται στα 7,4 δισ. ευρώ και ο στόχος για τη μεταφορική του ικανότητα είναι τα 31 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου ανά έτος. Εάν δεν εξασφαλίσει σημαντικές ποσότητες από το Αζερμπαϊτζάν ενδέχεται να μην προχωρήσει.
Ο αγωγός φυσικού αερίου TAP προωθείται από την ελβετική EGL (42,5%), τη νορβηγική «Statoil» (42,5 %) και εσχάτως τη γερμανική «E.ON Ruhrgas» (15%). Επιδιώκει να μεταφέρει φυσικό αέριο από την Κασπία στην Ιταλία, μέσω Ελλάδας (σύνδεση με ITGI) και Αλβανίας. Θα έχει συνολικό μήκος 520 χλμ., κόστος 1,5 δισ. ευρώ και μεταφορική ικανότητα κατ' αρχήν 10 δισ. κ.μ. αερίου. Εχει πρόσβαση στο κύριο κοίτασμα του Αζερμπαϊτζάν «Shah Deniz» μέσω της «Statoil» που συμμετέχει σ' αυτό και συμφωνία με το Ιράν για τη μισή και πλέον ποσότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου