Σημάδια έντασης της κρίσης εντός και εκτός Ευρωζώνης
Στην ημερήσια διάταξη της ατζέντας της καπιταλιστικής κρίσης στην Ευρωζώνη και ευρύτερα, κυριάρχησαν την προηγούμενη βδομάδα θέματα που αφορούν στη διεύρυνση της κρίσης και σε άλλες καπιταλιστικές οικονομίες σε Ευρώπη και Αμερική, οι πιθανότητες παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στο δανεισμό των χωρών της Ευρωζώνης, το ενδεχόμενο διάσπασης ή συρρίκνωσης της Ευρωζώνης όπως και σαφή σημάδια έντασης των ενδοκαπιταλιστικών ανταγωνισμών και αντιθέσεων.
Καθημερινές έχουν γίνει οι συζητήσεις από παράγοντες των μονοπωλίων γύρω από το μέλλον της Ευρωζώνης και το ενδεχόμενο διάσπασής της ή αποχώρησης χωρών. Το πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Bundesbank Otmar Issing, αποκαλούμενος «αρχιτέκτονας του ευρώ», επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ μεταξύ 1999 - 2006, σε συνέντευξή του στο CNBC.com, αναφέρει ότι «η Ευρωζώνη θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει με λιγότερα μέλη και όσα κράτη - μέλη δεν τα καταφέρνουν, θα πρέπει να αποχωρούν». Ο ίδιος, διεκδικώντας για τους εκπροσώπους του τραπεζικού κεφαλαίου άμεσο πολιτικό ρόλο, προτρέπει τους πολιτικούς που αντιτίθενται στην πολιτική Μέρκελ «να βγάλουν το σκασμό».
Δεν έλειψαν και οι κινήσεις αλληλοϋπονόμευσης ανάμεσα στα μεγάλα καπιταλιστικά κέντρα Αμερικής και Ευρώπης, σημάδια ότι χοντραίνει το παιχνίδι, στο πλαίσιο της αξιοποίησης της παγκόσμιας ιμπεριαλιστικής κρίσης για τη βελτίωση της θέσης του κάθε κέντρου στον παγκόσμιο καταμερισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 6 Αυγούστου έγινε γνωστό, μέσω της βρετανικής εφημερίδας «Financial Times», πως οι ΗΠΑ ετοιμάζονται για ενδεχόμενη κατάρρευση της Ευρωζώνης και συγκεκριμένα οι τράπεζές τους παίρνουν μέτρα προστασίας των επενδύσεών τους στην ΕΕ... Αντίστοιχη είδηση υπήρχε και στη βρετανική εφημερίδα «Times» του Λονδίνου, που αναφέρει ότι ο πετρελαϊκός κολοσσός «Shell» αποφάσισε να αποσύρει μέρος των καταθέσεών του από την Ευρώπη, θεωρώντας την Ευρωζώνη «περιοχή υψηλού ρίσκου».
Γερμανία: Πτώση βιομηχανικής παραγωγής
Η κρίση δεν αφήνει έξω ούτε τη Γερμανία, όπου άρχισαν να καταγράφονται σαφή σημάδια μετάδοσης της καπιταλιστικής κρίσης, σε πρώτη φάση υπό τη μορφή συνεπειών από άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Τις τελευταίες βδομάδες δημοσιοποιήθηκαν στη Γερμανία μια σειρά από κακούς οικονομικούς δείκτες, γεγονός, όπως σημειώνεται, «που υποδηλώνει ότι η χώρα δεν βρίσκεται πλέον στο απυρόβλητο της κρίσης στην Ευρωζώνη». Τον Ιούνη η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε μεγαλύτερη πτώση από το προβλεπόμενο, αγγίζοντας το 0,9%, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε την περασμένη Τρίτη στη δημοσιότητα το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών. Επίσης, την ίδια μέρα είχε ανακοινωθεί ότι οι παραγγελίες μειώθηκαν κατά 1,7%, ενώ η ζήτηση από τις 17 χώρες της Ευρωζώνης έπεσε κατά 4,9%, ποσοστά υψηλότερα απ' όσο υπολόγιζαν οι αναλυτές. Οι λιανικές πωλήσεις συνέχισαν να μειώνονται και τον Ιούνη, όπως είχε ήδη γίνει επίσης τον Απρίλη και το Μάη, ενώ οι πωλήσεις αυτοκινήτων μειώθηκαν κατά 5% μέσα σε ένα χρόνο.
Γαλλία: Προς την ύφεση
Επίσης και η γαλλική οικονομία βαδίζει προς την ύφεση, σύμφωνα με την Τράπεζα της Γαλλίας, που εκτιμά ότι το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 0,1% κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους. Στο σύνολο της Ευρωζώνης η ύφεση της ιδιωτικής δραστηριότητας συνεχίστηκε και τον Ιούνη. Με χαρακτηριστικότερο δείκτη αυτόν της ανεργίας, που έφτασε στο ποσοστό - ρεκόρ του 11,2% και αναμένεται να συνεχίσει την ανοδική πορεία του.
Στο κατώφλι της καπιταλιστικής κρίσης βρίσκεται η Μ. Βρετανία, η οποία δεν ανήκει στη ζώνη του ευρώ. Τελευταία εντείνεται ο προβληματισμός για την παραμονή της χώρας στην ΕΕ και γι' αυτό ακούγεται η άποψη για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι. Στο μεταξύ, η ύφεση της βρετανικής οικονομίας δείχνει για τα καλά τα δόντια της. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, που παραδοσιακά συνδέονται με ενίσχυση των δεικτών ανάπτυξης τους μήνες πριν από την έναρξή τους, κάτι τέτοιο δε φάνηκε στη Βρετανία. Η στατιστική αρχή της χώρας ανακοίνωσε ότι η Μ. Βρετανία εμφάνισε το μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα από την έναρξη καταγραφής των στοιχείων, πριν 15 χρόνια.
Και ...ανάκαμψη
Συνεχίστηκαν τα δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία η ΕΚΤ ετοιμάζεται να παρέμβει πολύ σύντομα, με αγορές κρατικών ομολόγων χωρών με προβλήματα, κυρίως της Ισπανίας και της Ιταλίας. Επίσης, εκτιμούν ότι η Ισπανία βρίσκεται πολύ κοντά στο να ζητήσει βοήθεια, ενώ η Ιταλία φέρεται να έχει συζητήσει, σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου, εάν η χώρα θα πρέπει να ζητήσει επίσημα από τα ευρωπαϊκά ταμεία διάσωσης να παρέμβουν με αγορές ομολόγων. Την ίδια ώρα, στην Ισπανία οι εκδόσεις των διετών κρατικών ομολόγων σημείωσαν άνοδο 46 μονάδων βάσης. Ετσι, η «απόδοση», δηλαδή το επιτόκιο, του διετούς ομολόγου διαμορφώθηκε στο 4,024% και του 10ετούς στο 7,01%, δέκα μονάδες βάσης υψηλότερα σε σύγκριση με την Τρίτη. Μετά από αυτές τις εξελίξεις εντάθηκαν οι συζητήσεις για το ενδεχόμενο η Ισπανία να ζητήσει την ένταξή της σε «σχέδιο διάσωσης».
Την ίδια ώρα και ενώ η κρίση όλο και περισσότερο πλήττει τη ζωή των λαών, έρχονται και ορισμένα στοιχεία που δείχνουν τι ακριβώς εννοούν όσοι μιλάνε για «ανάκαμψη». Σύμφωνα με μηνιαία έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οι χώρες της Νότιας Ευρώπης που αντιμετωπίζουν προβλήματα έχουν γίνει πιο... ανταγωνιστικές στις κύριες εξαγωγικές τους αγορές, ενισχυμένες από την υποχώρηση του ευρώ. Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΚΤ, η Ιρλανδία έχει κερδίσει 7,2% σε ανταγωνιστικότητα σε σχέση με τους εμπορικούς της εταίρους εντός και εκτός Ευρωζώνης στο 12μηνο μέχρι τον Ιούλη, ενώ η Ελλάδα κέρδισε 4,4% και η Ισπανία 4%. Η Πορτογαλία και η Ιταλία επίσης εμφάνισαν κέρδη, αλλά μικρότερα. Το ενιαίο νόμισμα έχασε το 7,3% της αξίας του από τον Ιούλη του 2011 έως το φετινό Ιούλη, προσφέροντας υποτίθεται «ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα» σε όλες τις χώρες - μέλη της Ευρωζώνης. Σημειώνεται ακόμα πως όλες οι περιφερειακές χώρες, με εξαίρεση την Ιταλία, είναι ακόμη λιγότερο ανταγωνιστικές σε σχέση με τους εμπορικούς εταίρους, απ' ό,τι ήταν το 1998, όταν δημιουργήθηκε το ευρώ. Από όλες τις χώρες που έχουν «διασωθεί» ή που αντιμετωπίζουν προβλήματα από την κρίση χρέους, η Ισπανία έχει χάσει το περισσότερο έδαφος και ακολουθεί η Ελλάδα. Το διάστημα αυτό, από το 1998, τα περισσότερα κέρδη ανταγωνιστικότητας εμφάνισαν οι Γερμανία και Φινλανδία, 13,8% και 10,3% αντίστοιχα.
Ιταλία: «Μνημονιακή» πολιτική χωρίς μνημόνια και τρόικα
Από την Ιταλία έρχεται η επιβεβαίωση ότι η λεηλασία λαϊκών εισοδημάτων μπορεί να γίνει και χωρίς μνημόνια και τρόικες, όπου την Τρίτη το βράδυ το ιταλικό Κοινοβούλιο υπερψήφισε το πρόγραμμα περικοπής δημόσιων δαπανών ύψους 26 δισ. ευρώ για την επόμενη τριετία. Επίσης, «πέρασε» η μείωση των νοσοκομειακών κλινών και ο ορισμός μιας κοινής «αποζημίωσης» για το μεσημεριανό των δημοσίων υπαλλήλων με πλαφόν τα 7 ευρώ. Στο εξής οι μέρες αδείας των εργαζομένων που θα μένουν ανεκμετάλλευτες, δε θα μετατρέπονται σε επιπλέον επίδομα του μισθού. Επίσης, προωθείται και ιταλικός «Καλλικράτης» με τη μείωση των ιταλικών περιφερειών από 115 σε 45. Από την Ιταλία έρχεται ένα ακόμα δείγμα «μνημονιακής» πολιτικής χωρίς μνημόνιο και τρόικα. Το ιταλικό Δημόσιο και η Τοπική Αυτοδιοίκηση της χώρας αποφάσισαν να πουλήσουν μέρος της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, αναφέρεται σε ειδικό εκτενές ρεπορτάζ της αμερικανικής εφημερίδας «The Wall Street Journal». Πρόκειται για 350 μέγαρα, κάστρα, πρώην φυλακές και αποθήκες.
Νέο «κούρεμα»
Η Ελλάδα είναι μόνιμα στο στόχαστρο των καπιταλιστικών κέντρων, των σχολίων τους, των εκτιμήσεών τους αλλά και της προπαγάνδας τους. Μεγάλη σπέκουλα γίνεται γύρω από την απόφαση που έλαβε στις 2 Αυγούστου η ΕΚΤ, που υποτίθεται πως «απέτρεψε τη χρεοκοπία της Ελλάδας». Η απόφαση έγινε γνωστή τρεις μέρες μετά από τη γερμανική εφημερίδα «Die Welt». Ουσιαστικά αυτό που έκανε η ΕΚΤ είναι να εξασφαλίσει πως θα πληρωθεί στις 20 Αυγούστου τα ελληνικά ομόλογα αξίας 3,2 δισ., που απέκτησε σε τιμή πολύ κάτω από το 50% της ονομαστικής αξίας τους. Δηλαδή, η ΕΚΤ μόνο από αυτή την κίνησή της θα κερδίσει 1,5 - 2 δισ. ευρώ! Αυτό που έκανε η ΕΚΤ είναι να... επιτρέψει στην Τράπεζα της Ελλάδας να μαζέψει 4 δισ. ευρώ μέσω βραχυπρόθεσμων δανείων με εγγύηση κρατικά χρεόγραφα ως ενέχυρο για παροχή ρευστότητας μέσω του Συστήματος Εκτάκτου Ανάγκης (ELA), αυξάνοντας το όριο στα 7 δισ. ευρώ. Στη σκυταλοδρομία της φημολογίας για το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη πήρε μέρος και ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ, Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος στις 7 Αυγούστου σε συνέντευξή του στο γερμανικό τηλεοπτικό σταθμό WDR είπε πως μια τέτοια εξέλιξη, «με τα σημερινά δεδομένα, θα ήταν διαχειρίσιμη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι επιθυμητή».
Παράλληλα, συνεχίστηκε και η συζήτηση γύρω από το στόχο του 120% του ΑΕΠ για το ελληνικό χρέος στο τέλος της δεκαετίας. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν σχολιάζοντας δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας «Wall Street Journal», σύμφωνα με το οποίο το ΔΝΤ εισηγείται στις χώρες της Ευρωζώνης σειρά προτάσεων για ελάφρυνση του βάρους του χρέους από τα δάνεια στήριξης, δήλωσε πως ο στόχος δε θα μειωθεί από το 120% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με την εφημερίδα, ένας τρόπος να γίνει αυτό θα ήταν οι χώρες της Ευρωζώνης που έχουν δώσει «στήριξη» να διαγράψουν μέρος των οφειλομένων. Η ηπιότερη από τις προτάσεις γι' αυτό, σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα, προβλέπει μείωση των επιτοκίων στις χορηγήσεις από τα ευρωπαϊκά κράτη. Για τα επιτόκια στη διετία που λήγει το 2014, η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει 39 δισ. ευρώ, αναφέρεται. Αλλη πρόταση είναι η απομείωση κατά 30% στα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν ΕΚΤ και εθνικές κεντρικές τράπεζες. Η ονομαστική τους αξία, σύμφωνα με την πηγή που επικαλείται η «Wall Street Journal», φτάνει τα 50 δισ. ευρώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου