Κορυφώνονται οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις καθώς ολοένα και πιο ανοιχτά εκφράζονται οι ενδο-ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις αλλά και οι περιφερειακοί διαγκωνισμοί για το τι μέλλει γενέσθαι στη Συρία, όπου, πλέον, τα γεγονότα λαμβάνουν, κατά κοινή ομολογία και κατά παραδοχή και της ίδιας της συριακής ηγεσίας, διαστάσεις πολέμου. Το βλέμμα όλων είναι στραμμένο προς τις νέες συμπληρωματικές προτάσεις που παρουσίασε ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου, Κόφι Ανάν. Οπως όλα δείχνουν, πρόκειται για μια διαπραγμάτευση βήμα το βήμα, από αντάλλαγμα σε αντάλλαγμα και από δέλεαρ σε δέλεαρ, ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, η οποία το πιθανότερο είναι ότι θα συνεχιστεί και με την ολοκλήρωση της χτεσινής συνόδου της Γενεύης υπό τον Ανάν.
Το «συμπληρωματικό» σχέδιο Ανάν
Σύμφωνα με τις διαρροές που υπήρχαν από διπλωματικές πηγές, πριν αρχίσει η Σύνοδος, οι προτάσεις Ανάν ζητούν να καταληχθεί ένα «σαφές και αμετάκλητο πλαίσιο δράσεων» το οποίο θα θέσει τα θεμέλια για την έναρξη πολιτικής μετάβασης στη Συρία και θα βασιστεί στη σύσταση μιας «προσωρινής κυβέρνησης εθνικής ενότητας». Στις προτάσεις Ανάν φέρεται ν' αναφέρεται ξεκάθαρα ότι σε αυτήν την κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» θα πρέπει να συμμετάσχουν εκπρόσωποι και των δύο εμπλεκόμενων πλευρών με εξαίρεση, όπως τονίζεται, προσώπων των οποίων «η παρουσία θα μπορούσε να υπονομεύσει την αξιοπιστία της μετάβασης και να θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητα και τη συμφιλίωση».
Πρόκειται για την αποστροφή που, όπως όλα δείχνουν, θα αποτελέσει το νέο πεδίο ερμηνειών και ενδο-ιμπεριαλιστικών τριβών αφού η κάθε πλευρά επιδιώκει να της δώσει το δικό της περιεχόμενο. Στόχος της «προσωρινής κυβέρνησης εθνικής ενότητας» είναι, πάντα σύμφωνα με τις διαρροές, να δρομολογήσει τη διενέργεια «εθνικού διαλόγου», στο πλαίσιο του οποίου θα γίνει αναθεώρηση του Συντάγματος και της δικαστικής εξουσίας (και τα δύο αυτά ζητήματα θα τεθούν σε δημοψήφισμα). Στη συνέχεια θα δρομολογηθεί η διενέργεια πολυκομματικών εκλογών για τα νέα θεσμικά όργανα που θα έχουν δημιουργηθεί.
Για την όλη αυτή διαδικασία, ο Ανάν φέρεται να ζητά να τεθεί ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα καθώς και ν' αποφασιστεί μηχανισμός εφαρμογής της. Τέλος γίνεται ξεκάθαρο ότι όλες αυτές οι νέες προτάσεις στηρίζονται στην εφαρμογή των βασικών σημείων του υπάρχοντος σχεδίου αποκλιμάκωσης, δηλαδή στην ολική και άμεση κατάπαυση πυρός, στην απόσυρση στρατού και ενόπλων από τις πόλεις, στη διασφάλιση ελεύθερης μετακίνησης για τους δημοσιογράφους και απρόσκοπτης μεταφοράς παντού ανθρωπιστικής βοήθειας, στην απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων.
Στη Σύνοδο έχουν κληθεί να συμμετάσχουν τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας - ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Βρετανία, Κίνα - η ΕΕ και ο Αραβικός Σύνδεσμος και οι Τουρκία, Κατάρ, Κουβέιτ, Ιράκ. Παρά τις επίμονες ρωσικές πιέσεις δεν προσκλήθηκε το Ιράν, πρόταση με την οποία φέρεται να συμφωνούσε ο Ανάν, συμμεριζόμενος την άποψη της Μόσχας ότι πρέπει να «μην περιθωριοποιούνται όλες εκείνες οι δυνάμεις που ασκούν επιρροή στα τεκταινόμενα στη Συρία και στην ευρύτερη περιοχή», αλλά απέρριψαν επιμόνως οι ΗΠΑ. Σε μια προσπάθεια περισσότερο εξισορρόπησης «για τα μάτια του κόσμου» δεν προσκλήθηκε, τελικά, ούτε η Σ. Αραβία, που επίσης ασκεί επιρροή, αλλά ούτε και ο γειτονικός στη Συρία, Λίβανος, που επηρεάζεται, ήδη, άμεσα από τις εξελίξεις.
Σκληρά «παζάρια» και ανταλλάγματα
Σε πρώτο επίπεδο, όλοι οι προσκεκλημένοι στη Σύνοδο δήλωναν ότι στηρίζουν και την νέα πρόταση Ανάν. Ηδη, όμως, οι διαφοροποιήσεις με αφορμή τις ερμηνείες του ποιος «δεν υποσκάπτει με την παρουσία του» τις προσπάθειες συμφιλίωσης έχουν αρχίσει.
Ετσι, η Μόσχα έσπευσε να καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να συναινέσει σε καμία πρωτοβουλία που θα αποτελεί «παρέμβαση στα εσωτερικά της Συρίας» υπαγορεύοντας ποιος θα συμμετάσχει και ποιος όχι στο μεταβατικό «πολιτικό πλαίσιο». Προφανώς δεν είναι διόλου τυχαία η χρονική συγκυρία που ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν επέλεξε για να πραγματοποιήσει περιοδεία σε Ισραήλ, Παλαιστινιακά εδάφη και Ιορδανία - στις αρχές της εβδομάδας. Σύμφωνα με αναλυτές, η Μόσχα φρόντισε να ξεκαθαρίσει στους συνομιλητές της τη στάση της απέναντι στη Συρία υπενθυμίζοντάς τους, κιόλας, κυρίως στο Ισραήλ, τις στενές οικονομικές και εμπορικές διμερείς σχέσεις.
Θεωρητικώς, με το νέο «ενισχυμένο σχέδιο» Ανάν συμφωνεί και η Ουάσιγκτον. Εντούτοις, οι ΗΠΑ πιέζουν, διατυπώνοντας τη θέση ότι ο Ασαντ έχει χάσει τη «νομιμοποίησή» του, να θέσουν όρια στο ποιος θα συμμετάσχει στην προτεινόμενη «μεταβατική κυβέρνηση εθνικής ενότητας». Το να βρεθεί μια εξισορροπιστική συμβιβαστική λύση ανάμεσα στις δύο ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που μοιάζουν να ηγούνται των δύο «στρατοπέδων» που έχουν, μέχρι στιγμής, δημιουργηθεί στο ζήτημα της Συρίας, και κατ' επέκταση του Ιράν, στη συνάντηση Λαβρόφ - Κλίντον στην Πετρούπολη αργά το βράδυ της Παρασκευής, θεωρούνταν μάλλον απίθανο, με τις περισσότερες εκτιμήσεις να συγκλίνουν στο ότι το πιθανότερο ήταν να υπάρξει ένας νέος γύρος διπλωματικών ερμηνειών και ελιγμών.
Το βέβαιο, όμως, είναι ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός, έχοντας αρχίσει να λειτουργεί επιθετικότερα, επιδιώκει να «διαρρήξει» το «μέτωπο» που έχει δημιουργηθεί μεταξύ Ρωσίας - Κίνας ως προς τα ζητήματα Συρίας - Ιράν, γι' αυτό και μόλις δύο 24ωρα πριν από την πραγματοποίηση της Συνόδου της Γενεύης, η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι εξαιρεί την Κίνα (και τη Σιγκαπούρη) από τις κυρώσεις που επιβάλλονται στις πετρελαϊκές εξαγωγές. Πρόκειται για σημαντικό «δώρο» προς το Πεκίνο, που αν και έχει μειώσει τις ποσότητες πετρελαίου που εισάγει από το Ιράν, δεν παύει να εξαρτά σε σημαντικό βαθμό την ανάπτυξή του από το ιρανικό πετρέλαιο.
Πολεμικό κλίμα
Παράλληλα με τους διπλωματικούς ενδο-ιμπεριαλιστικούς διαξιφισμούς, σταδιακά στήνεται και ένα σκηνικό «πολέμου» στην ευρύτερη περιοχή. Οι ΗΠΑ, μέρα με την ημέρα, ανεβάζουν το στρατιωτικό θερμόμετρο προωθώντας δυνάμεις τους στην ευρύτερη περιοχή. Προς την ανατολική Μεσόγειο κατευθύνεται το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «Αϊζενχάουερ», το οποίο αναμένεται να κάνει στάση στη Ρόδο μεταξύ 13-16 Ιούλη. Ο ακριβής προορισμός του αεροπλανοφόρου και των συνοδευτικών πλοίων, δεν είναι σαφής αφού έχει ανακοινωθεί μόνο ότι έχει ως αποστολή να ενισχύσει τον 6ο Στόλο (που δραστηριοποιείται στη Μεσόγειο) αλλά και τον 5ο (που δραστηριοποιείται στον Περσικό, όπου κινούνται άλλα δύο αμερικανικά αεροπλανοφόρα, όπως και πολλά άλλα πολεμικά πλοία, όχι μόνο αμερικανικά αλλά και βρετανικά και γαλλικά).
Η Ρωσία φέρεται να αποστέλλει επιπλέον πλοία στη ναυτική βάση που διατηρεί στο Ταρτούς της Συρίας, μια κίνηση που επισήμως η Μόσχα χαρακτηρίζει «ρουτίνας» λέγοντας ότι σχετίζεται με τη μεταφορά προμηθειών και εφοδίων. Η Τουρκία, από την άλλη, με αφορμή την κατάρριψη του τουρκικού μαχητικού την περασμένη Παρασκευή, σε συριακό ενάεριο χώρο αναπτύσσει στα σύνορα με τη Συρία (όπου έχουν στηθεί καταυλισμοί για τους πρόσφυγες οι οποίοι χρησιμοποιούνται και ως ορμητήριο για τους ενόπλους της συριακής αντιπολίτευσης) μεγάλο αριθμό αντιαεροπορικών συστοιχιών καθώς και αντιαεροπορικών πυραύλων, αλλά και πεζοπόρα τμήματα. Μετά και από την έκτακτη σύγκληση του ΝΑΤΟ με τουρκικό αίτημα στα μέσα της εβδομάδας, η Αγκυρα περιορίστηκε σε λεκτικούς λεονταρισμούς κρατώντας σε ένα όριο τις αντιδράσεις της.
Η παρουσία του τουρκικού μαχητικού στο συριακό εναέριο χώρο προκάλεσε πολλά ερωτηματικά για την πραγματική του αποστολή με αρκετές αναλύσεις να εκτιμούν ότι επρόκειτο για «δοκιμή» των αντιαεροπορικών δυνατοτήτων του συριακού καθεστώτος, η οποία δεν έγινε μόνο με τουρκική πρωτοβουλία. Για «προβοκάτσια» και μάλιστα «όχι την πρώτη» κάνει λόγο το ΚΚ Τουρκίας σημειώνοντας, μεταξύ άλλων, ότι το περιστατικό «δείχνει τις διαστάσεις των αιματηρών και βρόμικων παιχνιδιών της κυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΠ) υπό την αιγίδα των ΗΠΑ και του Ισραήλ».
Επί τάπητος ο έλεγχος ευρείας Μέσης Ανατολής και Ευρασίας
Είναι πασιφανές ότι με επίκεντρο τη Συρία, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις διασταυρώνουν τα ξίφη τους με απώτερο στόχο τον έλεγχο ή τη διασφάλιση μεγαλύτερου ερείσματος και μεριδίου στην πολύτιμη γεωστρατηγικά και ενεργειακά περιοχή της ευρείας Μέσης Ανατολής και της Ευρασίας, ή αλλιώς του Περσικού Κόλπου. Με δεδομένη τη σύνδεση της Συρίας με το Ιράν, αφού η πρώτη γίνεται αντιληπτή ως το μαλακό υπογάστριο του δεύτερου, είναι ξεκάθαρο ότι γινόμαστε μάρτυρες μιας σκληρής ενδο-ιμπεριαλιστικής «σύγκρουσης» με δύο ταυτόχρονα μέτωπα εκ των οποίων, προς το παρόν, το ένα έχει λάβει και ένοπλη διάσταση, ενώ το άλλο κινείται σε διπλωματικό και οικονομικό επίπεδο. Αυξανόμενο ρόλο διεκδικούν και οι γειτονικές, σε Συρία και Ιράν, χώρες, όπως είναι οι σταθερά συμμαχικές στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό πετρελαιομοναρχίες, π.χ. Σ. Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ, Κουβέιτ, Ομάν, Μπαχρέιν, η Τουρκία και το Ισραήλ.
Μέχρι στιγμής, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που στηρίζουν την αντιπολίτευση, -με πρώτες τις ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία- δεν δείχνουν καμία διάθεση ενεργότερης στρατιωτικής εμπλοκής στις εξελίξεις στη Συρία και μοιάζουν να προκρίνουν μια όσο το δυνατόν ελεγχόμενη υλική υποστήριξη ενόπλων της συριακής αντιπολίτευσης. Ρωσία και Κίνα, από την άλλη, «έμαθαν» από την περίπτωση της Λιβύης ότι αν συναινέσουν σε κλιμάκωση των πιέσεων, με ενδεχόμενη κατάληξη μια στρατιωτική επέμβαση, όποια μορφή και αν πάρει αυτή, χωρίς να έχουν, εκ των προτέρων, διασφαλίσει ερείσματα μεταξύ των «παιχτών» που θα αναδειχθούν την επόμενη ημέρα του καθεστώτος Ασαντ δεν πρόκειται να σώσουν τα συμφέροντα που διατηρούν (ενεργειακά, οικονομικά αλλά και γεωστρατηγικά, π.χ. έξοδος της Ρωσίας στη Μεσόγειο) στη Συρία, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν.
Ο ανταγωνισμός μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων βάφεται, προς το παρόν, με το άφθονο αίμα του συριακού λαού. Ουδείς, όμως, μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί αυτή η ενδο-ιμπεριαλιστική κόντρα, τι διαστάσεις μπορεί να πάρει και πόσοι λαοί θα κληθούν να πληρώσουν, εξίσου ή και περισσότερο αιματηρά, τη διεκδίκηση ζωνών επιρροής και κερδών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου