 |
| "ΟΜΗΡΙΚΟ ΑΚΡΟΓΙΑΛΙ" ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΣΤΕΡΗ |
Θεματικό αφιέρωμα σε ένα από τα μεγαλύτερα, σημαντικότερα και ανατρεπτικότερα καλλιτεχνικά κινήματα του 20ού αιώνα, στο σουρεαλισμό, παρουσιάζει το Ιδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή στους χώρους του στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στη Χώρα της Ανδρου, από την 1η του Ιούλη μέχρι τις 30 Σεπτέμβρη 2012, με τίτλο «Προσεγγίζοντας το σουρεαλισμό».
Ενα κίνημα διαμαρτυρίας και ανατροπής των μέχρι τότε «καλώς κειμένων» στο χώρο της τέχνης, του έμμετρου λόγου πρωτίστως και των εικαστικών τεχνών συνακόλουθα, το οποίο χωρίς να αποτελέσει σχολή αισθητικής, με κριτήρια και κυρίαρχη φροντίδα όχι πλέον το αισθητικά ωραίο αλλά το δραστικά πνευματικό, έθεσε στον πυρήνα του προβληματισμού και των επιδιώξεών του τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε «να αλλάξει τη ζωή».
Ο σουρεαλισμός είναι κατά κάποιο τρόπο η συνέχεια του «νταντά». Ουσιαστικά, οι πρώην ντανταϊστές θα μετεξελιχθούν σε σουρεαλιστές κάτω από την καθοδήγηση του Γάλλου ποιητή Αντρέ Μπρετόν. Σε καλλιτεχνικό επίπεδο ο σουρεαλισμός θα επιχειρήσει να απελευθερώσει το καλλιτεχνικό ένστικτο από την «καταδυνάστευση» της λογικής, με στόχο την αποτύπωση της εσωτερικής πραγματικότητας του ανθρώπου, που δεν είναι λιγότερο ρεαλιστική από τη ζωή,
αντίθετα έχει άμεση σχέση μαζί της. Πρόκειται δηλαδή για έναν υπερ-ρεαλισμό. Θεωρητικά οι σουρεαλιστές θα εμπνευστούν από τον Φρόιντ και τον Μαρξ, αφού για τους ίδιους είναι οι άνθρωποι που θεωρητικοποίησαν την πνευματική και κοινωνική απελευθέρωση του ανθρώπου. Οι σχέσεις του σουρεαλισμού και του κομμουνιστικού κινήματος είναι άμεσες. Σύσσωμη η ηγετική τους ομάδα θα ενταχθεί στο Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα και θα χαιρετίσει τα Σοβιέτ. Ο σουρεαλισμός αποτελεί μέχρι σήμερα αξεπέραστο φαινόμενο όσον αφορά στην εξάπλωση ενός καλλιτεχνικού κινήματος. Θα φτάσει σε όλες τις ηπείρους και θα επηρεάσει άμεσα ή έμμεσα πλήθος καλλιτεχνών μέχρι και τις μέρες μας.
«Προσεγγίζοντας το σουρεαλισμό»
 |
Ευνόητο είναι ότι τόσο το ιδεολογικό εύρος όσο και ο εικονογραφικός πλούτος αυτού του μεγάλου ανατρεπτικού πρωτοποριακού κινήματος - και του λαοφιλέστερου μετά τον εμπρεσιονισμό, όπως αποδεικνύεται σήμερα -, το οποίο με κυρίαρχο γενεσιουργό στοιχείο τον αυθορμητισμό και αυτοματισμό της γραφής, την παραδοξολογία, τη δύναμη του ονείρου, της δημιουργικής φαντασίας και των δυνάμεων που βρίσκονται εγκλωβισμένες στην ψυχή, κατάφερε με ασυγκράτητη ορμή και σθένος να ανατρέψει καθιερωμένα εικονογραφικά σχήματα, ήθη και αρχές που προσδιόριζαν την πολιτισμική συμπεριφορά της μεταπολεμικής κοινωνίας, θα ήταν αδύνατον να εξαντληθεί στα όρια ενός περιορισμένων τεχνικών, ερευνητικών και οικονομικών δυνατοτήτων αφιερώματος.
Οπως ο τίτλος του εμφατικά δηλώνει, σκοπός του είναι να το προσεγγίσει και να μεταφέρει στον αποδέκτη το μήνυμα μιας τέχνης η οποία επειδή τόλμησε να ανοίξει νέους ορίζοντες, να βαδίσει σε αχαρτογράφητους δρόμους της ψυχής, μέσα από απαξιωτικούς αρχικά χλευασμούς, την απροσδιοριστία, τη ρευστότητα, τις απολυταρχικές συμπεριφορές, τις πολιτικές διχογνωμίες και αποβολές ακόμα μελών, που συγκρότησαν την αρχική ομάδα, κατάφερε στην πορεία να βρει τη δικαίωση και την αποδοχή από τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα και να επηρεάσει ως ένα βαθμό την κοινωνική και πολιτισμική συμπεριφορά τους. Η δε ονομασία του «σουρεαλισμός», «υπερρεαλισμός», λέξη που συμπτωματικά επινοήθηκε, έχει ξεφύγει πλέον από τους λογοτεχνικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους για να περάσει στην τρέχουσα καθομιλουμένη, ως όρος που εκφράζει το ανοίκειο και την όποια παραδοξότητα στην καθημερινότητά μας.
 |
Η έκδοση που θα συνοδεύει την έκθεση θα κυκλοφορήσει από τον εκδοτικό οίκο «ΜΙΚΡΗ ΑΡΚΤΟΣ» σε ελληνικά και αγγλικά και θα περιλαμβάνει εισαγωγικό κείμενο του Κυριάκου Κουτσομάλλη, διευθυντή του Μουσείου, καθώς και κείμενα των Ελένης Γλύκατζη Αρβελέρ, Νάντιας Αργυροπούλου, Ιουλίτας Ηλιοπούλου, Νίκης Λοϊζίδη, Νάνου Βαλαωρίτη και Αλέκου Φασιανού.
Σ. Α.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου