Πριν από λίγες μέρες το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ κατήγγειλε αναλήθειες σχετικά με την ένταξη της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκας Παπαρήγα, στο Κόμμα και τη σύνδεσή της με τον παράνομο μηχανισμό του ΚΚΕ, που εμφανίζονταν σε ιστοσελίδα της «Βικιπαίδειας» (el.wikipedia.org). Η δημόσια καταγγελία έγινε αφού επί μέρες δεν υπήρξε ανταπόκριση σε προηγούμενη ειδοποίηση, ώστε να αφαιρεθούν οι αναλήθειες. Πράγματι, μετά τη δημόσια καταγγελία οι ψευδείς πληροφορίες αφαιρέθηκαν. Αν δε γίνονταν αντιληπτές, μπορεί να παρέμεναν για πολύ καιρό και ενδεχομένως να αναπαράγονταν. Η προβοκατόρικη λειτουργία των παρεμβαλλόμενων αναληθειών είναι σαφώς μεγαλύτερη από εκείνη του περιστατικού της νύχτας της 14ης Φλεβάρη, όταν ολόκληρο το λήμμα της «Βικιπαίδειας» για την ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ είχε αντικατασταθεί με μια υβριστική φράση.
Δεν ήταν η πρώτη περίπτωση. Το περασμένο καλοκαίρι είχε αποκαλυφθεί μια ακόμα προβοκάτσια ενάντια στο ΚΚΕ, με δημοσιεύματα σε ιστολόγια, σύμφωνα με τα οποία το Κόμμα ήταν ανάμεσα στους παραλήπτες ιρακινού πετρελαίου από το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν, στο πλαίσιο του προγράμματος του ΟΗΕ «Πετρέλαιο για Τρόφιμα». Το δημοσίευμα που πρωτοεμφανίστηκε σε ιστολόγιο, εμφάνιζε ως πηγή άρθρο της «Wikipedia», που όπως αποδείχτηκε είχε παραποιηθεί από κάποιον προβοκάτορα, ώστε στην - έτσι κι αλλιώς αμφισβητήσιμης αξίας - λίστα παραληπτών, που είχε συντάξει ο ΟΗΕ, να προστεθεί και το ΚΚΕ. Πάνω στο ψέμα αυτό χτίστηκε το ψέμα που δημοσιεύτηκε στο αρχικό ιστολόγιο. Η ταχύτατη - και μάλλον όχι τυχαία - αναπαραγωγή του σε αρκετά άλλα ιστολόγια, έτεινε να το κάνει... πραγματικότητα.
Οπως και στην προχτεσινή, έτσι και στην παλιότερη προβοκάτσια, ανώνυμοι συντάκτες λημμάτων της «Βικιπαίδειας» παρεμβαίνουν σε ανύποπτο χρόνο παρεμβάλλοντας τις αναλήθειες. Ο μηχανισμός ελέγχου ποιότητας που η «Βικιπαίδεια» διακηρύττει ότι διαθέτει, δεν είναι επαρκής. Ο προβοκάτορας του καλοκαιριού επανειλημμένα είχε εντοπιστεί να κάνει λαθεμένες προσθήκες, ορισμένες από τις οποίες έφτασαν να χαρακτηριστούν «βανδαλισμός». Παρά τις παρατηρήσεις και τις προειδοποιήσεις ότι θα του απαγορευτεί να γράφει στη «Wikipedia», κάτι τέτοιο δε συνέβη.
Πώς λειτουργεί
Το όνομα της «Βικιπαίδειας», είναι η ελληνική εκδοχή του «Wikipedia». Η κατάληξη τόσο της ελληνικής όσο και της αγγλικής ονομασίας επιλέχθηκε ώστε να θυμίζει τη λέξη εγκυκλοπαίδεια. Ομως, η «Βικιπαίδεια» δεν είναι μια συμβατική εγκυκλοπαίδεια, που είναι διαθέσιμη μέσω Διαδικτύου.
Δεν υπάρχει κανείς που να αναλαμβάνει οποιαδήποτε ευθύνη για την αλήθεια, την ακρίβεια και την πληρότητα του περιεχομένου ενός λήμματος, πολύ δε περισσότερο για το σύνολο των λημμάτων της «Βικιπαίδειας». Περιέχει μόνο τα λήμματα που επιλέγει να καταχωρίσει ο κάθε εθελοντής αυτόκλητος συγγραφέας, είτε επειδή τον ενδιαφέρουν, είτε επειδή ενδεχομένως θέλει να προβάλει κάποια άποψη, να σχολιάσει, να παινέψει ή να βρίσει κάποιο δημόσιο πρόσωπο, κοινωνική ομάδα ή κοινωνική οργάνωση. Αυτό δε σημαίνει πως δεν υπάρχουν και καλοπροαίρετοι συντάκτες λημμάτων, που προσπαθούν να είναι «αντικειμενικοί» αφιερώνοντας πολύ χρόνο και κόπο.
Η «Βικιπαίδεια» δεν έχει διαφημίσεις και σύμφωνα με τον επιχειρηματία ιδρυτή της, Τζίμι Γουέλς, δεν είναι κερδοσκοπική εταιρεία. Δέχεται μόνο δωρεές, που πρέπει να είναι αρκετές, αφού καταφέρνει να διατηρήσει το προσωπικό, τη «φάρμα» υπολογιστικών συστημάτων και τις συνδέσεις μεγάλου εύρους με το Διαδίκτυο, που απαιτούνται ώστε να είναι σε λειτουργία ο ιστοτόπος της, ο πέμπτος σε επισκεψιμότητα διεθνώς. Στις ιστοσελίδες της «Βικιπαίδειας» υπάρχουν φυσικά και λήμματα για αρκετές εταιρείες που παρουσιάζονται γενικά με... ουδέτερο τρόπο. Για παράδειγμα, στο λήμμα για το γερμανικό μονοπώλιο «Κρουπ», το οποίο συνδέεται με την άνοδο του ναζισμού, αναφέρεται απλώς ότι ο κύριος μέτοχος παραπέμφθηκε ως κατηγορούμενος στη Δίκη της Νυρεμβέργης, αλλά δε δικάστηκε για λόγους υγείας.
Εγκυκλοπαίδεια;
Η «Βικιπαίδεια» έχει κάποια πλεονεκτήματα συγκριτικά με τις συμβατικές εγκυκλοπαίδειες. Είναι δωρεάν. Μπορεί να ενημερώνεται με νέα λήμματα και συμπληρώσεις στα υπάρχοντα, χωρίς να χρειάζεται να ξαναδιανεμηθεί. Βάζει μια τάξη και δίνει μια δομή στα ψήγματα πληροφοριών που μπορεί να βρει κανένας στο Διαδίκτυο μέσω μιας μηχανής αναζήτησης. Αλλά έχει και συστημικές αδυναμίες, όπως η ανομοιογένεια στη δόμηση και τη μορφή των λημμάτων, η ανισομετρία στην κάλυψη διαφόρων τομέων, οι ελλιπείς, λαθεμένες ή και εξολοκλήρου ψευδείς πληροφορίες, ο πόλεμος που εκδηλώνεται συχνά από λημματογράφους με αντίθετη άποψη για ένα θέμα και οδηγεί στο να εμφανίζεται ένα ζήτημα τη μια μέρα «άσπρο» και την άλλη «μαύρο».
Οι πληροφορίες της «Βικιπαίδειας» σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να γίνονται αποδεκτές ως πραγματικότητα. Τα «φίλτρα» που πρέπει να έχει κανείς στην πρόσληψη πληροφοριών από οποιαδήποτε πηγή, πρέπει να είναι σε πλήρη λειτουργία στην περίπτωση της «Βικιπαίδειας», καθώς δεν υπάρχει κανείς που να διακινδυνεύει κάτι, δημοσιεύοντας ανώνυμα πληροφορίες, ή παρεμβαίνοντας οποιαδήποτε στιγμή σε λήμματα που ίσως να ήταν προηγουμένως γενικά σωστά. Φυσικά δεν υπάρχει και κανένας κοινωνικός έλεγχος, πέρα από τις διαμαρτυρίες όσων τυχόν εντοπίσουν αναλήθειες και ανακρίβειες.
Οι εγκυκλοπαίδειες πρέπει να συντάσσονται με επιστημονική μέθοδο και κριτήρια, στη βάση της σύγχρονης και εγγυημένης από τους ειδικούς κάθε τομέα γνώσης. Σε μια κοινωνία χωρίς ανταγωνιστικές αντιθέσεις, η διάθεση των ανθρώπων να συμβάλουν στην κοινή προσπάθεια για τη διεύρυνση και διάδοση της γνώσης θα μπορούσε να αξιοποιηθεί, αν και η συνεισφορά τους θα έπρεπε και πάλι να αξιολογηθεί με βάση τα κριτήρια που θα είχε καθορίσει η κοινωνία, για τη συγκρότηση μιας εγκυκλοπαίδειας. Στον καπιταλισμό, σε μια κοινωνία με τις ανταγωνιστικές αντιθέσεις που γεννά η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, η πάλη των τάξεων και η διαπάλη ιδεών που τη συνοδεύει διεξάγονται και στο Διαδίκτυο. Το αποτέλεσμα αντανακλά την τάξη που κυριαρχεί.
Ιδιαίτερος στόχος η εκπαίδευση
Σύμφωνα με τον ιστοτόπο της «Βικιπαίδειας», οι συνεργασίες με εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι από τους κεντρικούς στόχους της δραστηριότητάς της. Κανείς και πολύ περισσότερο οι μαθητές, οι σπουδαστές, οι ερευνητές, δεν μπορεί να χρησιμοποιούν ως δεδομένο τη «συλλογική γνώση» της «Βικιπαίδειας», αναπαράγοντας αδιακρίτως σωστές και λάθος πληροφορίες, σωστές και λάθος εκτιμήσεις. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές δεν μπορεί να ζητούν από τους μαθητές να κάνουν εργασίες ή να απαντούν σε ερωτήματα με βάση πληροφορίες που αντιγράφουν από τη «Βικιπαίδεια», γενικότερα από το Διαδίκτυο. Ο εκπαιδευτικός κόσμος πρέπει να αντισταθεί στην εύκολη λύση της αντιγραφής και επικόλλησης, της υιοθέτησης πληροφοριών και απόψεων που μπορεί να είναι αναληθείς, αβάσιμες, υποβολιμιαίες. Η «Βικιπαίδεια» δεν μπορεί να γίνει το «άθροισμα όλης της ανθρώπινης γνώσης», όπως λέει ο Γουέλς, επειδή - μεταξύ άλλων - κατά την «άθροιση» χάνονται στοιχεία της γνώσης που δεν αντιστοιχούν στις αντιλήψεις της κυρίαρχης τάξης, αλλοιώνεται, στρεβλώνεται η ίδια η γνώση.
Κάθε άνθρωπος, πολύ περισσότερο κάθε νέος άνθρωπος, πρέπει να αναπτύξει την ικανότητα της κριτικής σκέψης, της δικής του σκέψης και ανάλυσης των ζητημάτων που προκύπτουν στο μάθημα, στη ζωή. Υπάρχει διακηρυγμένη προσπάθεια από τη μεριά των αστικών κυβερνήσεων να στραφούν η εκπαίδευση και η κοινωνία στην αναπαραγωγή των απόψεων, στην εικόνα της ιστορίας και της σημερινής πραγματικότητας, που δίνει μια και μόνο - ευκολότερα ελέγξιμη, απρόσωπη αλλά μοντέρνα - πηγή, το Διαδίκτυο. Να αποδομηθεί η διαδικασία της μελέτης από βιβλία, της αναζήτησης της γνώσης με μέθοδο, διερευνητικό και κριτικό πνεύμα. Αν κυριαρχήσει η «Βικιπαίδεια» ή κάτι ανάλογο, ως η υπέρτατη και απόλυτη ανθρώπινη γνώση, τότε θα είναι πιο εύκολο να χειραγωγηθούν οι συνειδήσεις των εργαζομένων, ώστε να στοιχιστούν αδιαμαρτύρητα σαν στρατιωτάκια στα κάτεργα του καπιταλισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου