Στο κόκκινο οι αντιθέσεις σε Ευρωζώνη και ΕΕ .

Σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες οι εργασίες, εν μέσω αντεγκλήσεων και σεναρίων για διάσπαση

Ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, σήμερα και αύριο οι αστικές κυβερνήσεις των κρατών - μελών επιδίδονται σε αλλεπάλληλες διαπραγματεύσεις και αντεγκλήσεις που αποκαλύπτουν ότι ο καυγάς γίνεται για τον επιμερισμό της ζημιάς από την αντικειμενική καταστροφή μέρους του κεφαλαίου για την ανάκαμψη από την καπιταλιστική κρίση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η γερμανική κυβέρνηση παίρνει τα μέτρα της, για να θωρακίσει τη γερμανική πλουτοκρατία και στο πλαίσιο αυτό πρόκειται να επανενεργοποιήσει το ταμείο διάσωσης των τραπεζών, το SoFFin, που είχε συσταθεί για τη χρηματοδότηση των τραπεζών στο πλαίσιο της διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης το 2008. 

Το SoFFin δημιουργήθηκε το φθινόπωρο του 2008, για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος χρεοκοπίας των γερμανικών τραπεζών και είχε τη δυνατότητα να προσφέρει εγγυήσεις ύψους έως και 480 δισεκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες, όμως, έληξαν στα τέλη του 2010.

Σύμφωνα, εξάλλου, με το BBC, στην ενδιάμεση έκθεση που έχουν καταθέσει ο πρόεδρος της ΕΕ και ο πρόεδρος της Κομισιόν και θα συζητηθεί στη Σύνοδο, προτείνεται μια ταχεία αναθεώρηση της Συνθήκης της ΕΕ, που δε χρειάζεται να επικυρωθεί από τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών - μελών. Ωστόσο, παραδέχονται ότι πιο μακροπρόθεσμες μεταρρυθμίσεις απαιτούν μια αλλαγή στις συνθήκες. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η πρόταση περιλαμβάνει ήδη διατυπωμένες προτάσεις για την αυστηροποίηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης, καθώς και την αύξηση των αρμοδιοτήτων της Κομισιόν, σε σημείο που να μπορεί να επιβάλλει μέτρα στα κράτη - μέλη. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, τα σημεία - κλειδιά της ενδιάμεσης έκθεσης Μπαρόζο - Ρομπάι είναι:

• Το έλλειμμα κάθε κράτους - μέλους της Ευρωζώνης πρέπει να είναι κάτω από το 3% του ΑΕΠ και το εθνικό χρέος κάτω από 60%.
• Ενας «χρυσός κανόνας» για το χρέος που θα εγγυάται έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό θα πρέπει να κατοχυρωθεί στις εθνικές νομοθεσίες.
• Το Ευρωπαϊκό Ταμείο και στη συνέχεια ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός θα πρέπει να έχει την άδεια να δανείζεται απευθείας από την ΕΚΤ.
• Η Κομισιόν να έχει την εξουσία να επιβάλλει μέτρα λιτότητας αυτόματα σε κράτη - μέλη τα οποία απαιτούν «διάσωση».

Αντιθέσεις και σενάρια

Σχολιάζοντας τις προτάσεις ΕΕ - Κομισιόν, ο εκπρόσωπος της Α. Μέρκελ δήλωσε χτες ότι «είμαι πιο απαισιόδοξος, από ό,τι ήμουν πριν από μια, ή δυο εβδομάδες», επειδή «ορισμένοι κύκλοι στην Ευρώπη δεν έχουν καταλάβει ακόμη τη σοβαρότητα της κατάστασης. Κι αυτό δυσχεραίνει την εξεύρεση λύσης για το ευρώ». Στους κύκλους αυτούς συμπεριέλαβε τη «γραφειοκρατία των Βρυξελλών» και ιδιαίτερα τον πρόεδρο της ΕΕ, λέγοντας ότι έχουν ανοίξει πάλι το «κιβώτιο με τα τεχνάσματα» για να επιτύχουν στη σύνοδο έναν «κίβδηλο συμβιβασμό» που θα αποτρέψει την αναγκαία αλλαγή των Ευρωπαϊκών Συνθηκών.

Ο ίδιος προειδοποίησε ότι «δεν πρόκειται να αποδεχθούμε την υποκατάσταση της αλλαγής των συνθηκών από οποιαδήποτε «δημιουργική ερμηνεία των ήδη υπαρχουσών Συνθηκών» και πρόσθεσε ότι τόσο το πρωτόκολλο 12, όσο και το άρθρο 126 της Συνθήκης της Λισαβόνας, δεν μπορούν να στηρίξουν τις αναγκαίες αλλαγές στα γενετικά λάθη του ευρώ. Κατέληξε λέγοντας ότι η συζήτηση των νέων μέτρων και η επικύρωσή τους από τα εθνικά κοινοβούλια, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη Μάρτη 2012.

«Αν αυτό δεν γίνει δυνατό με τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα επιδιώξουμε να γίνει με τις 17 χώρες της Ευρωζώνης, συν τις άλλες χώρες, από τις υπόλοιπες 10, που συμφωνούν με τις αλλαγές» είπε, υπολογίζοντας τον αριθμό όσων αναμένεται να ανταποκριθούν σε 4-5, ή και περισσότερες. Σε αυτήν την περίπτωση, η αλλαγή θα γίνει μέσω μιας συμφωνίας μεταξύ των «θιγόμενων», δηλαδή των «17 συν» χωρών, η οποία θα εντάσσεται στο διεθνές δίκαιο και θα είναι ανάλογη με εκείνη για το μόνιμο ταμείο στήριξης ESM.

Παράλληλα, στην πρόταση που απέστειλαν προς τον πρόεδρο της ΕΕ η καγκελάριος της Γερμανίας και ο πρόεδρος της Γαλλίας, ζητούν οι προτάσεις τους «να συμπεριληφθούν στις ευρωπαϊκές συνθήκες», αποσαφηνίζοντας ότι αν δεν είναι εφικτό αυτό να γίνει με τη συμφωνία των 27 κρατών - μελών της ΕΕ, «τότε οι 17 της ευρωζώνης θα πρέπει να προχωρήσουν μόνοι τους σε αυτήν την κατεύθυνση».

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Μεγ. Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, απείλησε ότι θα μπλοκάρει τις αλλαγές στις συνθήκες της ΕΕ στην περίπτωση που αυτές απειλούν τα βρετανικά συμφέροντα. Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τίμοθι Γκάιτνερ, μετά τη συνάντηση που είχε χτες με τον Γάλλο ομόλογό του, Φρανσουά Μπαρουάν, δηλώνει αισιόδοξος από τις προσπάθειες των ηγετών της ΕΕ «όχι μόνο για την υλοποίηση των οικονομικών μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη, ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες για πιο ισχυρή ανάπτυξη στο μέλλον, αλλά και για να δημιουργηθεί μια πιο ισχυρή αρχιτεκτονική για τη δημοσιονομική ένωση».

Την ίδια στιγμή, δημοσίευμα των «Financial Times» προβάλλει ένα ακόμα σενάριο για την παροχή ρευστότητας στις υπερχρεωμένες χώρες, που προβλέπει «σύστημα διάσωσης», το οποίο «θα περιλαμβάνει την παράλληλη λειτουργία δύο ταμείων διασώσεων και αυξημένη στήριξη από το ΔΝΤ (...) παράλληλα με τις προτάσεις να ξαναγραφτούν οι Συνθήκες της ΕΕ με πολύ σκληρότερους δημοσιονομικούς κανόνες για τα μέλη της ευρωζώνης (...) Μελετάται να επιτραπεί στο υπάρχον ταμείο διασώσεων EFSF, ύψους 440 δισ. ευρώ, να συνεχίσει να λειτουργεί και όταν θα δημιουργηθεί το νέο ταμείο ESΜ των 500 δισ. ευρώ, στα μέσα του 2012, διπλασιάζοντας σχεδόν τα πυρομαχικά του συστήματος διασώσεων (...) Για να γίνει ακόμη πιο ισχυρό το ESM, ορισμένοι Ευρωπαίοι μελετούν μήπως του δοθεί πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΚΤ - αυτό η ΕΚΤ και η Γερμανία το απέκλειαν για το υπάρχον EFSF».

Πιθανή η διάσπαση της Ευρωζώνης

Την ίδια στιγμή και παρόλο που Μέρκελ και Σαρκοζί εμφανίζονται να έχουν συμφωνήσει σε συγκεκριμένες προτάσεις, νέες αντεγκλήσεις μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας προκύπτουν, αυτή τη φορά σχετικά με τη συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών στη ζημιά από την αναδιάρθρωση του χρέους κράτους - μέλους της Ευρωζώνης, που αποτελεί πάγια απαίτηση της Γερμανίας.

Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας, Φρανσουά Φιγιόν, υποστήριξε ότι «η Γερμανία συμφώνησε να απαλλάξει τον ιδιωτικό τομέα, τους ιδιώτες επενδυτές, από τη συμμετοχή τους σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους». Αμεση ήταν η απάντηση του εκπροσώπου της γερμανικής καγκελαρίας, Στέφεν Ζάιμπερτ, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι οι ιδιώτες επενδυτές δε θα εξαιρούνται από το «κούρεμα» των ομολόγων τους σε κάθε μελλοντική αναδιάρθρωση χρέους κράτους - μέλους της Ευρωζώνης.

Παράλληλα, η ελβετική τράπεζα «UBS» προειδοποιεί ότι η διάσπαση της Ευρωζώνης δεν αποτελεί λύση για την κρίση, αλλά εκτιμά ότι αυτό δε σημαίνει πως «η διάσπαση δεν μπορεί να συμβεί». Ακόμα, επισημαίνει ότι στην περίπτωση που αποπεμφθεί η Ελλάδα από την Ευρωζώνη, κανείς δεν θα μπορεί να υποστηρίξει «με αφέλεια» ότι θα είναι «μόνο» η Ελλάδα, καθώς «μόλις μια χώρα βγει από το ευρώ, οι κάτοικοι σε άλλες υποψήφιες χώρες με προβλήματα θα σκεφτούν λογικά πως ίσως έρθει και η σειρά τους. Η λογική υπαγορεύει ότι θα στείλουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό, οδηγώντας σε κατάρρευση και άλλων χρηματοπιστωτικών κλάδων και οικονομιών. Στην περίπτωση αυτή, έχουμε τη μετάδοση».