Μιλώντας στην εκδήλωση η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα σημείωσε:
«Με τιμή και περηφάνια οργανώσαμε τη σημερινή εκδήλωση στην 70ή επέτειο από την ίδρυση του ΕΑΜ, στα πέτρινα χρόνια της γερμανοϊταλικής κατοχής, σήμερα, που συμπίπτει με την επέτειο της απελευθέρωσης της Αθήνας. Υποκλινόμαστε σε όλους και όλες που έδωσαν τη ζωή τους, αγωνίστηκαν με οποιονδήποτε τρόπο κατά των εισβολέων κατακτητών. Στα πεδία των πολεμικών μαχών, στον ανεφοδιασμό και τη στήριξη των ανταρτών, στα βουνά και στις θάλασσες, στον αέρα, στην παρανομία. Εκείνους και εκείνες που διώχθηκαν, έζησαν χρόνια στις φυλακές και στις εξορίες - ενώ πολλοί εκτελέστηκαν - όμως έμειναν αλύγιστοι.
Τιμάμε τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες που και σήμερα συμμετέχουν ενεργά στις γραμμές του ΚΚΕ, συνεχίζουν στους σύγχρονους αγώνες, μαζί με τις νεότερες γενιές του Κόμματος και της ΚΝΕ. Η ΕΑΜική Αντίσταση αποτελεί πηγή έμπνευσης, περικλείει αδιάσειστες αποδείξεις ότι όταν ένας λαός θέλει, μπορεί να τα βάλει και με έναν υπέρτερο εχθρό, εξωτερικό και εσωτερικό. Περικλείει πολύτιμα επίσης συμπεράσματα για τη στρατηγική και τακτική του επαναστατικού εργατικού κινήματος, με ιδιαίτερη αξία σήμερα.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι από τα αστικά κόμματα, πρώτο και καλύτερο το ΠΑΣΟΚ δεν τσιγκουνεύεται μεγάλα λόγια για την Εθνική Αντίσταση. Ούτε είναι τυχαίο ότι από την πρώτη στιγμή που ανέβηκε στο κυβερνητική πηδάλιο πρόταξε την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, μετατρέποντας την αναγνώριση ως ΠΑΣΟΚική ταυτότητα που διαχώριζε το κόμμα αυτό από τη Δεξιά, όπως έλεγε.
Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ ικανοποίησε συναισθηματικά εκατοντάδες χιλιάδες αγωνιστές και ως ένα βαθμό υλικά με τις γνωστές συντάξεις - ψίχουλα, ενώ άφησε ξεκρέμαστους ένα σημαντικό μέρος των πολιτικών προσφύγων. Χρησιμοποίησε την αναγνώριση προκειμένου να επιβάλλει τα γνωστά εκβιαστικά διλήμματα "ΠΑΣΟΚ ή ξανά Μακρονήσια και φυλακές - εξορίες", να περάσει αντιδεξιά σύνδρομα.
 |
Τα αστικά κόμματα δεν αντιπάλεψαν τον εκφασισμό
Εχει αξία να σκεφτούμε πόσο σημαντικό, στις τότε συνθήκες της Ελλάδας, ήταν να ιδρυθεί το ΕΑΜ με απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ, όταν είχε προηγηθεί το ανελέητο κυνηγητό των κομμουνιστών πριν τον πόλεμο, με αποκορύφωμα τη μεταξική δικτατορία. Σε συνθήκες που η δοσίλογη κυβέρνηση στην Ελλάδα παρέδιδε τους κρατούμενους κομμουνιστές στους Γερμανούς κατακτητές με τελικό σκοπό τη μεταφορά τους στο Νταχάου και στα άλλα κάτεργα, όπως συνέβη με τον Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκο Ζαχαριάδη. Η μεταξική δικτατορία είχε καταφέρει συντριπτικά χτυπήματα στη μεγάλη πλειοψηφία των Οργανώσεων του Κόμματος.
Ορισμένοι φορτώνουν αποκλειστικά σχεδόν στη μεταξική δικτατορία την έλλειψη πολεμικής προετοιμασίας της χώρας που αποκαλύφθηκε πολύ έγκαιρα και δεν μπορεί να συμψηφιστεί με τον ηρωικό αγώνα των Ελλήνων στρατιωτών και πατριωτών αξιωματικών. Η δικτατορία κηρύχθηκε από τον Γ. Γλύξμπουργκ και τον Ι. Μεταξά. Στην πραγματικότητα ήταν επιλογή της αστικής τάξης, καθώς είχαν δυσκολία να κυβερνούν μέσω του αστικού Κοινοβουλίου και καθώς επιθυμούσαν να καταστείλουν το κίνημα προληπτικά και μάλιστα σε συνθήκες που είχε ξεκινήσει ή φαινόταν ο κίνδυνος του πολέμου. Αλλωστε αυτή ήταν η γενική τάση στην καπιταλιστική Ευρώπη.
 |
Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος έγινε γιατί οξύνθηκαν οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις για το εδαφικό ξαναμοίρασμα του κόσμου ανάμεσα στις τότε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ταυτόχρονα οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις στόχευαν στη συντριβή του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους στον κόσμο, της ΕΣΣΔ, ώστε να ξανακερδίσουν ένα χαμένο κρίκο στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα. ΗΠΑ, Αγγλία και Γαλλία σχεδίαζαν την υποκίνηση ενός πολέμου τόσο της Γερμανίας όσο και της Ιαπωνίας κατά της ΕΣΣΔ, με σκοπό να λύσουν δύο ζητήματα: Να εξαφανίσουν την ΕΣΣΔ με τη βοήθεια της Γερμανίας και της Ιαπωνίας και να εξασθενίσουν τις τελευταίες με έναν παρατεταμένο εξοντωτικό πόλεμο, ώστε να τις βάλουν στο περιθώριο στη διανομή των αγορών.
Δίκαιος και άδικος πόλεμος
Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν πόλεμος ιμπεριαλιστικός, άρα άδικος, ενώ από τη μεριά των λαών, των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων και της ΕΣΣΔ ήταν δίκαιος. Η ενδοϊμπεριαλιστική σύγκρουση και το μένος κατά της ΕΣΣΔ δεν ήταν δυνατόν να αφήσει απ' έξω την Ελλάδα, που τότε ήταν στο πλευρό της Αγγλίας. Η αστική τάξη της χώρας μας και οι κυβερνήσεις, τα κόμματά της καθησύχαζαν τις ανησυχίες του ελληνικού λαού, απαντούσαν στις έγκαιρες προειδοποιήσεις του ΚΚΕ, ότι η εδαφική ακεραιότητα της χώρας ήταν εγγυημένη από τις κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Αγγλίας.
 |
Στις 2 Ιουνίου του 1939 και όταν πια ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος και από τις δύο πλευρές ήταν πραγματικότητα, η ΕΣΣΔ πρότεινε στην Αγγλία και τη Γαλλία να επεξεργαστούν κοινό συλλογικό σχέδιο συλλογικής ασφάλειας για την προστασία όλων των απειλούμενων ευρωπαϊκών χωρών από τις γερμανικές επιδιώξεις. Στην πρόταση της ΕΣΣΔ υπήρξε σαφής αναφορά και για την προστασία της Ελλάδας. Η αγγλική απάντηση ήταν αρνητική, πράγμα που αποδείκνυε, σε συνδυασμό και με τα κατοπινά γεγονότα, που λόγω στενότητας χρόνου δεν αναφέρονται, ότι ο ταξικός χαρακτήρας του πολέμου ήταν πανταχού παρών, πράγμα εντελώς φυσιολογικό.
Ολοι τους, ανεξάρτητα σε ποιο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο ανήκαν, είχαν στόχο προτεραιότητας να προηγηθεί η καταστροφή του πρώτου στην ιστορία σοσιαλιστικού κράτους και μετά να παλέψουν μεταξύ τους για τη διανομή της λείας των αγορών, για την αλλαγή φρουράς στην πρωτοκαθεδρία της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας.
Καμιά εμπιστοσύνη στους αστούς και τα κόμματά τους
Αποδείχτηκε περίτρανα ότι κανένας λαός δεν μπορεί να εμπιστευθεί την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας του στα αστικά κόμματα και στην τάξη τους, είτε αυτή δρα μέσω της κοινοβουλευτικής αστικής δημοκρατίας, είτε μέσω του παραμερισμού και της προσωρινής αναίρεσης του αστικού Κοινοβουλίου.
Δίχως το ΕΑΜ θα ήταν αδύνατη η νίκη, δίχως το ΚΚΕ, που πρωτοστάτησε στην ίδρυση και την δράση του, θα ήταν αδύνατη η μεγάλη συμβολή της Ελλάδας στην επιτυχή κατάληξη της νίκης στην Ευρώπη, το πρώτο μερίδιο της οποίας ανήκει στον Κόκκινο Στρατό, στο σοβιετικό λαό, αλλά και στην ένοπλη πάλη των Γιουγκοσλάβων, και βεβαίως στους λαούς της Ευρώπης που αν και οι περισσότεροι προδόθηκαν από τις κυβερνήσεις και τα κόμματα εξουσίας υπέφεραν και προσπάθησαν. Πολύ σημαντικά στα Βαλκάνια ήταν το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα της Αλβανίας και το αντιφασιστικό της Βουλγαρίας.
Δεν θα σταθώ σε όλα τα πλούσια διδάγματα της ΕΑΜικής αντίστασης και του Β' Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και των τοπικών πολέμων που διεξάγονται σήμερα κάτω από τον ανταγωνισμό των ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών, ορισμένα από αυτά όμως είναι ξεχωριστά:
1. Η εργατική τάξη, ο εργαζόμενος λαός πρέπει να είναι προετοιμασμένος μέσα και από τον καθημερινό αγώνα, μέσα από την πολιτική του πείρα, να μη χύσει το αίμα του στο πλευρό ενός ιμπεριαλιστή στην προσπάθειά του να νικήσει τον ανταγωνιστή του ιμπεριαλιστή για τη διανομή των αγορών, των σφαιρών επιρροής.
2. Η εργατική τάξη, ο εργαζόμενος λαός πρέπει να είναι έτοιμος να κτίσει το δικό του μέτωπο για να υπερασπιστεί την εδαφική ακεραιότητα, αλλά και να βγει από τον πόλεμο εκείνος νικητής και όχι η αστική τάξη της χώρας του. Να πετύχει διπλή απελευθέρωση από την ξενική ιμπεριαλιστική κατοχή και την εγχώρια αστική πολιτική εξουσία, από το καπιταλιστικό σύστημα που είναι αξεχώριστο με τον πόλεμο.
Επικίνδυνη η αποκομμουνιστικοποίηση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ
Η ίδρυση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, δεν ήταν απλά μια τυχαία ενέργεια που πρόκυψε γενικά και αφηρημένα από τα κάτω, τον ελληνικό λαό, όπως ακούγεται και γράφεται συστηματικά από αστικούς και οπορτουνιστικούς κονδυλοφόρους, φυσικά και τα αντίστοιχα πολιτικά στελέχη.
Βεβαίως, δεν μπορεί να υπάρξει θετικό για το λαό αποτέλεσμα δίχως λαϊκή ενεργητική συμμετοχή στην οργάνωση του αγώνα, στην επεξεργασία της τακτικής και των στόχων του και σε περίοδο πολέμου και σε περίοδο που η αντιδραστική πολιτική συνεχίζεται με πολιτικά μέσα. Το ΕΑΜ και ο φτωχός λαός ήταν ένα πράγμα. Αυτό δεν αλλάζει σε τίποτε ότι πρωτεργάτης ήταν το ΚΚΕ, και ότι σε όλη την περίοδο της Κατοχής η πρωτοπορία των κομμουνιστών έφερε στην επιφάνεια το μαζικό λαϊκό ηρωισμό.
Ο μαζικός λαϊκός ηρωισμός, η λαϊκή πρωτοβουλία δεν καλλιεργούνται, ούτε βγαίνουν μαζικά στην επιφάνεια αν δεν υπάρχει κομμουνιστική πρωτοπορία ικανή να πάρει την αρχική πρωτοβουλία και στη συνέχεια να εμπνεύσει, να δώσει νόημα στον αγώνα και βαθύτερο σκοπό.
Η αποκομμουνιστικοποίηση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ που επιχειρείται δεν είναι μόνο ανιστόρητη, είναι επικίνδυνη σήμερα, καθώς απαιτείται η μαζική μαχητική αντεπίθεση, ο λαϊκός ξεσηκωμός με νόημα και σκοπό την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων, τη λαϊκή εργατική εξουσία, τη λαϊκή οικονομία, την αποτροπή, εκεί που είναι δυνατό, του πολέμου και της ελληνικής συμμετοχής, τη σύνδεση της υπεράσπισης της πατρίδας - αν ο πόλεμος εξαπολυθεί - με την πάλη για την εξουσία. Ο πόλεμος είναι σύμφυτος με το καπιταλιστικό σύστημα και όσο αυτό κυριαρχεί παγκόσμια αποτελεί πραγματικό κίνδυνο. Αλλωστε τον ζούμε την τελευταία 20ετία στα Βαλκάνια, στην ανατολική Μεσόγειο και αλλού.
Η αυτοτελής δράση του ΚΚ όρος για σωστή πολιτική συμμαχιών
Το Κόμμα μας στα ιστορικά του ντοκουμέντα για τα 60χρονα από τη λήξη του παγκοσμίου πολέμου και για τα 90χρονά του αναφέρει χαρακτηριστικά:
"Οταν τα στρατεύματα της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας κατέκτησαν την Ελλάδα και οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα (27 Απρίλη 1941), οι κομμουνιστές που δραπέτευσαν από τους τόπους εξορίας, όπου τους κρατούσε η κυβέρνηση Μεταξά, καθώς και άλλοι, που δρούσαν στην παρανομία, έσπευσαν να ανασυγκροτήσουν το ΚΚΕ και να οργανώσουν την Αντίσταση κατά των κατακτητών.
Με πρωτοβουλία του ΚΚΕ δημιουργήθηκε το Εργατικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΑΜ - 16 Αυγούστου 1941) και στις 27 Σεπτέμβρη του 1941 το ΕΑΜ. Στις 16 Φλεβάρη 1942 δημιουργήθηκε το ένοπλο τμήμα του, ο ΕΛΑΣ, με καπετάνιο τον Αρη Βελουχιώτη. Λίγο αργότερα (23 Φλεβάρη 1943) ιδρύθηκε η Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων, η θρυλική ΕΠΟΝ, που συσπείρωσε στις γραμμές της την πλειοψηφία της νεολαίας. Δίπλα σε αυτές τις οργανώσεις έδρασαν η Εθνική Αλληλεγγύη, η Επιμελητεία του Αντάρτη και ο φρουρός των λαϊκών αγωνιστών, η Οργάνωση για την Προστασία του Λαϊκού Αγώνα (ΟΠΛΑ). Το Μάρτη του 1943 ιδρύθηκε στο Λονδίνο η Ομοσπονδία Ελληνικών Ναυτεργατικών Οργανώσεων (ΟΕΝΟ), με πρωτοβουλία της Κομματικής Οργάνωσης Ναυτεργατών του ΚΚΕ (ΚΟΝ). 2.500 Ελληνες ναυτεργάτες έδωσαν τη ζωή τους στη διάρκεια του πολέμου, πειθαρχώντας στο μαχητικό σύνθημα της ΟΕΝΟ "ΚΡΑΤΕΙΤΕ ΤΑ ΠΛΟΙΑ ΕΝ ΚΙΝΗΣΕΙ".
Σημαντική ήταν και η συμβολή του Εθνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Ναυτικού (ΕΛΑΝ), που δημιουργήθηκε το 1943. Πλησιάζοντας η απελευθέρωση, το ΕΛΑΝ διέθετε 100 σκάφη με περισσότερους από 1.200 μαχητές ναύτες και αξιωματικούς.
Των παραπάνω ιστορικών γεγονότων είχε προηγηθεί (31 Οκτώβρη 1940) το "ανοιχτό γράμμα προς τον ελληνικό λαό" του Νίκου Ζαχαριάδη, Γενικού Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ, από τα μπουντρούμια της Κρατικής Ασφάλειας.
Ενα τμήμα του αστικού πολιτικού κόσμου επέλεξε το δρόμο της ανοιχτής συνεργασίας με τους κατακτητές. Ηταν οι γνωστοί "δοσίλογοι", που σχημάτισαν τις κατοχικές κυβερνήσεις με πρωθυπουργούς κατά σειρά τους Τσολάκογλου, Λογοθετόπουλο και Ι. Ράλλη. Με την ενίσχυσή τους σχηματίστηκαν το "Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας", η "Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωσις" (ΕΣΠΟ), η "Οργάνωσις Εθνικών Δυνάμεων Ελλάδος" (ΟΕΔΕ) κ.ά.
Η κυβέρνηση Ράλλη δημιούργησε τα "Τάγματα Ασφαλείας" (Νοέμβρης 1943), προκειμένου να ισχυροποιηθεί η δράση κατά του ΕΑΜ και του ΚΚΕ. Μεταξύ των πρωτεργατών της δημιουργίας τους ήταν ο "φιλελεύθερος" στρατιωτικός δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος και ο Στυλιανός Γονατάς, υπαρχηγός του "Κόμματος των Φιλελευθέρων". Παράλληλα, δρούσε η οργάνωση "Χ" και άλλες, στηρίγματα του αστικού κράτους και διώκτες του αγωνιζόμενου λαού. Στα "Τάγματα Ασφαλείας" προσχώρησαν και βενιζελικοί αξιωματικοί. Παρόμοιες ένοπλες οργανώσεις είχαν δημιουργηθεί και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Ενα άλλο τμήμα του αστικού πολιτικού κόσμου, μαζί και το Παλάτι, διέφυγε στο εξωτερικό, παίρνοντας τεράστιες ποσότητες κρατικών αποθεμάτων σε χρυσό. Εγκαταστάθηκε στην Αίγυπτο, από όπου ανέπτυσσε ιδιαίτερες σχέσεις με τους Εγγλέζους συμμάχους, σχεδιάζοντας τον εγκλωβισμό του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ σε κινήσεις που θα οδηγούσαν στη μεταπολεμική ανόρθωση της αστικής εξουσίας στην Ελλάδα.
Το ρόλο της υπονόμευσης του ΕΑΜ διεκπεραίωνε και η εγγλέζικη στρατιωτική αποστολή στα ελληνικά βουνά. Σε αυτό το πλαίσιο χρηματοδότησε και στήριξε πολιτικά και στρατιωτικά τη δημιουργία (Οκτώβρης 1941) και τη δράση του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (ΕΔΕΣ), ηγετικά στελέχη του οποίου συνεργάζονταν και με τους Γερμανούς, ενώ άλλα κατατάχθηκαν και στα "Τάγματα Ασφαλείας". Παράλληλα, οι Εγγλέζοι αξιοποιούσαν και άλλες πολιτικές και στρατιωτικές οργανώσεις, όπως η ΕΚΚΑ ("Εθνική Και Κοινωνική Απελευθέρωση", που ιδρύθηκε το Νοέμβρη του 1942).
Το μεγαλύτερο τμήμα του αστικού πολιτικού κόσμου της εποχής συγκαταλέγεται στους απόντες του αγώνα: Ο Γ. Καφαντάρης των "Προοδευτικών", ο Ι. Σοφιανόπουλος του "Αγροτικού Κόμματος", ο Γ. Παπανδρέου του "Δημοκρατικού Σοσιαλιστικού Κόμματος", ο Παν. Κανελλόπουλος του "Εθνικού Ενωτικού Κόμματος" κ.ά. απείχαν. Οι περισσότεροι πήγαν στην Αίγυπτο λίγο πριν από το τέλος του πολέμου και ηγήθηκαν των διπλωματικών και άλλων επιχειρήσεων για την ανάκτηση της εξουσίας μετά τον πόλεμο.
Ο Γ. Καφαντάρης αρνήθηκε πρόταση του ΚΚΕ να προσχωρήσει στην Αντίσταση. Το ίδιο και ο Γ. Παπανδρέου, στον οποίο προτάθηκε να ηγηθεί του ΕΑΜ. Εξάλλου, από τη Νίκαια της Γαλλίας, όπου βρισκόταν στη διάρκεια της Κατοχής, ο Ν. Πλαστήρας κάλεσε, με επιστολή του, το λαό να συνεργαστεί με τους κατακτητές.
Οπως εκτιμά το ΚΚΕ, στο ΕΑΜ συσπειρώθηκε η μεγάλη πλειοψηφία του λαού (εργατική τάξη, μικρομεσαία αγροτιά, μεσαία στρώματα της πόλης). Το ΕΑΜ έσωσε το λαό από την πείνα. Δημιούργησε φύτρα εξουσίας στις απελευθερωμένες περιοχές (Αυτοδιοίκηση, Λαϊκή Δικαιοσύνη). Τροφοδότησε τη λαϊκή πολιτιστική ανάταση. Στις 10 Μάρτη 1944 ορκίστηκε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), το κεντρικό πολιτικό όργανο διοίκησης των απελευθερωμένων περιοχών.
Μετά από εκλογές (23 Απρίλη 1944), που έγιναν στις συνθήκες της Κατοχής, εκλέχτηκε το "Εθνικό Συμβούλιο" με έδρα τις Κορυσχάδες (30 Απρίλη 1944). Στις εκλογές ψήφισαν για πρώτη φορά οι γυναίκες και οι νέοι από 18 χρόνων. Συμμετείχαν περίπου 1.800.000 ψηφοφόροι, δίχως να υπολογίζονται τα αποτελέσματα της Κρήτης, της Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης και των νησιών του Αιγαίου. Σημειώνεται ότι στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 1936 είχαν πάρει μέρος 1.000.000 ψηφοφόροι.
Χάρη στο ΕΑΜ δε στάλθηκε ούτε ένας εργάτης για να δουλέψει στα γερμανικά εργοστάσια, με εξαίρεση αυτούς που είχαν συλλάβει ομήρους οι Γερμανοί. Χάρη στο ΕΑΜ δε στάλθηκε ούτε ένας για να πολεμήσει κατά της Σοβιετικής Ενωσης.
Η δράση του ΕΑΜ περιλάμβανε όλες τις μορφές πάλης: Απεργίες, διαδηλώσεις, συλλαλητήρια, διαβήματα, ένοπλη οργάνωση. Πλατιά και πολλές φορές πρωτότυπη ήταν η μαζική προπαγανδιστική δουλειά του.
Ο ΕΛΑΣ καθήλωσε 8 έως και 12 εχθρικές μεραρχίες. Προξένησε στους κατακτητές απώλειες 30.000 νεκρούς και συνέλαβε 6.500 αιχμαλώτους. Κατέστρεψε 37 μεγάλες γέφυρες, 85 ατμομηχανές, 1.000 περίπου βαγόνια και 1.000 αυτοκίνητα. Το σύνολο σχεδόν του οπλισμού του προερχόταν από τις επιχειρήσεις του εναντίον των Γερμανών και των Ιταλών. Την άνοιξη του 1944 ο ΕΛΑΣ είχε υπό τον έλεγχό του τα 2/3 της χώρας και τη στιγμή της απελευθέρωσης περισσότερο από το 90% του εδάφους.
Στη διάρκεια του πολέμου οι νεκροί από τον ελληνικό πληθυσμό έφθασαν συνολικά τους 405.000 (θάνατοι από την πείνα, εκτελεσμένοι, νεκροί του ελληνοϊταλικού και του ελληνογερμανικού πολέμου, χιλιάδες που εξοντώθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης - κυρίως Εβραίοι της Θεσσαλονίκης - κ.ά.).
Τις ημέρες της απελευθέρωσης από τους Γερμανούς (12 Οκτώβρη 1944) στην Ελλάδα είχε διαμορφωθεί επαναστατική κατάσταση. Ταυτόχρονα, το ΕΑΜ κυριαρχούσε, ενώ ο αστικός κρατικός μηχανισμός ήταν σμπαραλιασμένος. Η αστική κυβέρνηση που είχε δημιουργηθεί βρισκόταν στην Αίγυπτο και οι Εγγλέζοι δεν είχαν καταφθάσει ακόμα στην Ελλάδα.
Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι το Κόμμα μας δεν μπόρεσε να διαμορφώσει τη στρατηγική που θα οδηγούσε προς την επαναστατική επίλυση του προβλήματος της πολιτικής εξουσίας και τότε ακόμη, ιδίως μετά το 1943, που οι συνθήκες επέβαλαν να θέσει το ζήτημα της επαναστατικής κατάκτησης της εξουσίας. Δηλαδή δεν είχε πρόβλεψη και έτσι την κρίσιμη στιγμή δεν έλυσε το ζήτημα της σύμπλεξης του κοινωνικοταξικού περιεχομένου του αγώνα με τον εθνικοαπελευθερωτικό. Ετσι, οδηγήθηκε στην υπαγωγή του ΕΛΑΣ στο εγγλέζικο στρατηγείο της Μ. Ανατολής (5 Ιούλη 1943) και αργότερα στις συμφωνίες του Λιβάνου (20 Μάη 1944) και της Καζέρτας (26 Σεπτέμβρη 1944), για να διατηρήσει και να διευρύνει την "εθνική ενότητα". Δεν διαμόρφωσε τις υποκειμενικές προϋποθέσεις μιας πορείας που, ανάλογα και με άλλους παράγοντες, μπορούσε να οδηγήσει στη νίκη.
Οι δυνάμεις που συμμετείχαν στο ΕΑΜ εξέφραζαν διαφορετικά συμφέροντα. Εκτός από το ΚΚΕ συμμετείχαν και δυνάμεις σοσιαλδημοκρατικές, φιλελεύθερες, γενικά αστικής πολιτικής κατεύθυνσης. Επρεπε να θεωρηθεί βέβαιο ότι, εξαιτίας των ταλαντεύσεων που προσιδιάζουν στη φύση τέτοιων κομμάτων και ατόμων και που δεν είναι διατεθειμένα να φτάσουν μέχρι το τέλος του δρόμου, δεν ήταν δυνατό η εργατική τάξη να βαδίσει μαζί τους σε όλες τις φάσεις της πάλης, πολύ περισσότερο όσο πλησίαζε το τέλος της Κατοχής και το ζήτημα της εξουσίας ετίθετο επί τάπητος. Το ΚΚΕ δεν πήρε υπόψη του ότι η ιδεολογικοπολιτική διαπάλη διεξάγεται και στο πλαίσιο της συμμαχίας και ότι για την επιτυχή έκβαση της ταξικής πάλης δεν επιτρέπονται επιζήμιοι συμβιβασμοί. Πολύ περισσότερο όταν οι συμβιβασμοί δεν αντιστοιχούν στο συσχετισμό των δυνάμεων που υπάρχει ανάμεσα στους συμμάχους".
Το δίδαγμα που βγαίνει είναι ότι η αυτοτελής δράση του ΚΚ είναι όρος για σωστή πολιτική συμμαχιών. Ναι μεν αυτή προϋποθέτει συμβιβασμούς, αλλά αυτοί δεν μπορεί να καθορίζονται από τη συγκυρία, να θέτουν σε δεύτερη μοίρα τη στρατηγική, να υποτάσσονται στις ανάγκες της μιας ή της άλλης εκλογικής μάχης.
Ψαρεύουν στα θολά με το κήρυγμα για «νέο ΕΑΜ»
Το τελευταίο διάστημα η πρόταση για τη λεγόμενη "ενότητα της Αριστεράς" υποκαταστάθηκε με ένα κήρυγμα για τη συγκρότηση ενός νέου, σύγχρονου ΕΑΜ. Μια φράση που χαϊδεύει αυτιά, κεντρίζει τη συγκίνηση και το συναισθηματισμό, με σαφή όμως πολιτική πρόθεση να ψαρέψει στα θολά νερά.
Ταυτόχρονα, αυτή η πρόταση συνοδεύεται και με τον απειλητικό εκβιασμό του τύπου ότι όποιος δεν συμφωνήσει θα επαναλάβει το λάθος της Βάρκιζας, θα υποταχθεί στην αστική τάξη. Δεν πρόκειται για μια ειλικρινή μεταμέλεια, επειδή οι περισσότεροι από τους πατριάρχες και ηγέτες του οπορτουνισμού θεωρούσαν ότι η Βάρκιζα ήταν υποχρεωτικός συμβιβασμός, ότι μας τον επέβαλλαν οι έξω. Με αυτό το κριτήριο και εμείς ανταπαντάμε ότι το να κάνεις μια φορά το λάθος της Βάρκιζας από έλλειψη επάρκειας, ικανότητας, και όχι βεβαίως γιατί έγινες ξαφνικά προδότης και φοβισμένος, είναι κακό, πολύ κακό, δεν συμψηφίζεται με τίποτε, όμως δεν συγκρίνεται όταν έχεις επιλέξει διαδοχικά ούτε μια, ούτε δύο, αλλά πολλές "Βάρκιζες"...
Το κήρυγμα για το νέο ΕΑΜ, με όλη τη θολούρα που προβάλλεται, ακουμπάει στην πρόσκαιρη ικανοποίηση των ανυπόμονων λαϊκών μαζών να βρεθεί ένας ήπιος τρόπος να σταματήσει η βαρβαρότητα των μέτρων της κυβέρνησης και έστω να γυρίσουμε στην κατάσταση προ Μνημονίου. Κολακεύει συνειδητά τις αυταπάτες λαϊκών μαζών, ιδιαίτερα μεσοστρωμάτων, ότι είναι δυνατό με μια εκλογική έφοδο να προκύψει μια προοδευτική κυβέρνηση που θα διαπραγματευθεί μέσα στους κανόνες της ΕΕ και με τη βοήθεια των κανόνων της, ώστε να επιστρέψουμε στην προ του Μνημονίου κατάσταση, λες και το Μνημόνιο ήταν μια συνομωσία, κάτι το ξαφνικό...
Λες και στην περίοδο πριν το Μνημόνιο, και συγκεκριμένα από το 1992, δεν έγιναν διαδοχικά αποφασιστικά βήματα στρατηγικής ανατροπής των εργασιακών σχέσεων, αποκρατικοποιήσεων, συμμετοχής στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. 'Η ότι χωρίς ρήξη και αποχώρηση από την ΕΕ είναι δυνατόν μια χώρα, οποιαδήποτε, να κινείται σε μη φιλομονοπωλιακή κατεύθυνση, σε φιλεργατική, φιλολαϊκή. Θεωρούν ότι αιτία χρεοκοπίας της Ελλάδας είναι το Μνημόνιο, ή το χρέος, πράγμα που αυτόματα οδηγεί σε λαθεμένη στρατηγική. Το ότι η χρεοκοπία με τη μορφή "κουρέματος" είναι μονόδρομος για το κεφάλαιο, δεν λογίζεται και ως μονόδρομος για το λαό.
Ο μονόδρομος για το κεφάλαιο δεν αντιπαλεύεται με διαπραγματεύσεις εντός ΕΕ, αλλά με τον αγώνα που έχει έκβαση την εργατική εξουσία, την αποδέσμευση και τη διαγραφή του χρέους από την πλευρά της νέας κυβέρνησης, μονομερώς. Ο οπορτουνισμός από τη φύση του ρέπει στην ικανοποίηση αυταπατών, υποκύπτει στην πίεση της αγανάκτησης, κρύβει όσο μπορεί τη στρατηγική του και τη δίψα για συμμετοχή σε κυβερνήσεις αστικής διαχείρισης. Μας γυρνάει πολλά πολλά χρόνια πίσω, την περίοδο εκείνη που το ΠΑΣΟΚ περνούσε σε μεγάλο μέρος του λαού τον τεχνητό διαχωρισμό "δεξιά - αντιδεξιά", "φως και σκότος", "ή μαζί μου ή γυρνάμε ξανά στα Μακρονήσια"...
Σταθερό το μίσος τους για την εργατική εξουσία
Ενα μεγάλο μέρος των μικροαστικών λαϊκών στρωμάτων πρέπει και μπορεί να βρεθεί στο πλευρό του εργατικού κινήματος. Η ενσωμάτωση της Ελλάδας στην ΕΕ έκανε ακόμα πιο ισχυρή τη ρεφορμιστική και οπορτουνιστική επιρροή στο εργατικό κίνημα, στη δυτική και κεντρική Ευρώπη. Ο οπορτουνισμός, από τη φύση του, πολύ εύκολα περνάει από τον ανοικτό συμβιβασμό στο όνομα του ρεαλισμού στην ανατρεπτική ρητορεία, με ένα κενό περιεχομένου πολιτικό λόγο. Χωρίς ίχνος σεβασμού στις εργατικές λαϊκές κοινωνικές επαναστάσεις του 20ού αιώνα, που οι λαοί ίδρωσαν στην προσπάθεια να κτίσουν μια νέα κοινωνία, το μόνο που αδιάντροπα λένε είναι ότι ο σοσιαλισμός θα έλθει στη... Δευτέρα Παρουσία.
Εδώ ταιριάζει πολύ καλά η ρήση του Μαρξ ότι "η παράδοση νεκρών γενεών βαραίνει σαν ένα βουνό στο μυαλό των ζωντανών".
Ενα πράγμα παραμένει σταθερό στην αέναη ταλάντευση του οπορτουνισμού, ο φόβος ως και το μίσος για την κοινωνική επανάσταση, για την εργατική εξουσία.
Στους οπορτουνιστές λείπει εντελώς η πραγματική μοναδική εμπειρία που προσφέρει η άμεση συμμετοχή στους ταξικούς αγώνες, στην επαφή και δράση μέσα στην εργατική τάξη στον παραγωγικό τομέα της βιομηχανίας και της αγροτικής παραγωγής. Αλλο να κάνεις περιοδείες, άλλο να κλαις για τα προβλήματα της εργατιάς και άλλο να μην αναγνωρίζεις τον πρωτοπόρο, ηγετικό ρόλο της εργατικής τάξης στην κοινωνική αλλαγή, να αναμασάς τα περί των δυνάμεων της εργασίας, ή ακόμα χειρότερα να αρνείσαι ότι υπάρχει εργατική τάξη σήμερα, στο όνομα των νέων τεχνολογιών.
Δεν είναι επίσης καθόλου τυχαίο ότι οι ρεφορμιστές και οπορτουνιστές επιλέγουν να συγκρούονται, και μάλιστα μπροστά στις κάμερες, με δευτερεύοντα στοιχεία της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ σήμερα, χτες της ΝΔ, να δίνουν προσωπικό χαρακτήρα στην αντιπαράθεση, κρίνουν πώς κυβερνά ένα κόμμα και δεν χτυπούν στην καρδιά τη στρατηγική τους. Ρέπουν στην καταδίκη της διαδικασίας έναντι της ταξικής ουσίας. Εκστασιάζονται με δήθεν ανανεωτικές και πρωτότυπες προτάσεις, που μπορεί να υποστηρίζει ο ένας ή ο άλλος επώνυμος οικονομολόγος, υιοθετούν κλισέ που κυκλοφορούν από τα διάφορα "παπαγαλάκια", εκστασιάζονται μπροστά σε μια νέα μορφή πάλης, που την ανάγουν σε ρήξη, αδιαφορώντας συνειδητά για το ρηχό περιεχόμενό της.
Συμβαίνει επίσης και κάτι άλλο, φαινομενικά παράδοξο, αλλά ευεξήγητο. Ολα τα κόμματα στον τόπο μας, ρεφορμιστές, αναθεωρητές, καραμπινάτοι οπορτουνιστές, εδώ και χρόνια, ιδιαίτερα μετά τη μετεξέλιξη της ΕΟΚ σε ΕΕ, προσχώρησαν στον αστικό και μικροαστικό κοσμοπολιτισμό, έφθασαν μάλιστα στο σημείο να θεωρούν ότι η εθνοκρατική οργάνωση έχει ξεπεραστεί, στα πλαίσια της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης. Μας κατηγορούσαν για σεχταριστές και οπισθοδρομικούς όταν βροντοφωνάζαμε ότι με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και βεβαίως τη συμμετοχή και τη νέα δομή του ΝΑΤΟ εκχωρούνται και επίσημα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας στον ιμπεριαλισμό, και βεβαίως για μας το πρώτο και το κύριο είναι η ταξική διάσταση του προβλήματος και οι επιπτώσεις στη ζωή του λαού.
Φωνάζαμε και φωνάζουμε για την κατάργηση των εθνικών συνόρων στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, πράγμα που έχει ανοίξει το ζήτημα της λεγόμενης συγκυριαρχίας και συνδιαχείρισης στο Αιγαίο. Αποκαλύψαμε το πραγματικό ταξικό περιεχόμενο της συζήτησης για ομοσπονδοποίηση της ΕΕ, για ενιαία διακυβέρνηση - οικονομική και πολιτική. Και πάλι κατηγορηθήκαμε για αναχρονισμό. Τώρα οι κάθε λογής ρεφορμιστές και οπορτουνιστές ανακάλυψαν ότι η τρόικα είναι πρόβλημα εξωτερικής κατοχής, ότι είμαστε κάτω από την γερμανική μπότα, ότι η Ελλάδα έχει μεταβληθεί σε αποικία, ότι στη χώρα μας η αστική τάξη και τα κόμματά της έχουν στάση υποτέλειας.
Είτε δεν έχουν πάρει χαμπάρι, είτε κάνουν πώς δεν καταλαβαίνουν ότι η καπιταλιστική διακρατική ένωση, είτε είναι περιφερειακή είτε παγκόσμια, είτε είναι θεσμοθετημένη είτε λειτουργεί περίπου άτυπα, διέπεται από ανισότιμες σχέσεις εξαιτίας της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης, επομένως ο συσχετισμός δύναμης αποτυπώνεται κάθε φορά στις αποφάσεις. Δεν έχουν πάρει χαμπάρι, είτε δεν θέλουν να δεχθούν, ότι η αστική τάξη κάθε χώρας είναι καταδικασμένη να βαδίζει μαζί με τις αστικές τάξεις - γειτονικών ή και όχι - χωρών προκειμένου να έχουν πρόσθετη δύναμη στο τσάκισμα του εργατικού, του επαναστατικού κινήματος, ότι έτσι αποτυπώνεται η απελευθέρωση αγοράς, η ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων, ότι σ' αυτό το πεδίο πραγματοποιείται ο πόλεμος της ανταγωνιστικότητας.
Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ είναι τιμή και περηφάνια μας
Σε συνθήκες κρίσης και μάλιστα με τα χαρακτηριστικά της σημερινής αντικειμενικά η διέξοδος από αυτόν το φαύλο κύκλο ταυτίζεται με την πάλη για την εργατική λαϊκή εξουσία, με την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, την αποδέσμευση από την ΕΕ και τη διαγραφή του χρέους. Το ΚΚΕ έχει αποκτήσει μεγαλύτερη πείρα σήμερα στη στρατηγική και την τακτική του αγώνα. Αλλο πράγμα είναι οι τακτικές κινήσεις που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ταξικής πάλης και άλλο πράγμα οι τακτικές κινήσεις που αντικειμενικά την αποδυναμώνουν.
Είναι δυνατόν να κάνεις συμμαχία και μάλιστα σε συνθήκες βαθιάς κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος και με στόχο να αναλάβεις τη διακυβέρνηση και να αγνοείς το χαρακτήρα και τη φύση του αστικού κράτους; Αρα και των αστικών κομμάτων; Το χαρακτήρα και τη φύση της ΕΕ, το γεγονός των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, την ανισόμετρη ανάπτυξη; Πολιτικό προσωπικό του αστικού κράτους ούτε γίναμε ποτέ ούτε θα γίνουμε. Αλλωστε υπάρχει η πείρα του ιταλικού, του γαλλικού πειράματος και όχι μόνον.
Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ είναι τιμή και περηφάνια μας, αξιοποιούμε την πείρα τού χτες γνωρίζοντας όμως ότι πάνω απ' όλα οφείλουμε να ανταποκριθούμε σήμερα στο επιτακτικό καθήκον να ενώσουμε το λαό, όχι γενικά και αφηρημένα, αλλά την εργατική τάξη με τους αυτοαπασχολούμενους και τη φτωχή αγροτιά που έχουν συμφέρον να αντιπαρατεθούν και να έλθουν σε ρήξη με την εξουσία των μονοπωλίων.
Να ανταποκριθούμε στον υπαρκτό κίνδυνο της όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην περιοχή μας, να αντιταχθούμε στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, να μη χύσουμε το αίμα μας για τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών, αλλά για μια Ελλάδα λεύτερη από κάθε μορφής ταξική εκμετάλλευση και ιμπεριαλιστική καταπίεση - επιβολή, για μια Ελλάδα του σοσιαλισμού.
Ετσι τιμάμε εμείς τους νεκρούς του αγώνα, έτσι τιμάμε την ιστορία μας. Παίρνουμε υπόψη την πραγματικότητα, το συσχετισμό δύναμης σε κάθε φάση, όχι για να δικαιολογήσουμε έτσι την υποχώρηση και τη συνθηκολόγηση, αλλά για να ετοιμάσουμε το δρόμο της αντεπίθεσης και της ανατροπής με την όσο γίνεται μεγαλύτερη οργάνωση και συνειδητότητα του λαού. Να είμαστε έτοιμοι και μπροστά σε μια απότομη άνοδο του κινήματος, αλλά και σε στασιμότητα και υποχώρηση. Δεν είμαστε ούτε αιθεροβάμονες, ούτε ρίχνουμε τις σημαίες του αγώνα στα δύσκολα. Ενα πράγμα μας ενδιαφέρει, που αφορά και ενδιαφέρει τη λαϊκή πλειοψηφία: Να στεκόμαστε σε κάθε φάση στο ύψος της ευθύνης μας, στο ύψος της δοξασμένης ιστορίας μας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου