Οι συζητήσεις για την αναδιάρθρωση...

Εντείνεται η συζήτηση περί αναδιάρθρωσης του χρέους. 

Οι τραπεζίτες, με επικεφαλής το διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας θεωρούν καταστροφή της καπιταλιστικής οικονομίας την αναδιάρθρωση. 

Αλλοι τη θεωρούν αναγκαία, μεταθέτοντας τη συζήτηση αν πρέπει να γίνει τώρα ή το 2013, όταν θα λειτουργεί ο ευρωενωσιακός μηχανισμός διαχείρισης κρατικών χρεών. 

Οι συζητήσεις αυτές έχουν άμεση σχέση με την αντιμετώπιση της κρίσης με τις λιγότερες δυνατές απώλειες για το κεφάλαιο. 

Η οικονομική κρίση του καπιταλισμού είναι αντικειμενικό γεγονός, νομοτέλεια. Οφείλεται στο γεγονός ότι η παραγωγή στον καπιταλισμό γίνεται για το κέρδος,

γεγονός που ωθεί στην ολοένα και πιο διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου. Τα κέρδη επενδύονται για αύξηση της παραγωγής, δηλαδή μετατρέπονται σε κεφάλαιο που μεγεθύνεται.

Ετσι, συσσωρεύεται κεφάλαιο για να διευρύνεται η παραγωγή. Και διευρύνεται η παραγωγή όσο αυξάνεται το κέρδος.

Στον καπιταλισμό, η παραγωγή γίνεται με τη συλλογική εργασία πολλών μαζί εργατών, είναι κοινωνική. Η κοινωνική παραγωγή διαρθρωμένη σε πολλές ξεχωριστές επιχειρήσεις, ιδιοκτησίας διαφορετικών καπιταλιστών, σημαίνει οι καπιταλιστές παράγουν καθένας για τον εαυτό του με τάση την όσο το δυνατό μεγαλύτερη παραγωγή, για να αποκομίσουν περισσότερα κέρδη. Η παραγωγή γίνεται έτσι άναρχη. Οι καπιταλιστές παράγουν συνεχώς περισσότερο, ελπίζοντας να πουλήσουν αλλά στην καπιταλιστική παραγωγή δεν μπορεί να υπάρχει πάντα αντιστοιχία ανάμεσα στην κοινωνική παραγωγή και στη δυνατότητα να πουληθεί όλη η παραγωγή στην αγορά γιατί λόγω αναρχίας εμφανίζονται δυσαναλογίες στην παραγωγή ανάμεσα στους διαφόρους κλάδους, πχ περισσότερες πρώτες ύλες, λιγότερα τελικά προϊόντα. Η μη δυνατότητα πραγματοποίησης όλης της παραγωγής (μέσων παραγωγής και αντικειμένων κατανάλωσης), στην αγορά, ωθεί στη διακοπή της διευρυμένης αναπαραγωγής, (κρίση). Ταυτόχρονα, τα όποια υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια, οι καπιταλιστές εφόσον δεν μπορούν να διευρύνουν την παραγωγή δεν τα επενδύουν. Αυτή είναι αντίθεση του καπιταλισμού που οφείλεται στη βασική του αντίθεση, από τη μια να είναι κοινωνική η εργασία, από την άλλη, το προϊόν της να το καρπώνονται οι λίγοι καπιταλιστές.

***

Για να ξεπεράσει την κρίση του ο καπιταλισμός καταστρέφει παραγωγικές δυνάμεις, δηλαδή εργατική δύναμη, (ανεργία, δραστική μείωση μισθών κ.λπ.), αλλά και κεφάλαιο. «Αναδιάρθρωση» σημαίνει καταστροφή μέρους του κεφαλαίου. Και είναι αναπόφευκτη για να ξαναξεκινήσει η διευρυμένη αναπαραγωγή κεφαλαίου. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις στο ζήτημα της αναδιάρθρωσης εκφράζουν εσωτερικές αντιθέσεις ανάμεσα σε διαφορετικές μερίδες του κεφαλαίου και αναζήτηση διαφορετικών πολιτικών διαχείρισης της κρίσης, πάντα σε όφελος του κεφαλαίου. Αναδεικνύουν και τις αξεπέραστες εσωτερικές αντιφάσεις του καπιταλισμού. Οσοι μιλούν για αναδιάρθρωση, και μάλιστα εδώ και τώρα, θεωρούν ότι μέρος των κρατικών χρημάτων αποπληρωμής του χρέους θα μένει στα κρατικά ταμεία και θα δίνεται στους καπιταλιστές για επενδύσεις. Ετσι, λένε, θα έρθει ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας. Η αναδιάρθρωση όμως κάνει ζημιά σε τράπεζες που διαχειρίζονται ομόλογα, γι' αυτό δεν τη θέλουν οι τραπεζίτες, αφού αναδιάρθρωση σημαίνει υποτίμηση της αξίας των ομολόγων. Ηδη στην αγορά πουλιούνται υποτιμημένα τουλάχιστον κατά 30%. Δηλαδή, καταστροφή μέρους του τραπεζικού κεφαλαίου. Η υποτίμηση, σε συνδυασμό με την έξοδο χρημάτων διαφόρων καπιταλιστών από τις τράπεζες στο εξωτερικό, δημιουργεί πρόβλημα στη ρευστότητα των τραπεζών και δυσκολίες στη δανειοδότηση από τις τράπεζες επενδύσεων, επομένως δυσκολίες να ξαναρχίσει η διευρυμένη αναπαραγωγή, δηλαδή να γίνουν επενδύσεις και να αρχίσει η έξοδος από την κρίση. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες ανήκουν σε μονοπωλιακούς ομίλους με άλλες δραστηριότητες, βιομηχανικές, εμπορικές κ.λπ. Η αναδιάρθρωση, δηλαδή η απαξίωση ή υποτίμηση ή καταστροφή (όποια ορολογία και αν χρησιμοποιείται το ίδιο σημαίνει) μέρους του κεφαλαίου τους, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις συνολικά στο κεφάλαιο αυτών των ομίλων. Αυτές είναι οι αντιφάσεις τους, αντικειμενικές, που αναδεικνύουν και τις δυσκολίες τους. Οι βιομήχανοι, επίσης, λένε πως ευθύνονται οι τράπεζες που δε δανειοδοτούν για επενδύσεις και η κυβέρνηση που ενισχύει τις τράπεζες, αντί τους βιομήχανους, αν και σε περίοδο κρίσης δεν κάνουν επενδύσεις. Εδώ, επίσης, εκφράζονται αντιθέσεις ανάμεσα σε διαφορετικά τμήματα του κεφαλαίου. Αλλά οι τράπεζες είναι η καρδιά της καπιταλιστικής οικονομίας γι' αυτό τις ενισχύουν.

***

Οι συζητήσεις για την αναδιάρθρωση αποκαλύπτουν ότι τα περιθώρια του καπιταλισμού να πετύχει μια σχετικά ελεγχόμενη και ανώδυνη - για το σύστημα - διέξοδο από την κρίση, είναι πολύ πιο στενά σε σύγκριση με το παρελθόν. 

Με την ελεγχόμενη απαξίωση, ελπίζουν οι συνέπειες για τους καπιταλιστές να είναι όσο γίνεται λιγότερες. 

Αν δεν το κάνουν ελεγχόμενα, η καταστροφή κεφαλαίου ίσως έχει απρόβλεπτες συνέπειες σε βάρος του κεφαλαίου συνολικά, της εξουσίας του. 

Αλλά και αν ακόμα συμφωνηθεί μια παρέμβαση στον κύκλο της κρίσης στην ευρωζώνη, οι αντιθέσεις μεταξύ τους θα γίνονται όλο και πιο μεγάλες, άρα και πιο επικίνδυνες για τους λαούς. 

Για το λαό, ό,τι και αν γίνει είναι το ίδιο καταστροφικό. 

Οργάνωση, αντεπίθεση!

Ι.