Σήμερα το πρωί, ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου ανακοινώνει ένα πλαίσιο αναδιαρθρώσεων για την Ανώτατη Εκπαίδευση, σε μια «συνάντηση διαλόγου κι εργασίας» - όπως την ονόμασαν - με εκπροσώπους «εκπαιδευτικών και παραγωγικών φορέων», που γίνεται στους Δελφούς.
Μεγάλες εκπλήξεις δεν αναμένονται. Τόσο γιατί η πολιτική τους για την Ανώτατη Εκπαίδευση ακολουθεί τις κατευθύνσεις της ΕΕ (που από κοινού συνυπογράφουν και συναποφασίζουν εδώ και πάνω από δέκα χρόνια οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ), όσο και γιατί αυτό το πλαίσιο αναδιαρθρώσεων, που θα παρουσιαστεί σήμερα, το είχε παρουσιάσει το υπουργείο Παιδείας στις αρχές του καλοκαιριού και σε συντομία είχε δώσει τους βασικούς του άξονες και ο ίδιος ο πρωθυπουργός στην ομιλία του στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης.
Μιλώντας για «ανατροπές», ο πρωθυπουργός
στη ΔΕΘ είχε εξαγγείλει: 1. «Αυτονομία και αυτοδιοίκητο των Ανωτάτων Ιδρυμάτων». «Νέο μοντέλο διοίκησης, με τη συμμετοχή της περιφέρειας και της κοινωνίας».
Πρακτικά, εξετάζεται ένα μοντέλο διοίκησης όχι αμιγώς «ακαδημαϊκό», δηλαδή με εκλεγμένους πανεπιστημιακούς (και αντίστοιχα εκπαιδευτικούς ΤΕΙ) μέσα από το κάθε ίδρυμα, αλλά μεικτό, με τη συμμετοχή επιχειρηματιών και παραγόντων της νέας κρατικής διοίκησης που θα προκύψει από τον «Καλλικράτη». Ηδη τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει τέτοιες προσπάθειες από τις κυβερνήσεις και της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ που είχαν διορίσει σε διοικούσες επιτροπές σε πανεπιστήμια επιχειρηματίες και πρώην δημάρχους (στη Διοικούσα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου είχε διοριστεί ο εφοπλιστής Β. Κωνσταντακόπουλος και στη Διοικούσα του Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας τροφίμων «Agrino», Κ. Πιστιόλας κ.ά.).
Ο λόγος που θέλουν μια τέτοια μεικτή διοίκηση είναι προφανής: Τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ θα λειτουργούν σαν επιχειρήσεις. Το υπουργείο Παιδείας, εξάλλου, έχει πει ότι «η πλήρης διαχείριση των οικονομικών των πανεπιστημίων, περιλαμβανομένης της μισθοδοσίας, θα περιέλθει στα ίδια τα πανεπιστήμια». Δηλαδή, πλήρης λειτουργία με τους όρους της καπιταλιστικής αγοράς.
2. «Εισαγωγή σε σχολή - με διαφορετικό εισαγωγικό σύστημα - ή ακόμη και στο πανεπιστήμιο, αντί να μπαίνει στο τμήμα, για να υπάρχει η επιλογή για το φοιτητή».
Αυτό σημαίνει πλήρη αλλαγή της διάρθρωσης και του χαρακτήρα των σπουδών και των πτυχίων. Αντί για ένα συγκροτημένο πρόγραμμα σπουδών, με αρχή - μέση - τέλος, με όλη την απαραίτητη πρακτική άσκηση, θεωρητική εκπαίδευση και έρευνα που απαιτείται για να βγει κάποιος πραγματικός επιστήμονας σε ένα επιστημονικό αντικείμενο... ο φοιτητής θα διαλέγει μαθήματα σα να ψωνίζει από το σούπερ μάρκετ! Θα έχει την αποκλειστική ευθύνη των επιλογών του (άντε το πολύ πολύ να του ρίξουν κι από κανέναν καθηγητή - σύμβουλο σπουδών από δίπλα, αλλά η ευθύνη θα είναι του ίδιου του φοιτητή). Κι όπως θα έχει την ευθύνη των σπουδών και του πτυχίου που ο ίδιος θα φτιάχνει ως μια συρραφή, έτσι θα έχει και την ευθύνη της μετέπειτα πορείας του: Δηλαδή, αν δε βρει δουλειά ή αν μείνει άνεργος θα φταίει εκείνος, τάχα επειδή δεν έκανε τις σωστές επιλογές. Επίσης, αφού κάθε πτυχίο θα είναι εξατομικευμένο, ατομική θα είναι και η διαπραγμάτευση των όρων εργασίας του κάθε αποφοίτου.
3. «Εσωτερικό σύστημα αξιολόγησης».
Εδώ χρειάζεται να σημειώσουμε αρχικά ότι έχει καταρριφθεί ο μύθος πως τάχα η αξιολόγηση δε θα συνδέεται αρνητικά με τη χρηματοδότηση. Το υπουργείο Παιδείας λέει ότι «η χρηματοδότηση από το κράτος (...) θα συναρτάται με μια σειρά από μετρήσιμα στοιχεία (...) κάθε χρόνο τα πανεπιστήμια θα δημοσιεύουν απολογισμούς (...) αριθμό πτυχιούχων, χρόνο απόκτησης πτυχίου, απολογισμό έρευνας κλπ.». Δηλαδή, όποιος πιάνει μεγαλύτερους δείκτες θα χρηματοδοτείται περισσότερο.
Το σπουδαιότερο όμως είναι η κυνική ομολογία της κυβέρνησης ότι η αξιολόγηση δεν έχει να κάνει με την ποιότητα των ιδρυμάτων, αλλά με ...τον τζίρο τους. Ο υφυπουργός Παιδείας Ι. Πανάρετος έχει δηλώσει χαρακτηριστικά: «Οι αξιολογήσεις γίνονται γιατί υπάρχει μια τεράστια παγκόσμια αγορά Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή η συγκεκριμένη αγορά πλησιάζει τα 4 δισ. δολάρια το χρόνο. Είναι λοιπόν φυσικό να γίνονται διεθνείς αξιολογήσεις και κατατάξεις και τα πανεπιστήμια και οι χώρες να ενδιαφέρονται για την εικόνα που προκύπτει».
4. «Ανοιγμα σε προγράμματα που βοηθούν τη διεθνοποίηση και την εξωστρέφεια των Ιδρυμάτων».
Ο πρωθυπουργός λέει ότι με τις αναδιαρθρώσεις θα μπορέσουμε να προσελκύσουμε φοιτητές από την Απω Ανατολή, την Αφρική και τα Βαλκάνια. Ομως ακόμα κι αν γίνει αυτό, άραγε οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα τι θα κερδίσουν; Μήπως στην Αγγλία ή στις ΗΠΑ, που εισρέουν χιλιάδες φοιτητές από άλλες χώρες κάθε χρόνο για σπουδές, έχει βελτιωθεί το επίπεδο της εργατικής τάξης της χώρας;
Ασε που το υπουργείο Παιδείας κάτω από τον τίτλο «διεθνοποίηση» προσθέτει ότι «θα παρέχεται η δυνατότητα ίδρυσης καθηγητικών θέσεων με χορηγία», «θα ενθαρρυνθεί η ίδρυση παραρτημάτων των ελληνικών πανεπιστημίων σε άλλες χώρες». Δηλαδή, πάλι ο στόχος είναι να αυξηθούν οι «μπίζνες» των ιδρυμάτων, ενώ παράλληλα οι σπουδές θα υποβιβάζονται σε ένα «φασόν» εξαγώγιμο προϊόν, όπως τα (κατά κοινή ομολογία) χαμηλής στάθμης κολέγια που λειτουργούν στη χώρα μας από πανεπιστήμια του εξωτερικού.
5. «Τα ΤΕΙ μοχλός ανάπτυξης σε κάθε περιοχή».
Τα ΤΕΙ θα παραμείνουν ΤΕΙ! Δηλαδή όσες νέες υποσχέσεις κι αν τους μοιράσουν για δήθεν αναβάθμιση, θα παραμείνουν με ερμαφρόδιτο χαρακτήρα, ως ιδρύματα β' κατηγορίας στην ανώτατη εκπαίδευση. Τα όσα λέγονται δε για νέο χωροταξικό σχεδιασμό που θα βάλει τάξη στην πληθώρα των τμημάτων χωρίς ζήτηση, είναι υποκριτικά από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που δημιούργησε αυτά τα τμήματα πριν δέκα χρόνια, στο όνομα - και τότε - ενός μελετημένου χωροταξικού σχεδιασμού.
Το σίγουρο είναι ότι το σύνολο των ιδρυμάτων, Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, θα διασυνδεθούν στενότερα με τους σχεδιασμούς της κάθε «καλλικρατικής» περιφέρειας, λες και η ανάπτυξη της επιστήμης ή οι μορφωτικές ανάγκες του λαού είναι θέμα «τοπικό» και διαφοροποιούνται από την Πελοπόννησο στη Θεσσαλία...
6. «Νέα σχέση των πανεπιστημίων με κάθε μορφής ερευνητικά κέντρα, αλλά και με τις επιχειρήσεις της χώρας, και με νέες κατευθύνσεις στο χώρο της έρευνας συνολικά, ώστε να αξιοποιείται το ελληνικό μυαλό και να αξιοποιείται για την αξία των ελληνικών προϊόντων, για τα καινοτόμα ελληνικά προϊόντα».
Η έρευνα ταυτίζεται ακόμα και στη γλώσσα που χρησιμοποιούν με την παραγωγή εμπορεύσιμων προϊόντων. Δεν έχει στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, την πρόοδο και την ικανοποίηση των αναγκών του λαού, αλλά την παραγωγή «καινοτόμων προϊόντων», άρα κερδών για τις επιχειρήσεις.
Αξίζει, τέλος, να κάνουμε δυο επισημάνσεις.
Το υπουργείο Παιδείας μοίρασε προχτές ένα ανεπίσημο έγγραφο αναφορικά με τις αναδιαρθρώσεις στην ανώτατη εκπαίδευση που ανακοινώνονται σήμερα. Σε αυτό το έγγραφο, που έχει προφανή στόχο να καθοδηγήσει τα μέσα ενημέρωσης ως προς το κλίμα που θα διαμορφώσουν γύρω από τις εξαγγελίες, αναφέρεται:
«Η επιτυχία του (σ.σ. του εγχειρήματος) θα προσδιορίσει σε σημαντικό βαθμό όχι μόνο την εκπαιδευτική αλλά και την αναπτυξιακή ταυτότητα της χώρας στις δεκαετίες που έρχονται». Εμείς ξεκαθαρίζουμε: Η ανάπτυξη που θέλουν είναι ανάπτυξη για το κεφάλαιο, όχι για το λαό. Τα αναπτυξιακά τους κριτήρια μετρούνται με τζίρους και κέρδη... Δεν είναι τυχαία άλλωστε η δήλωση του υφυπουργού Παιδείας, Ι. Πανάρετου, που προαναφέραμε σχετικά με τις διεθνείς αξιολογήσεις των πανεπιστημίων.
Λένε ακόμα ότι «θα επιδιωχθεί η μέγιστη δυνατή δημοκρατική συναίνεση». Συγκεκριμένα, το υπουργείο Παιδείας αναγγέλλει ότι θα φτιαχτούν διάφορα «φόρα διαλόγου» και θα δοθούν «εναλλακτικές προτάσεις» (κάτι σαν τεστ πολλαπλών επιλογών - multiple choice), πάντα όμως «μέσα σε ένα οριοθετημένο πλαίσιο» για να επενδυθούν με το μανδύα της «συναίνεσης» οι προαποφασισμένες (αυτό σημαίνει «οριοθετημένο πλαίσιο») αναδιαρθρώσεις. Βέβαια, εμείς πρέπει να θυμίσουμε ότι και πριν το νόμο - πλαίσιο της ΝΔ είχαν προηγηθεί αντίστοιχα τραπέζια διαλόγου και αλλεπάλληλα πορίσματα που υποτίθεται ότι διαρκώς βελτιώνονταν, είχαν επιστρατευτεί 400 πρόθυμοι πανεπιστημιακοί, είχαν οργανωθεί ακροάσεις και συζητήσεις στη Βουλή, με τον ίδιο στόχο της εμφάνισης συναίνεσης. Η παράσταση είναι ακριβώς η ίδια.
Γιάννα ΣΤΡΕΒΙΝΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου