Εχθροί και «φίλοι» των αγροτών

Με αφορμή την προχτεσινή μεγάλη πανελλαδική συγκέντρωση των αγροτών στην Αθήνα, έπιασαν «στασίδι» διάφοροι αρθρογράφοι, για να επιτεθούν στον αγώνα τους, ή για να παραστήσουν τους φίλους τους. Τόσο οι μεν, όσο και οι δε είναι επικίνδυνοι. Αλλά οι αγρότες έχουν αποκτήσει πείρα. Η «Καθημερινή», σε άρθρο της, παρουσιάζει τους αγρότες καλοζωισμένους, που «μέσα σε λίγες δεκαετίες (...) από φτωχό και ρακένδυτο τμήμα του πληθυσμού εξελίχθηκαν σε κακομαθημένη συντεχνία. Χάρις στα φάρμακα, στα λιπάσματα, στην άρδευση και στα μηχανήματα που πολλαπλασίασαν παραγωγή και παραγωγικότητα, αλλά χάρις επίσης στις επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση και την ανοχή και υποχωρητικότητα διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων απέναντι στα παράλογα αιτήματα, τις μεθοδεύσεις και παρανομίες, τις απειλές και κινητοποιήσεις τους (...) Τώρα οι αγρότες απαιτούν πάλι τα πάντα (...) Δεν θέλουν να πληρώνουν φόρους για την περιουσία τους και τα έσοδά τους ούτε να κρατούν στοιχειώδη βιβλία, θέλουν επιδοτήσεις, τιμές και γενικά να αποτελούν μία ειδική κατηγορία πολιτών χωρίς καμία υποχρέωση και με όλα τα προνόμια». Πολλά από αυτά που αναφέρει ο αρθρογράφος της «Καθημερινής»

αφορούν ένα τμήμα των μεγαλοαγροτών που ωφελήθηκαν από αυτές τις πολιτικές. Επίσης, μια σειρά από τέτοιες «παροχές» εξυπηρετούσαν την πολιτική συμμαχιών του κεφαλαίου με τους αγρότες, που όμως δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν τη μεγάλη μείωση των εισοδημάτων τους, ούτε το ξεκλήρισμα σημαντικού μέρους τους.

Ενα πράγμα δεν εξηγεί ο αρθρογράφος: Αν η ΕΕ και οι κυβερνήσεις της έδειξαν τέτοια «πρόνοια», τότε πώς εξηγείται το γεγονός ότι πάνω από 180.000 φτωχομεσαίοι αγρότες ξεκληρίστηκαν στα χρόνια που η Ελλάδα είναι στην ΕΟΚ και μετά στην ΕΕ; Πώς εξηγείται ότι κάθε χρόνο πετιούνται από το αγροτικό επάγγελμα περίπου 20.000 φτωχομεσαίοι αγρότες; Πώς εξηγείται ότι χιλιάδες από τους αγρότες είναι υπερχρεωμένοι στις τράπεζες, για δάνεια που έπαιρναν προκειμένου να καλλιεργήσουν και τα οποία, με τα πανωτόκια έχουν γίνει πλέον θηλιά στο λαιμό τους; Η απάντηση σ' όλα αυτά είναι η εξής: Τα μέτρα, οι επιδοτήσεις και τα «προνόμια» της ΕΕ και των κυβερνήσεων για τους αγρότες, ήταν διαχρονικά προσαρμοσμένα στο στρατηγικό στόχο της συγκέντρωσης της γης και της παραγωγής σε λιγότερα χέρια, στην καπιταλιστικοποίηση δηλαδή του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα και σε όλη την ΕΕ. Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται σήμερα, με τη γιγάντωση μονοπωλιακών ομίλων που ελέγχουν ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της αγροτικής παραγωγής και κυριαρχούν στον κλάδο της παραγωγής και διακίνησης τροφίμων με καθετοποιημένες μονάδες. Η διαδικασία αυτή θα επιταχυνθεί με τη νέα ΚΑΠ. Εκεί προσβλέπουν πολλοί από τους σημερινούς μεγαλοαγρότες, που καμιά σχέση δεν έχουν με τους μικρούς και μεσαίους καλλιεργητές, οι οποίοι θα πεθάνουν κυριολεκτικά στην ψάθα.

Αυτή είναι η μια πλευρά. Η άλλη είναι αυτή που προβάλλει η «Αυγή» του ΣΥΡΙΖΑ, με αρθρογραφία και δηλώσεις στελεχών του από το συλλαλητήριο των αγροτών. Είπε ο Β. Αποστόλου, αρμόδιος για θέματα αγροτικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ: «Ο αγώνας που διεξάγουν οι Ελληνες αγρότες, αφορά την ίδια τους την επιβίωση. Απέναντί τους βρίσκεται μια ανελέητη κυβέρνηση που προσπαθεί με επικοινωνιακά τερτίπια να εμποδίσει τη διεκδίκηση των αιτημάτων τους». Λίγες σελίδες πιο κάτω, η Αυγή γράφει σε άρθρο της: «Η γεωργία, η κτηνοτροφία και η αλιεία υφίστανται τις καταστροφικές συνέπειες του Μνημονίου της λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης (...) Κι όμως σε συνθήκες κρίσης ο αγροτικός τομέας θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί ως κινητήρια δύναμη για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την εξασφάλιση στοιχειωδών συνθηκών ευημερίας των πολιτών (...) Χρειάζεται όμως, μαζί με τη θέληση των αγροτών, μια κυβέρνηση αποφασισμένη να επενδύσει στην ίδρυση αγροτο-βιομηχανικών συμπλεγμάτων παραγωγής - μεταποίησης και εμπορίας των τροφίμων, ως μία από τις ατμομηχανές της παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας».

Καμιά εντύπωση δεν προκαλεί το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ενοχοποιεί για το ξεκλήρισμα των αγροτών είτε (μόνο) την κυβέρνηση, είτε το μνημόνιο. Τίποτα, όμως, δε λέει για την ΚΑΠ, την οποία στηρίζει, έστω κι αν προσπαθεί να παραμυθιάσει τους αγρότες ότι αυτός θα τη διαπραγματεύονταν καλύτερα από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Εκφράζει ανησυχία για την επιβίωση των αγροτών, αλλά πρωτοστατεί να ματαιωθεί η εκτροπή του Αχελώου, έργο από το οποίο εξαρτάται άμεσα αν οι αγρότες θα συνεχίσουν να καλλιεργούν τα επόμενα χρόνια. Οσο για τη διέξοδο που προτείνει, δεν είναι άλλο από το «νέο τοπίο» που επιδιώκουν να διαμορφώσουν ΕΕ - κυβέρνηση, ενισχύοντας με διάφορα μέσα τους αγροτοκαπιταλιστές και επιβαρύνοντας με δυσβάσταχτα (φορολογικά και άλλα) μέτρα τους μικρούς. Τα «αγροτο-βιομηχανικά συμπλέγματα παραγωγής - μεταποίησης και εμπορίας των τροφίμων» που αναφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ, στο πλαίσιο του καπιταλισμού και στις συνθήκες της αγοράς, είναι μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις, με καθετοποιημένη δομή, όπως αυτές που ξεφυτρώνουν σήμερα σε διάφορα σημεία της Ελλάδας, απ' όπου εξαφανίζονται παραδοσιακές καλλιέργειες και η παραγωγή περνάει σε λιγότερα χέρια. Αυτή η θέση εχθρεύεται αντικειμενικά τα πραγματικά συμφέροντα των μικρών και μεσαίων αγροτών. Είναι στην αντίπερα όχθη της διεξόδου που προτείνει το ΚΚΕ, για παραγωγικό αγροτικό συνεταιρισμό, δίπλα στον κοινωνικοποιημένο τομέα της οικονομίας, στο πλαίσιο μιας άλλης, λαϊκής εξουσίας και οικονομίας.

Π.