Καπιταλισμός (2)

Σίγουρα είναι κουραστικό να μιλάς για πολιτική οικονομία.

Ο Μαρξ, μάλιστα, αστειευόταν λέγοντας ότι είναι το δεύτερο κουραστικότερο πράγμα. Το πρώτο - όπως έλεγε αυτοσαρκαζόμενος - είναι να... γράφεις για πολιτική οικονομία.

Εντούτοις, και ειδικά λόγω του ορυμαγδού της αντιεπιστημονικότητας στην οποία επιδίδεται η αστική προπαγάνδα για να συγκαλύψει τις αιτίες της κρίσης, παρά το κουραστικό και το βαρετό του πράγματος, πρέπει να κρατήσουμε αυτό το βασικό συμπέρασμα:

Οταν μιλάμε για τη σημερινή κρίση, μιλάμε για υπερσυσσώρευση κεφαλαίου και την συνακόλουθη αδυναμία του να λειτουργήσει ως κεφάλαιο.

Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο στην περίπτωση που έχει συσσωρευτεί τόσο

κεφάλαιο που δεν μπορεί πια να αναπαραχθεί μέσα στα δικά του όρια.

Δηλαδή στα όρια των στενών παραγωγικών σχέσεων που ορίζει η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, η οποία, με τη σειρά της, καθορίζει την καπιταλιστική ιδιοποίηση του παραγόμενου προϊόντος.

*

Με άλλα λόγια:

Δεν αντέχεται, εκατομμύρια άνθρωποι να δουλεύουν την ίδια στιγμή για να παράξουν το ίδιο προϊόν το οποίο, όμως, με τη μορφή του εμπορεύματος ανήκει στον έναν, τον καπιταλιστή.

Αυτή είναι η αξεπέραστη αντίφαση.

Και από εδώ προκύπτει η ανάγκη για διαφορετική οργάνωση της κοινωνίας. Αρα για διαφορετικό τρόπο παραγωγής και διανομής του παραγόμενου προϊόντος.

Αυτή είναι και η ιστορική απάντηση που προβάλλει μπροστά στην κρίση που ζούμε.

Αυτήν την ιστορική απάντηση προσπαθεί να την εμποδίσει ο καπιταλισμός να γίνει κτήμα των λαϊκών μαζών, να γίνει συνείδηση και ιστορικο-πολιτική δράση.

***

Στην κρίση, ο καπιταλισμός είχε και έχει πάντα μια επιλογή:

Την καταστροφή του κεφαλαίου. Εκείνου του κεφαλαίου που περισσεύει και που πρέπει «να βγει από τη μέση» έτσι ώστε να ξαναπάρει το σύστημα μπροστά για να έρθει η ανάπτυξη.

Τι είδους «ανάπτυξη», όμως, μπορεί να είναι μια ανάπτυξη που έχει ως προϋπόθεση την καταστροφή;

*

Για να απαντήσουμε πρέπει να δούμε τι σημαίνει καταστροφή κεφαλαίου:

Σημαίνει καταστροφή μέσων παραγωγής και εργατικής δύναμης, αφού κι αυτή - η εργατική δύναμη - είναι (μεταβλητό) κεφάλαιο που συμμετέχει στην παραγωγική διαδικασία.

Για τον καπιταλιστή, όμως, τα μέσα παραγωγής, τα δικά του μέσα, προφανώς και δεν πιστεύει ότι είναι αυτά που περισσεύουν και άρα ποτέ δεν θα συναινέσει οικειοθελώς στην καταστροφή τους.

Οι κεφαλαιοκράτες, πασχίζοντας για τη σωτηρία τους, οργανώνουν την καταστροφή του κεφαλαίου έτσι ώστε αυτή η καταστροφή να αφορά πρώτα και κύρια το κεφάλαιο - εργατική δύναμη.

Ο καπιταλιστής, λοιπόν, καταρχάς στρέφεται ενάντια στην εργατική δύναμη.

*

Τι προκύπτει από αυτό; Το εξής:

Αφού το πρώτο και σταθερό θύμα της καπιταλιστικής κρίσης είναι η εργατική δύναμη, άρα η αντιμετώπιση της κρίσης από την σκοπιά των απειλούμενων με καταστροφή, των εργαζομένων, δεν μπορεί να είναι παρά ζήτημα ταξικής πάλης.

Δηλαδή τίθεται το «απλό» ζήτημα:

Πώς οι εργαζόμενοι θα σταθούν ως τάξη απέναντι σε αυτούς - τους καπιταλιστές - που θέλουν να τους καταστρέψουν για να διασωθούν οι ίδιοι.

***

Οι καπιταλιστές, λοιπόν, σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο, βάζουν το σύνολο της ανθρωπότητας μπροστά στον κίνδυνο ενός παγκόσμιου κατακλυσμού.

Από εδώ προβάλλει ότι ο καπιταλισμός είναι ο πρώτος και κύριος εχθρός του ανθρώπινου είδους και της συνέχειάς του. Πρόκειται γι' αυτό που έγραφε ο Ενγκελς, στο Αντι-Ντίρινγκ:

Οτι, δηλαδή, η ανθρωπότητα έχει δύο εναλλακτικές λύσεις: `Η θα ξεπεράσει τον καπιταλισμό, δηλαδή θα τον ανατρέψει, ή θα καταστραφεί.

Γραφει: ο Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ