Αλυσοδεμένοι στο γκέτο του Μάνεση...

Στην πύλη του χαλυβουργείου στο Βελεστίνο οι νταλίκες μπαινοβγαίνουν χωρίς σταματημό όλο το 24ωρο. Μπαίνουν κουβαλώντας σκραπ και βγαίνουν μεταφέροντας μπιγιέτες (μεγάλα κομμάτια ανεπεξέργαστου χάλυβα) προς το δεύτερο εργοστάσιο της εταιρείας, το ελασματουργείο που είναι στο Βόλο. Με το ξεκίνημα της απεργίας στο εργοστάσιο του Ασπροπύργου, ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής μεταφέρθηκε στο Βόλο κι εκεί που η εταιρεία δήλωνε πως δεν υπάρχει δουλειά ούτε για 5ωρο, τώρα δουλεύουν φουλ και τα τρία 8ωρα, που για ορισμένες ειδικότητες φτάνουν και στο 12ωρο! Κατά το ουδέν κακό αμιγές καλού, οι εργάτες του Βόλου που αναγκάστηκαν να υπογράψουν 5ωρη δουλειά και μείωση μισθών, χάρη στην απεργία των συναδέλφων τους στον Ασπρόπυργο δουλεύουν ξανά 8ωρο.

700.000 μετρικοί τόνοι χάλυβα το χρόνο εξασφαλίζουν τρελά κέρδη στην οικογένεια Μάνεση, που ξεκινώντας το 1964 μ' ένα μικρό φούρνο χύτευσης, έχει φτάσει σήμερα να ελέγχει πάνω από το 30% της εγχώριας αγοράς χάλυβα, ενώ ένα σημαντικό μέρος της παραγωγής εξάγεται (το Τείχος που όρθωσε το Ισραήλ στα κατεχόμενα της Παλαιστίνης είναι οπλισμένο με μπετόβεργα απ' το Βόλο).

Μέσα στα δύο εργοστάσια του Βόλου 350 εργάτες παραμένουν «δεμένοι χειροπόδαρα» με μια απόφαση που επιβλήθηκε από τους εργοδοτικούς συνδικαλιστές της ΔΑΚΕ και της ΠΑΣΚΕ υπό την καλυμμένη, αλλά σαφέστατη απειλή της απόλυσης. Η «συνέλευση» που πάρθηκε αυτή η απόφαση με 155 ψήφους πέρασε στην ιστορία για το δίλημμα στο οποίο έπρεπε να απαντήσουν οι εργαζόμενοι: 5ωρο με ανάλογη μείωση μισθού ή εκ περιτροπής εργασία με μείωση μισθού. Δυνατότητα άλλης επιλογής δε δόθηκε. Για να εξασφαλιστεί η απόφαση που είχε παραγγείλει η εταιρεία και ανέλαβαν να προωθήσουν οι εργοδοτικοί συνδικαλιστές, απαγορεύτηκε σε εκπροσώπους της Ομοσπονδίας Μετάλλου (ΠΟΕΜ) να παρακολουθήσουν τη συνέλευση.

Αυτές τις 155 υπογραφές χρησιμοποιεί η εταιρεία για να εκβιάσει τους 400 εργάτες του εργοστασίου του Ασπροπύργου για να δεχτούν κι αυτοί 5ωρη δουλειά και μισθό που θα πέσει έτσι στα 500 ευρώ.

Η διοίκηση του εργοδοτικού σωματείου στο Βόλο περιφέρει την απόφαση της συνέλευσης σαν απόδειξη ότι οι εργάτες με λεύτερη συνείδηση επέλεξαν το χαμό τους. Στη διάρκεια εξόρμησης του ΠΑΜΕ προσπαθήσαμε να κουβεντιάσουμε γι' αυτήν την επιλογή με τους ίδιους τους εργαζόμενους στην πύλη του εργοστασίου στο Βελεστίνο την Τρίτη το μεσημέρι. Πριν ακόμα αυτοί φτάσουν στην πύλη είχε σταθεί εκεί μπάστακας ένας ξερακιανός - γνωστός σπιούνος της επιχείρησης. Λίγο μετά ακροβολίζονταν γύρω απ' την πύλη και μέλη της διοίκησης του σωματείου. Οι κουβέντες δύσκολες. Χαρακτηριστικός ο ψίθυρος ενός εργάτη: «Πάμε πιο κει, εδώ είναι το σωματείο»!

Το «σωματείο», και συγκεκριμένα ο αντιπρόεδρός του με τον οποίο κάναμε μια μικρή κουβέντα, αποφεύγει να μιλήσει επί της ουσίας. Στρέφει διαρκώς τη συζήτηση στους εργάτες του Ασπρόπυργου που «βρίζουν». Η «βρισιά» που τους ενοχλεί είναι μια αναφορά σε κάλεσμα που απευθύνουν οι απεργοί του Ασπρόπυργου προς τους εργάτες του Βόλου να σκεφτούν σοβαρά για τη στάση των εργατοπατέρων που έπαιξαν βρώμικο ρόλο για να γίνει δεκτή η αξίωση της εταιρείας. Επιεικής χαρακτηρισμός μπροστά στα έργα της διοίκησης του συγκεκριμένου σωματείου. Χαρακτηριστικό: Μέσα στο εργοστάσιο δούλευαν 25 εργάτες στη διαλογή μετάλλων που δεν προορίζονται για χάλυβας. Πληρώνονται από την «Greensteel», θυγατρική της «Ελληνικής Χαλυβουργίας». Το εργοστασιακό σωματείο αρνείται να τους γράψει μέλη του γιατί «ανήκουν σε άλλη εταιρεία». Εξι από εκείνους που πήραν πρωτοβουλία για να συνδικαλιστούν απολύθηκαν.

Κουβέντες μακριά απ' τα μάτια και τ' αυτιά των εργατοπατέρων

Οι κουβέντες που δεν μπόρεσαν να γίνουν μπροστά την πύλη έγιναν αλλού...

-- «Παίρνω το μήνα 1.100 με 1.200, ανάλογα. Μας ρίχνει στα 500-700 το μήνα με το πεντάωρο. 400 θέλει μόνο το νοίκι. Δηλαδή πρέπει να κάνω τα χαρτιά μου να πάω στη Γερμανία...».

-- «Στη συνέλευση δεν άφησαν να μπει εκπρόσωπος της ΠΟΕΜ, αλλά έφεραν δικηγόρο να μας αναλύσει γιατί "δεν θα χάσουμε". Ελεγαν, για παράδειγμα, ότι θα παίρνουμε ένα ένσημο στα δυο μεροκάματα, δεν έλεγαν ότι θα παίρνουμε μισό ένσημο ώστε να καταλάβουν όλοι ότι στο τέλος του μήνα θα 'χουν κολλήσει μόνο 12 ένσημα. Στην πρώτη συνέλευση δεν πέρασε το σχέδιο της εταιρείας. Μέσα σε δυο μέρες τουμπάρανε τα μυαλά των συναδέλφων, καθένας καταλαβαίνει τι έγινε... Πάλι καλά που στη δεύτερη συνέλευση βρέθηκαν και 55 συνάδελφοι να ψηφίσουν όχι».

-- «Η εταιρεία χαίρεται που εξασφάλισε τη συμφωνία, να δούμε με την εντατικοποίηση της δουλειάς τι θα λένε άμα σκάσει ο φούρνος. Εχει πιστοποίηση (iso) μέχρι το 2012, τελειώνει δηλαδή, και δεν έχει γίνει καμιά προεργασία για αντικατάσταση. Βιάζονται να φύγουν οι παραγγελίες, τώρα δουλεύουμε 9.000 τόνους για την Αλγερία, υπάρχουν και οι παραγγελίες για Ρουμανία και Βουλγαρία».

-- «Λέει ότι δεν πάει καλά. 35 χρόνια όλο ότι "θα κλείσει" μας λένε. Εμείς ξέρουμε ότι φορτώναμε 4-5 καράβια πλέγμα για το Ισραήλ, αυτά είναι κέρδη που βγήκαν απ' τη δουλειά μας. Αυτό που θέλει να κάνει ο Μάνεσης είναι να ρυθμίσει την παραγωγή έτσι που και περισσότερο να δουλεύουμε και χαμηλότερο κόστος παραγωγής να έχει. Τα τρία 8ωρα τα κάνει τέσσερα 5ωρα, έτσι που να μην πληρώνει μεροκάματο μεταξύ 11 το πρωί και 3 το μεσημέρι που αναγκαστικά δεν μπορεί να δουλέψει ο φούρνος γιατί πέφτει η τάση από την κατανάλωση της πόλης».

Οι μαρτυρίες για τις συνθήκες εργασίας στο γκέτο του Μάνεση γεμίζουν βιβλίο. Για τα κομμένα δάχτυλα, τα καψίματα, την ανύπαρκτη Επιθεώρηση Εργασίας, τους τρεις νεκρούς για τους οποίους δεν υπάρχει ούτε μια πλάκα στο εργοστάσιο να θυμίζει πώς χτίζονται οι δυναστείες. Οσο για τις επενδύσεις που λέει η εταιρεία ότι έκανε, οι εργάτες μαρτυρούν πως «ούτε λάστιχο σε κλαρκ δεν έχει αλλάξει τρία χρόνια».

Για τους εργατοπατέρες έχουν να πουν τα «καλύτερα» λόγια: «Το σωματείο καλλιεργεί το φόβο περισσότερο από τους εργοδηγούς»...

Εργο του «σωματείου» είναι και η ρύθμιση για τα Σαββατοκύριακα. Επειδή έχει φτηνότερο ρεύμα, ο φούρνος δουλεύει στο φουλ. Οι εργάτες όμως δεν πληρώνονται την προσαύξηση του 75%. Τους μεταφέρουν το ρεπό σε Δευτέρα - Τρίτη και τους διαλύουν.

«Ο Μάνεσης μας θέλει ένα με το πάτωμα», είναι η καταλυτική φράση που μας είπε ένας απ' τους παλιούς εργάτες του εργοστασίου, εξηγώντας μας ότι στόχος του αφεντικού δεν είναι απλά το κέρδος από τους τέσσερις μήνες της συμφωνίας, αλλά το σπάσιμο του τσαμπουκά ώστε να μπορεί όποτε θέλει να επιβάλει όποια συμφωνία θέλει.

Μηχανισμός ποδηγέτησης των εργατών

Η κατάσταση στα δυο εργοστάσια του Μάνεση δεν είναι άσχετη με την κατάσταση στο συνδικαλιστικό κίνημα του Βόλου. ΔΑΚΕ και ΠΑΣΚΕ, από κοντά και ο ΣΥΝ, συγκροτούν ένα μηχανισμό ποδηγέτησης των εργατών σε κάθε χώρο όπου έχουν τον έλεγχο. Στηρίζουν τα συμφέροντα των εργοδοτών με κλασικές μέθοδες εργατοπατερισμού (π.χ. στο Σωματείο Εμποροϋπαλλήλων εμφανίζονται να έχουν κάνει εκλογές χωρίς καν να έχει γίνει συνέλευση. Κάτω από την πίεση των ταξικών δυνάμεων εμφάνισαν ένα χαρτί με τα ονόματα 26 παρόντων σε μια συνέλευση που κανένας από τους εκατοντάδες εργαζόμενους στον κλάδο δεν έμαθε ποτέ τίποτα γι' αυτήν). Προσπαθούν να ανατρέψουν ταξικές διοικήσεις σε συνδικάτα που δεν μπορούν να ελέξουν (π.χ. στο σωματείο Καθαριστριών έκαναν νομική παρέμβαση για την ανατροπή της εκλεγμένης διοίκησης και τη βρώμικη δουλειά εδώ την ανέλαβε στέλεχος του Συνασπισμού, που είναι και νομικός σύμβουλος της διοίκησης του Εργατικου Κέντρου Βόλου). Με ενιαία στάση ΔΑΚΕ και ΠΑΣΚΕ, από κοντά κι ο ΣΥΝ, κουκουλώνουν τα προβλήματα στους χώρους δουλειάς, παζαρεύουν για τους αντιπροσώπους ακόμα και με «δάνεια» ψήφων από τη μια παράταξη στην άλλη (η μία έδρα του ΣΥΝ στη διοίκηση του ΕΚ είναι αποτέλεσμα τέτοιας συναλλαγής).

Το πρακτικό αποτέλεσμα είναι χιλιάδες εργάτες να παραμένουν αφοπλισμένοι, την ώρα που εξελίσσεται η σφοδρή επίθεση κυβέρνησης - κεφαλαίου στα εργασιακά δικαιώματα. Για τα χαράτσια αρνήθηκαν να κάνουν οτιδήποτε θα ενίσχυε την πάλη για την άρνηση πληρωμών. Για τη «Χαλυβουργία» στάθηκαν καθαρά δίπλα στον Μάνεση. Στη ΜΕΤΚΑ κάνουν πλάτες στον Μυτιληναίο και επιτίθενται σε στέλεχος του ΠΑΜΕ που δουλεύει στην επιχείρηση. Ακόμα και για την πανεργατική απεργία οι εργάτες της περιοχής έμαθαν γι' αυτήν μόνο από τις εξορμήσεις που έκανε το ΠΑΜΕ σ' όλα τα εργοστάσια.

Καθώς η επίθεση στα εργατικά δικαιώματα οξύνεται, η κατάσταση στο συνδικαλιστικό κίνημα στο Βόλο επείγει να αλλάξει. Πώς; Με τρόπους όπως αυτοί που προτείνει η Γραμματεία Μαγνησίας του ΠΑΜΕ απευθυνόμενη στους εργάτες της «Χαλυβουργίας» στα εργοστάσια του Βόλου: «Κάνε το βήμα, πάρε το σωματείο στα χέρια σου, κάλεσε άμεσα γενική συνέλευση. Ελα σε επαφή με το αδελφό σωματείο του Ασπρόπυργου. Οργάνωσε με άλλους συναδέλφους σου από εργοστάσια του Βόλου και του Βελεστίνου τον αγώνα, που πρέπει άμεσα να πάρει σάρκα και οστά. Εχεις δίπλα σου τις ταξικές δυνάμεις του ΠΑΜΕ. Ξεμπέρδευε όσο το δυνατόν γρηγορότερα με τους ξεπουλημένους εργατοπατέρες της ΓΣΕΕ, της ΠΟΕΜ, του ΕΚΒ και της διοίκησης του σωματείου που σε κοροϊδεύουν και κάνουν τα πάντα για να έχεις σκυμμένο το κεφάλι».

Το κάλεσμα φαίνεται να πιάνει τόπο. Παρά τα φαινόμενα, οι εργάτες της «Χαλυβουργίας» στα δυο εργοστάσια του Βόλου δεν είναι μόνοι - έρμαια των εργατοπατέρων και του αφεντικού. Εχουν ζωντανό το παράδειγμα των συναδέλφων τους του Ασπροπύργου. Μπορούν να ενισχύσουν το απεργιακό μέτωπο, να σηκώσουν κεφάλι, να συσπειρωθούν και σε κόντρα με τους εργατοπατέρες να τα βάλουν ευθέως με τον Μάνεση, την τάξη του και την κυβέρνησή της.