Ο «φετιχισμός» του χρέους

Γράφει
ο Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ
«Δυστυχώς ΕΕπτωχεύουμε»... 
Το χρέος δεν είναι η αιτία της κρίσης.
Ολες οι προσπάθειες εδώ και τρία χρόνια από την πλευρά της αστικής προπαγάνδας είναι να συσκοτιστεί η αιτία της κρίσης, που δεν είναι άλλη από τον ίδιο τον καπιταλισμό.
Στο πλαίσιο αυτό βαφτίζουν την καπιταλιστική κρίση υπερπαραγωγής και υπερσυσσώρευσης, όπως η σημερινή, άλλοτε ως κρίση «χρηματοπιστωτική», άλλοτε ως κρίση «δανεισμού» και τώρα ως κρίση «χρέους».

*

Ειδικά όσον αφορά το χρέος, ορισμένες παρατηρήσεις:

Πρώτον: Αυτή η ασθένεια του καπιταλισμού, η ασθένεια της υπερχρέωσης, είναι τόσο παλιά και τόσο ανίατη, ώστε αστοί οικονομολόγοι όπως ο Κέυνς έφτασαν στις αρχές του περασμένου αιώνα να αναζητούν τη γιατριά κάνοντας επίκληση στη «γενναιοψυχία» των πιστωτών ώστε οι τελευταίοι να δεχτούν ακύρωση των χρεών τους. «Στο σημείο αυτό δεν συμφωνούν οι απόψεις μας με τον Κέυνς»,Λένιν. Οι λαοί, πρόσθετε, δείχνοντας την επαναστατική - μπολσεβίκικη λύση του προβλήματος, «νομίζουμε πως για την ακύρωση των χρεών θα αναγκαστούν να περιμένουν κάτι άλλο και να δουλέψουν σε κάποια άλλη κατεύθυνση, χωρίς να υπολογίζουν στη "γενναιοψυχία" των κυρίων καπιταλιστών» (Λένιν, «Απαντα», τόμος 41, σελ. 221). απαντούσε ο

*

Δεύτερον: Το ίδιο το ΔΝΤ, στην έκθεσή του για το χρέος, εκτιμά ότι από 77% που ήταν στα τέλη του 2010 το χρέος του G7 (ΗΠΑ, Γερμανία, Ιαπωνία, Βρετανία, Γαλλία, Καναδάς, Ιταλία), το 2030 θα έχει φτάσει στο 200% και το 2050 το 441% («Νέα», 3/9/2010).

*

Τρίτον: Για το γεγονός ότι το χρέος είναι ένα ελαστικό ως προς τη σημασία του κριτήριο, το οποίο χρησιμοποιούν οι ιμπεριαλιστές ανάλογα με τα συμφέροντά τους, αρκεί τούτο: Η Κομισιόν, στις εκτιμήσεις της που δόθηκαν στη δημοσιότητα στις 29/11/2010, προέβλεψε ότι δυο χρόνια αργότερα, το 2012, το χρέος των κρατών - μελών της Ευρωζώνης θα έχει αγγίξει το 90%. Αν, δηλαδή, εφαρμοζόταν το κριτήριο του Μάαστριχτ, που προβλέπει ως όριο χρέους το 60% για μια χώρα της ζώνης του ευρώ, τότε η Ευρωζώνη θα έπρεπε ήδη να έχει διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη.

*

Τέταρτον: Ο δημόσιος λόγος έχει κατακλυστεί από το «φετιχισμό» του χρέους. Ομως ο καπιταλισμός είναι καπιταλισμός, δηλαδή απάνθρωπος και εκμεταλλευτικός, είτε με ελλείμματα, είτε με πλεονάσματα. Είτε με χρέη, είτε με αποθέματα.

Για παράδειγμα: Το χρέος του Αφγανιστάν δεν ξεπερνάει το 23% του ΑΕΠ της χώρας. Το χρέος της Αιγύπτου μέχρι τη στιγμή της εκδίωξης του Μπουμπάρακ ήταν στο 11%. Αλήθεια, πόσοι θα βρεθούν να «ζηλέψουν» τον αφγανικό ή τον αιγυπτιακό λαό εξ αυτού του λόγου;

Και στη μια και στην άλλη περίπτωση, τόσο δηλαδή τα χρέη όσο και τα πλεονάσματα δημιουργούνται πάνω στις πλάτες των καταπιεζόμενων λαϊκών στρωμάτων. Το γεγονός ότι σήμερα η Κίνα έχει αναδειχτεί σε παγκόσμιο «κουμπαρά», με τα συναλλαγματικά της αποθέματα να έχουν φτάσει στο επίπεδο ρεκόρ των 2,85 τρισ. δολαρίων, καθόλου δεν απαλύνει τη θέση του Κινέζου εργάτη. Ισα - ίσα λόγω της οικτρής θέσης του εργάτη έχει προκύψει αυτός ο παγκόσμιος αποθησαυρισμός.

Αντίστοιχα, όταν τον 19ο αιώνα η Αγγλία ήταν ο παγκόσμιος πιστωτής, τότε ακριβώς ο Ντίκενς και ο Ενγκελς περιέγραφαν τις συγκλονιστικές εικόνες από τη δυστυχία της εργατικής τάξης στην Αγγλία. Παρομοίως, όταν η Αμερική των πλεονασμάτων αντικατέστησε την Αγγλία και από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα ανέλαβε εκείνη το ρόλο του νέου παγκόσμιου πιστωτή, αυτό καθόλου δεν μετρίασε τα βάσανα του αμερικανικού λαού. Βάσανα ανείπωτα, τα οποία περιγράφονται με συγκλονιστικό τρόπο από τον Στάινμπεκ στα «Σταφύλια της οργής».