«Υπερπαραγωγή κεφαλαίου, και όχι ξεχωριστών εμπορευμάτων - αν και η υπερπαραγωγή κεφαλαίου περιλαβαίνει πάντα την υπερπαραγωγή εμπορευμάτων - δε σημαίνει λοιπόν τίποτα άλλο από υπερσυσσώρευση κεφαλαίου» (Καρλ Μαρξ, «Το Κεφάλαιο», τρίτος τόμος, σελ. 317).
***
Η καπιταλιστική οικονομική κρίση στην Κύπρο εκδηλώθηκε ως χρεοκοπία τραπεζών, αλλά είναι καπιταλιστική οικονομική κρίση υπερσυσσώρευσης. Και το 2008 στις ΗΠΑ στο χρηματοπιστωτικό τομέα εκδηλώθηκε η κρίση αλλά ξεκίνησε από τις κατασκευές. Αστικά και οπορτουνιστικά επιτελεία την είπαν «χρηματοπιστωτική κρίση», αλλά ήταν καπιταλιστική οικονομική κρίση. Κρίση υπερσυσσώρευσης σημαίνει υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια που δεν μπορούν να επενδυθούν γιατί δε θα φέρουν κέρδη, ή και κεφάλαια που επενδύθηκαν σε επιχειρηματικό όμιλο αλλά έχει ζημιές και κλείνει.
Αυτό σημαίνει η διακοπή της διευρυμένης αναπαραγωγής του κεφαλαίου, δηλαδή η κρίση. Η αναρχία στην καπιταλιστική παραγωγή τα φέρνει αυτά. Βεβαίως, οι δυσκολίες διαχείρισής της έχουν σχέση και με τη συμμετοχή της Κύπρου στην Ευρωζώνη.
Γεννήθηκαν πολλά ερωτήματα σχετικά με την οικονομική κρίση στην Κύπρο, επειδή η οικονομία της στηρίζεται βασικά στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αν και αυτό δεν αντανακλά την αλήθεια, γιατί η καπιταλιστική οικονομία της Κύπρου έχει μεγάλο τομέα θαλάσσιων μεταφορών, δηλαδή εφοπλιστικό κεφάλαιο, κατασκευαστικό τομέα και ανεπτυγμένο τουριστικό τομέα, ο χρηματοπιστωτικός τομέας ήταν ο μεγαλύτερος συγκριτικά με τους άλλους. Υπήρξαν ακόμη ερωτήματα όπως: Αφού η Κύπρος δεν έχει παραγωγή πώς εκδηλώθηκε «κρίση υπερπαραγωγής»; Το παραπάνω απόσπασμα από «Κεφάλαιο» του Κ. Μαρξ δίνει την απάντηση. Η υπερπαραγωγή κεφαλαίου που περιλαμβάνει πάντα και την υπερπαραγωγή εμπορευμάτων δε σημαίνει τίποτα άλλο από «υπερσυσσώρευση κεφαλαίου», από υπερπαραγωγή εμπορευμάτων κυρίως εκτός Κύπρου που συσσώρευσε κεφάλαια στην Κύπρο. Γι' αυτό την οικονομική κρίση τη χαρακτηρίζουμε κρίση υπερσυσσώρευσης.
***
Τι είναι όμως οι τράπεζες; Λέει ο Κ. Μαρξ («Το Κεφάλαιο», τρίτος τόμος, σελ. 317): «Η λεγόμενη πληθώρα του κεφαλαίου... αναφέρεται στην πληθώρα εκείνη που, με τη μορφή της Πίστης, θέτει στη διάθεση των επιχειρηματιών των μεγάλων κλάδων παραγωγής, τα κεφάλαια εκείνα που μόνα τους είναι ανίκανα για αυτοτελή δράση». Επομένως, οι τράπεζες (Πίστη) συγκεντρώνουν αδιάθετα κεφάλαια που από μόνα τους δεν μπορούν να επενδυθούν, ανεξάρτητα από τους λόγους αυτής της αδυναμίας. Ταυτόχρονα οι τράπεζες για να συγκεντρώσουν αυτά τα κεφάλαια τους δίνουν τόκο. Δηλαδή, οι καταθέτες βγάζουν κέρδος. Αλλά οι τράπεζες διαχειρίζονται αυτά τα κεφάλαια δανείζοντας μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους για να κάνουν επενδύσεις, τα κράτη για τις δικές τους ανάγκες, δανείζουν και λαϊκά νοικοκυριά. Και δανείζουν με μεγαλύτερο τόκο απ' ό,τι ο τόκος καταθέσεων για να βγάζουν κέρδη. Βεβαίως, τα μεγάλα κέρδη τα αποκομίζουν από τα μεγάλα δάνεια στους επιχειρηματικούς ομίλους και στα κράτη.
Στην Κύπρο υπήρχε ένας παράγοντας που λειτούργησε θετικά στην υπερσυσσώρευση κεφαλαίου με καταθέσεις στις τράπεζες, η πάρα πολύ χαμηλή φορολογία κεφαλαίου, μόνο 10%, η πιο χαμηλή στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ. Βεβαίως, οι τράπεζες δανείζοντας άλλους επιχειρηματικούς ομίλους, υπολογίζουν το πότε θα πάρουν πίσω τα δάνεια απ' αυτούς τους επιχειρηματικούς ομίλους (στα δάνεια κλείνονται συμφωνίες χρονικής αποπληρωμής), υπολογίζοντας την αναγκαιότητα να έχουν δυνατότητα επάρκειας σε κεφάλαια που θα χρειαστεί να δοθούν στους καταθέτες όταν αυτοί τα ζητήσουν (και αυτό επίσης γίνεται με συμφωνία με τους καταθέτες). Αν βρεθούν σε αδυναμία κεφαλαιακής επάρκειας για να ανταποκριθούν, σημαίνει ότι τα δάνεια που έδωσαν δεν μπορούν να αποπληρωθούν. Αυτό εκδηλώθηκε στην Κύπρο. Μερίδα του αστικού Τύπου σε σχέση με την καπιταλιστική οικονομία της Κύπρου έγραψε για «φούσκα στις κατασκευές». Που σημαίνει ότι τράπεζες δάνεισαν κεφάλαια σε κατασκευαστικούς επιχειρηματικούς ομίλους αλλά οι κατασκευαστικοί όμιλοι δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν τα δάνεια. Η κρίση στις κατασκευές έχει άμεση αντανάκλαση στις τράπεζες, επιδρά συνολικά στην καπιταλιστική οικονομία. Θυμίζει την εκδήλωση της κρίσης στις ΗΠΑ.
***
Η κρίση φέρνει καταστροφή κεφαλαίου και εργατικής δύναμης (π.χ., κλείσιμο επιχειρήσεων, ανεργία, μείωση μισθών κ.λπ.).Το καπιταλιστικό κράτος παρεμβαίνει ώστε η καταστροφή κεφαλαίου να είναι όσο το δυνατό μικρότερη και μετακυλίει την καταστροφική μανία της κρίσης στην εργατική δύναμη. Με τις αντεργατικές αναδιαρθρώσεις για το φτήνεμά της με σκοπό να αντισταθμίσει την πτώση του ποσοστού κέρδους στην περίοδο της κρίσης. Αλλά παρεμβαίνει πρώτ' απ' όλα στη σωτηρία των τραπεζών, αφού αποτελούν την πηγή κεφαλαίων για επενδύσεις. Επεμβαίνει επομένως εδώ ελέγχοντας την καταστροφή κεφαλαίων, κάνει δηλαδή ελεγχόμενη χρεοκοπία. Στην Ελλάδα έγινε με το «κούρεμα» των ομολόγων. Στην Κύπρο έγινε με το «κούρεμα» των μεγάλων καταθέσεων κεφαλαίων. Εγινε, δηλαδή, ελεγχόμενη καταστροφή κεφαλαίων.
Για το λαό το πρόβλημα δεν είναι το «κούρεμα» των καταθέσεων των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, δηλαδή των κεφαλαίων τους, δεν πρέπει να στενοχωριέται επειδή «"κουρεύουν" λεφτά των καπιταλιστών», αυτά ας καταστραφούν, αλλά το γεγονός ότι αυτό συνοδεύεται από τα πλέον άγρια αντεργατικά μέτρα. Αυτός ο πόλεμος εναντίον του απαιτεί τη δική του απάντηση. Ο ταξικός πόλεμος των εργατών και των συμμάχων τους απαιτεί εναντίωση σ' αυτά τα άγρια μέτρα, και κυρίως αυτή η εναντίωση να εντάσσεται στον αγώνα για αποδέσμευση από την ΕΕ, κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, δηλαδή κατάργηση των καπιταλιστών, με εργατική - λαϊκή εξουσία, που με τον εργατικό, λαϊκό έλεγχο θα αναπτύσσουν την οικονομία σε όφελός τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου