Για την ταξική προσέγγιση της Ιστορίας

Μέσα στη βδομάδα η νεοναζιστική οργάνωση Χρυσή Αυγή παρείχε άλλη μια υπηρεσία στο καπιταλιστικό σύστημα που τη γέννησε και το υπηρετεί. Με αφορμή τη «διάπλαση των παίδων» που εξήγγειλε, τη μάζωξη παιδιών από φασιστοειδή προκειμένου να τους «διδάξουν» μυθολογία, «ιστορία», ό,τι άλλο τους συμφέρει, να τους δηλητηριάσουν μυαλά και ψυχές, δόθηκε η ευκαιρία σε ναυαρχίδες του αστικού Τύπου, κυβερνητικούς παράγοντες, ακαδημαϊκούς, «ειδικούς» να προπαγανδίσουν μια σειρά αντιδραστικότατες απόψεις όπως: «Η οικογένεια δεν έχει το δικαίωμα να οδηγεί τα παιδιά σε παράλληλες ομάδες εκπαίδευσης που αμφισβητούν τον ρόλο του σχολείου και τους θεσμούς της οργανωμένης κοινωνίας», «Καμία πολιτική οργάνωση δεν έχει δικαίωμα να χειραγωγεί το μυαλό και την ψυχή μικρών παιδιών», «Την ιστορία αυτού του τόπου τη διδάσκονται τα παιδιά στα σχολεία και πουθενά αλλού». Πολύ βολικές για το σύστημα θεωρίες και προσεγγίσεις με στόχο τις νεανικές συνειδήσεις, τον ίδιο το λαό.

Η Ιστορία δεν είναι άοσμη κι άχρωμη και η ανάλυση ιστορικών γεγονότων δε γίνεται σε συνθήκες εργαστηρίου. Το ζήτημα της προσέγγισης της Ιστορίας είναι ζήτημα προσέγγισης των ταξικών αγώνων. Σε μια κοινωνία ταξική, το περιεχόμενο της μόρφωσης είναι αναπόφευκτα ταξικό. Ετσι, σήμερα, η διδασκαλία της Ιστορίας στα σχολειά και τα πανεπιστήμια γίνεται μέσα από τη σκοπιά της κυρίαρχης αστικής ιδεολογίας. Τα συμφέροντά της εξυπηρετεί, στα δικά της κανάλια επιχειρεί να εγκλωβίσει παιδικά και νεανικά μυαλά. Οι δε θεσμοί που προβάλλουν ως «θέσφατα» (π.χ. σχολεία και δικαστήρια, Εκπαίδευση και «τυφλή» Δικαιοσύνη) κομμάτια του αστικού κράτους είναι που διαμορφώνουν συνειδήσεις για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της τάξης που έχει στα χέρια της την εξουσία.


Ολοι αυτοί που τάχα αντιδρούν στις τέτοιες προσπάθειες της Χρυσής Αυγής, στην πραγματικότητα βρίσκουν μια πρόφαση (κι αυτή είναι μια πρόσθετη υπηρεσία που η νεοναζιστική οργάνωση προσφέρει στο σύστημα) να ξεπλυθούν στα μάτια του λαού. Τάχα ορθώνουν μπόι στις τακτικές της, αυτοπροβαλλόμενοι ως ευαίσθητοι και δημοκράτες την ώρα που εφαρμόζουν και συναινούν στην πιο άγρια αντεργατική - αντιλαϊκή πολιτική που τσακίζει λαϊκά εισοδήματα, προοπτικές, μέλλον.

Στην πραγματικότητα, όμως, η Χρυσή Αυγή εκδοχές της αστικής ιστοριογραφίας παπαγαλίζει, γνωστές και χιλιοειπωμένες. Για παράδειγμα, τι διαφορετικό λένε τα φασιστοειδή ενάντια στην ηρωική δράση του ΔΣΕ από άλλα κόμματα και μορφώματα των αστών; Πόσο αλλιώτικα προσεγγίζουν την υπερενενηντάχρονη συγκλονιστική Ιστορία του ΚΚΕ; Την αυταπάρνηση, τον ηρωισμό, τις θυσίες χιλιάδων αγωνιστών για γνήσια εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή εξουσία και προκοπή;

Σημειωτέα και η εξής πλευρά, δείγμα ίσως του πόσο όλοι αυτοί τελικά στην πράξη αλληλοσυμπληρώνονται: Η δήθεν «αντισυστημική» Χρυσή Αυγή για να δικαιολογήσει τα «φροντιστήρια ιστορίας» που προωθεί, βρίσκει πρόσχημα στο περιλάλητο βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού που συνέγραψε παλαιότερα η νυν βουλευτής της συγκυβερνώσας ΔΗΜΑΡ Μ. Ρεπούση («συνωστισμός» στην προκυμαία της Σμύρνης κ.λπ.) καταγγέλλοντάς το. Ομως, ήταν η Ρεπούση που τέλη Μάη 2009 αναπαρήγαγε επίθεση στο ΚΚΕ, επειδή το Κόμμα κατήγγειλε τον αυταρχισμό καθηγήτριας (συνδικαλίστρια του ΣΥΝ πετά εντός αιθούσης «λάσπη» για το ΚΚΕ, ΚΝίτης μαθητής ζητά να απαντήσει, η καθηγήτρια αρνείται, ο μαθητής αποβάλλεται). Αρθρογραφώντας τότε η Ρεπούση στον αστικό Τύπο, πήρε τη σκυτάλη της υπεράσπισης αυτής της αυταρχικής, αντιπαιδαγωγικής στάσης αναφωνώντας αυτά που λένε και τώρα, «τι δουλειά έχουν τα κόμματα στις μαθητικές τάξεις;».

Η πολυδιαφημισμένη από τους ίδιους «ελεύθερη διακίνηση ιδεών», η «δημοκρατία» τους σταμάτησε μπρος στο ΚΚΕ. Αποδεκτή γι' αυτούς προσέγγιση μόνο αυτή που οδηγεί ενάντια στο Κόμμα. Πόσο ποιο ξεκάθαρα αντιδημοκρατική στάση μπορεί να κρατήσει κανείς; Υπερασπιζόμενοι τον αυταρχισμό του δασκάλου, την αυθεντία της «έδρας», ορίζουν ότι είναι η μόνη που δικαιούται να έχει πολιτική και κομματική ταυτότητα, ενώ οι μαθητές όχι. Οτι δεν πρέπει να έχουν καν γνώμη, όπως και το κόμμα που εναντιώνεται σε αυτό το σύστημα δεν έχει (κατ' αυτούς) δικαίωμα να κάνει καν κριτική στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης των παιδιών του λαού.

Κάτω από την αντιδραστική λογική, λοιπόν, που λέει «έξω τα κόμματα από τα σχολεία» με αφορμή και πάλι τώρα τη Χρυσή Αυγή, επιχειρούν να επιβάλουν σιγήν ιχθύος και να απαγορεύσουν την πολιτική αντιπαράθεση μέσα στα σχολεία, ακόμα και μέσα στο μάθημα. Αυτό, άραγε, δυσκολεύει ή στην πραγματικότητα διευκολύνει τη διείσδυση του φασιστικού δηλητηρίου στις νεανικές συνειδήσεις; Οταν ο μαθητής δεν μπορεί να φέρει αντίλογο στο συμμαθητή του, στην «παντοκρατορία» του καθηγητή ή στο βιβλίο του, θα πάψει η Χρυσή Αυγή να φαντάζει ελκυστική στα μάτια κάποιων μαθητών; Οχι βέβαια. Απλά θα συνεχίσει να διεισδύει με το δικό της τρόπο και επιπλέον θα έχει αφαιρεθεί από το σχολείο η δυνατότητα μέσα από την αντιπαράθεση να αποκαλύπτονται ο ρόλος κι ο χαρακτήρας της ώστε να περιθωριοποιείται.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα, από τον περασμένο Νοέμβρη, που σε σχολείο της Κρήτης, σε Γενική Συνέλευση μαθητών, ο πρόεδρος του 15μελούς πρότεινε να κληθεί η Χρυσή Αυγή στο σχολείο (ως «κοινοβουλευτικό κόμμα με διαφορετικές απόψεις») να πει στους μαθητές την άποψή της  για το Πολυτεχνείο. Ενας ΚΝίτης μαθητής αντέδρασε και πήρε το λόγο μιλώντας και αποκαλύπτοντας το χαρακτήρα της Χρυσής Αυγής, με αποτέλεσμα με συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών να κηρύξει ανεπιθύμητη τη Χρυσή Αυγή στο σχολείο. Θα ήταν καλύτερο, μήπως, το αποτέλεσμα αν δεν επιτρέπονταν η πολιτική συζήτηση και η αντιπαράθεση μέσα στο σχολείο;

Εξάλλου, ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί ο φασισμός είναι να παίρνει την απάντησή του από το μαζικό οργανωμένο εργατικό - λαϊκό κίνημα. Κι αυτό το κίνημα έχει θέση και μέσα στα σχολεία. Οι ίδιοι οι μαθητές στο πρόσφατο παρελθόν στη χώρα μας, με τους αγώνες τους, τα συλλογικά τους όργανα και τα συντονιστικά τους έχουν επιδείξει λαμπρά παραδείγματα πάλης για τα δίκια τα δικά τους και του λαού. Οταν ένα τέτοιο αγωνιστικό πνεύμα κερδίζει έδαφος στα σχολεία, τα πόδια του φασισμού κονταίνουν.

Και παραπέρα ακόμα, σε μια σειρά άλλα παραδείγματα: Τι «επιλέγουν» να «δουν» τα σχολικά βιβλία (τα γραμμένα όχι από φασιστοειδή της Χρυσής Αυγής) από το σύνολο των διπλωματικών κινήσεων, επαφών και συμφωνιών της προπολεμικής περιόδου, της πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο; Το Σύμφωνο «Μολότοφ - Ρίμπεντροπ», που σύμφωνα με το βιβλίο Ιστορίας της Γ' Λυκείου «ενίσχυσε» τον Χίτλερ «στην επιλογή του υπέρ του πολέμου». Τις «φιλικές σχέσεις» Χίτλερ - Στάλιν, που επισφραγίστηκαν με τον «από κοινού» διαμελισμό της Πολωνίας. Το Σύμφωνο «Μολότοφ - Ρίμπεντροπ», λοιπόν, «ενίσχυσε» τον Χίτλερ «στην επιλογή του πολέμου» (αν και ο πόλεμος είχε ήδη αρχίσει) και όχι η Συμφωνία του Μονάχου μεταξύ Γαλλίας, Αγγλίας, Γερμανίας και Ιταλίας, που σκοπίμως υποβαθμίζεται ως προς τη σημασία, αλλά και το περιεχόμενό της. Ούτε η οικονομική - στρατιωτική ισχυροποίηση της Γερμανίας με την αρωγή των καπιταλιστικών χωρών της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Ούτε η απόρριψη ξανά και ξανά των σοβιετικών πρωτοβουλιών για την αποτροπή του επερχόμενου πολέμου. Ούτε έχει καμιά σημασία το γεγονός ότι τρεις μόλις μήνες πριν την υπογραφή του Συμφώνου, η ΕΣΣΔ είχε προτείνει στρατιωτική βοήθεια στην Πολωνία σε περίπτωση επίθεσης, για να λάβει την κατηγορηματική άρνηση της τελευταίας. Ολα έτσι καμωμένα ώστε να καλλιεργείται στα νεανικά μυαλά η αντίληψη ότι η ΕΣΣΔ όχι μόνο συνέδραμε τον πόλεμο, αλλά και ότι υπήρξε εξίσου «κακή» με τη ναζιστική Γερμανία.

Ο ρόλος των αντιστασιακών - αντιφασιστικών κινημάτων στην κατεχόμενη Ευρώπη επίσης υποβαθμίζεται έως διαγράφεται. Στο βιβλίο Ιστορίας της Γ' Γυμνασίου αφιερώνεται μια γραμμή, ενώ στης Γ' Λυκείου, η μία και μοναδική αναφορά στην αντίσταση έχει να κάνει με τη σύλληψη του Μουσολίνι από τους παρτιζάνους. Κι όμως, τα αντιστασιακά κινήματα συνέβαλαν σημαντικά στην έκβαση του πολέμου, καθηλώνοντας δεκάδες μεραρχίες και προξενώντας σημαντικές φθορές, υλικές και ηθικές, στον εχθρό. Η ύπαρξή τους εξοβελίζεται από την Ιστορία και μαζί τους το στοιχείο του λαϊκού παράγοντα στον αντιφασιστικό αγώνα, κύριος αιμοδότης - οργανωτής του οποίου υπήρξαν οι κομμουνιστές.

Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε αμέτρητα άλλα παραδείγματα για την κυρίαρχη λογική των σχολικών βιβλίων Ιστορίας, που υπακούει στην εξίσωση του κομμουνισμού με το φασισμό. Ομως, αυτή ακριβώς η διαστρέβλωση είναι που ρίχνει νερό στο μύλο του φασισμού.

Οι αστοί, λοιπόν, συντεταγμένα και με συγκεκριμένο καταμερισμό εργασίας, με σχολικά βιβλία και άλλα μέσα επιχειρούν να παραχαράξουν και διαστρεβλώσουν την Ιστορία, να την απογυμνώσουν από το ρόλο του παράγοντα λαού, αθωώνοντας τους εκμεταλλευτές του, προσπάθεια ενταγμένη στη γενικότερη επίθεση στα δικαιώματα και τις κατακτήσεις του λαού, ενάντια στη νέα γενιά. Προσπάθεια που δε στοχεύει στο παρελθόν αλλά στο παρόν και το μέλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, άλλοι αφηγούνται την Ιστορία απ' τη σκοπιά του κοσμοπολιτισμού του κεφαλαίου, άλλοι κράζουν για την «ιστορική αλήθεια» απ' τη σκοπιά του πιο κραυγαλέου εθνικισμού. Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος με στόχο να υποτάξουν την Ιστορία στα συμφέροντα της αστικής τάξης, να αφαιρέσουν από το λαό την πείρα και τα διδάγματα που προκύπτουν προς όφελός του από τη θεώρηση και ερμηνεία της Ιστορίας με εργαλείο τον ιστορικό υλισμό. Γι' αυτό οι αφηγητές και των δύο εκδόσεων παραχάραξης στήνουν στα δέκα μέτρα το εργατικό - λαϊκό κίνημα, το κομμουνιστικό κίνημα, το ΚΚΕ. Στόχευσή τους ο λαός, να μη σταθεί ποτέ στα πόδια του, να μη διεκδικήσει την εξουσία και τον πλούτο που του ανήκουν.

Ομως, την Ιστορία την γράφουν με το αίμα τους οι λαοί και την διαβάζουν όπως τους ανοίγει δρόμους για το μέλλον. Η ανάδειξη της ιστορικής πραγματικότητας, η υπεράσπιση της ιστορικής αλήθειας εναπόκεινται στο ίδιο το λαϊκό, το εργατικό, το νεολαιίστικο κίνημα. Και όπως οι εκμεταλλεύτριες τάξεις έχουν ζωτικό συμφέρον στην παραχάραξη του παρελθόντος, έτσι και οι εκμεταλλευόμενες έχουν ζωτικό συμφέρον στη γνώση. Γνώση που, όπως καθετί άλλο στα πλαίσια του δοσμένου συστήματος, δεν χαρίζεται. Καταχτιέται.

Α. Β.